FOCUS

Σαν σήμερα: 10 Νοεμβρίου - Ο «τάφος του Ιησού» στο Κασμίρ, μια ιστορική και θεολογική θεωρία

Σαν σήμερα: 10 Νοεμβρίου - Ο «τάφος του Ιησού» στο Κασμίρ, μια ιστορική και θεολογική θεωρία
Wikimedia

Η 10η Νοεμβρίου είναι η 314η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και 315η σε δίσεκτα έτη. Στις 10 Νοεμβρίου συνέβησαν πολλά και ενδιαφέροντα, αλλά μέσα σε όλα αυτά, θα πιαστώ σήμερα από μια φωτογραφία που βρήκα υπό τη συγκεκριμένη ημερομηνία και μου κίνησε την περιέργεια και το ενδιαφέρον. Πίσω από τη φωτογραφία αυτή, βρίσκεται μια ολόκληρη θεωρία τόσο ιστορικού όσο και θεολογικού περιεχομένου. Που είναι θαμμένος ο Ιησούς, λοιπόν;

Πριν από λίγες μέρες ασχοληθήκαμε με τον τάφο του Τουταγχαμών. Μόλις χθες με τον πιθανό τάφο της Κλεοπάτρας. Μας διακρίνει μια εμμονή με τους τάφους. Κι όσο πιο μυθικών διαστάσεων ήταν εν ζωή ο θαμμένος που αναζητούμε, τόσο πιο μεγάλη και η εμμονή μας μετά το θάνατό του να τον βρούμε, λογικό.

Ο Ιησούς δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί του κανόνα, με τη διαφορά ότι σε αντίθεση με τον Τουταγχαμών, την Κλεοπάτρα και το Μεγαλέξανδρο που μόνο οι ίδιοι (και οι μαμάδες τους) πίστευαν ότι ήταν θεοί, για τον Ιησού η πεποίθηση αυτή είναι καθολική στο σώμα των χριστιανών, μίας από τις μεγαλύτερης μονοθεϊστική θρησκείας του πλανήτη.

Τα ιστορικά χνάρια του Ιησού από τη Ναζαρέτ είναι μια τεράστια ιστορία, η οποία έχει απασχολήσει όχι λιγότερο από τη θεολογική του πλευρά. Τα πεπραγμένα του ως φυσική υπόσταση περιβάλλονται ακόμη εν πολλοίς από μυστήριο, παρότι γενικά δεν αμφισβητείται ότι υπήρξε.

Σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη, ο Ιησούς σταυρώθηκε, αναστήθηκε και μετά από 40 μέρες ανελήφθη εις τους ουρανούς, κατά συνέπεια δεν άφησε πίσω του νεκρό σώμα. Ο τάφος του, στην Παλαιστίνη, είναι ένα συμβολικό κενοτάφιο και κανείς δεν μπαίνει στη διαδικασία να αναζητήσει ένα σώμα που θεωρητικά δεν υπάρχει.

Κι επειδή όταν μιλάμε για τον Ιησού η κουβέντα περιπλέκεται πολύ λόγω της θεϊκής του φύσης κατά το χριστιανισμό, είναι ένα θέμα περίπλοκο ακόμη και για τους ιστορικούς και τους αρχαιολόγους.

Ο Ιησούς, όμως, είναι παρών και στο Ισλάμ, αν και όχι ως υιός του θεού.

Ο Ιησούς στο Κασμίρ

Το ιερό Ροζαμπάλ βρίσκεται στα δαιδαλώδη σοκάκια του Κανιάρ, στστην πόλη Σριναγκάρ του Κασμίρ, μια πόλη γεμάτη τάφους και μαυσωλεία. Η κατασκευή είναι ένα απλό σχέδιο από πέτρα με μια παραδοσιακή πολυεπίπεδη κεκλιμένη οροφή και έναν πράσινο εξαγωνικό θόλο από σμάλτο που ξεφτίζει.

Είναι γνωστός ως ο τάφος του Γιούζ Ασάφ, το οποίο προέρχεται από τον Γιουσού, ή Γιεχόσουα που σημαίνει φυσικά Ιησούς. Ρόζα σημαίνει τάφος και Μπαλ σημαίνει τοποθεσία. Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι ένας σοφός με το όνομα Γιουζασάφ είναι θαμμένος εδώ, μαζί με έναν άλλο μουσουλμάνο ιερό άνδρα που ονομάζεται Μιρ Σαγίντ Νεσερουντίν.

Ο Μίζρα Γκιουλάμ Αχμάντ, ιδρυτής της μουσουλμανικής κοινότητας Αχμαντίγια, ήταν ο πρώτος που ισχυρίστηκε, το 1899, ότι το Ροζαμπάλ ήταν ο τόπος ταφής του Ιησού. Μέχρι τότε το ιερό ήταν σχετικά άγνωστο· μόνο λίγοι Ιρανοί έφταναν περιστασιακά για να αποτίσουν τα σέβη τους στον τάφο του σιίτη αγίου του Ισλάμ Νεσερουντίν.

Οι Αχμαντίγια, όμως, πίστευαν ότι ο Ιησούς αφού σταυρώθηκε και διασώθηκε, κατέφυγε στην Ινδία μέσω της οδού του μεταξιού, προκειμένου να ξεφύγει από τους Ρωμαίους διώκτες του. Την πεποίθηση συμμερίζονται πολλοί Αχμαντί μέχρι σήμερα. Και όχι μόνο.

Ωστόσο, οι ντόπιοι σουνίτες φροντιστές του ιερού πιστεύουν ότι η θεωρία ότι ο Ιησούς είναι θαμμένος οπουδήποτε στο πρόσωπο της γης είναι ασέβεια όχι μόνο προς το χριστιανισμό αλλά και προς το Ισλάμ.

Το ιερό είναι ορθογώνιου σχήματος και έχει έναν παρακείμενο θάλαμο εισόδου. Περιβάλλεται από τοίχους από καφέ μαρμάρινες πλάκες. Ένα πράσινο ύφασμα καλύπτει την ταφόπετρα με τα ιερά ονόματα. Εδώ υποτίθεται ότι αναπαύονται τα λείψανα του σοφού Γιουζασάφ. Μια μικρή πόρτα οδηγεί στο εσωτερικό του ναού, το οποίο ανοίγει μόνο στις 13 κάθε ισλαμικού μήνα.

Ένα παράθυρο με τζάμι, με κορδέλες και κλωστές δεμένες στις σιδερένιες ράβδους που το προστατεύουν, παραμένει ανοιχτό δίπλα σε ένα στενό δρομάκι, δίνοντας την ευκαιρία να κρυφοκοιτάξει κάποιος μέσα στο αμυδρά φωτισμένο ιερό. Το ιερό αναφέρεται για πρώτη φορά στην «Ιστορία του Κασμίρ» του Κβάγια Μουχάμαντ Αζάμ Ντινταμάρι, του 1747, ως Ταρίκ Αζαμί. Σύμφωνα με τον Ντινταμάρι, έναν τοπικό συγγραφέα σούφι, ο τάφος είναι αυτός ενός ξένου προφήτη και πρίγκιπα που ονομάζεται Γιουζασάφ ή Γιούζα Ασοούφ στη σύγχρονη γραφή του Κασμίρ.

Και ο τάφος της Μαρίας στο Πακιστάν

Πολλά ιστορικά κείμενα στα σανσκριτικά, τα βουδιστικά, τα αραβικά και τα περσικά φέρονται να επιβεβαιώνουν ότι το Γιούζ Ασάφ είναι ένα άλλο όνομα για τον Ιησού Χριστό. Πράγματι, το όνομα Γιούζ Ασάφ αναφέρεται στην αρχαία βιβλιογραφία της Ουρντού, όπου Γιούζ σημαίνει αρχηγός και Ασάφ σημαίνει εξαγνισμένος ή θεραπευμένος, παραπέμποντας στον «Ηγέτη των Θεραπευμένων», καθώς ο Ιησούς Χριστός λέγεται ότι θεράπευσε πολλούς ανθρώπους που έπασχαν από λέπρα κατά τη διάρκεια της ζωής του

Σε ορισμένα βιβλία ο Γιούζ Ασάφ αναφέρεται επίσης ως «ο γιος του Ιωσήφ» Στη λαογραφία, το όνομα Γιούζ Ασάφ συνδέεται με το μύθο του Μπαλαουχάρ και του Γιουζασούφ, στον οποίο ο Γιουζασούφ είναι ένα άλλο προσονύμιο του Βούδα.

Ένας μεγάλος αριθμός ιστορικών και θεολόγων βρίσκουν εντελώς παράλογη την ιδέα ενός ανθρώπου που στραυρώθηκε και μετά ταξίδεψε χιλιάδες χιλιόμετρα για να πεθάνει σε μια παράξενη γη. Ο μύθος επιμένει όμως. Σύμφωνα με αυτόν, ο Ιησούς συνοδευόταν από τη μητέρα του, Μαρία, στο ταξίδι του αυτό κι εκείνη πέθανε καθοδόν, ενώ ο τάφος της βρίσκεται σε μια πόλη που ονομάζεται Μουρέ, η οποία ονομάστηκε προς τιμήν της και είναι σήμερα στο Πακιστάν.

Ο τάφος είναι γνωστός ως Μάι Μαρί ντα Αστάν, που σημαίνει τόπος ανάπαυσης της Μητέρας Μαρίας. Ο Ιησούς αφού έθαψε τη μητέρα του, πέρασε τις τελευταίες του μέρες στο Κασμίρ.

«Αυτός είναι ο τάφος ενός μουσουλμάνου αγίου. Είναι ξεκάθαρα γραμμένο στο ιερό μας βιβλίο, το Κοράνι, ότι ο Ιησούς αναλήφθηκε στον ουρανό, στον Θεό. Ωστόσο, οι αιρετικοί ισχυρίζονται ότι αυτός είναι ο τάφος του Ιησού. Κανένας μουσουλμάνος στον κόσμο δεν πιστεύει ότι ο Ιησούς είναι θαμμένος εδώ ή οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη», λένε οι πιστοι του Ισλάμ.

Το ιερό όμως έχει τραβήξει πολύ την προσοπχή -και των αρχαιολόγων- τα τελευταία χρόνια, ενώ σε αυτό έχουν γίνει κάποιες πράγματι συναρπαστικές ανακαλύψεις: ο τάφος κατευθύνεται ανατολικά-δυτικά, μια παραδοσιακά εβραϊκή κατεύθυνση εν αντιθέσει προς τη μουσουλμανική. Επίσης, ένα αποτύπωμα χαραγμένο σε πέτρα, μια καλλιτεχνική απεικόνιση των πληγών της σταύρωσης, βρίσκεται δίπλα στον τάφο.

Η θεωρία της «ινδικής περιόδου του Ιησού» ανάγεται στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, όταν ο Νικόλας Νότοβιτς, ένας Ρώσος ταξιδιώτης που επισκέφτηκε το Κασμίρ το 1887, δημοσίευσε το βιβλίο «The Unknown Life of Jesus Christ», ή «άγνωστη ζωή του Ιησού Χριστού».

Η «απόγονος» του Ιησού

Άρχισαν να κυκλοφορούν θεωρίες ότι ο Ιησούς μπορεί να έζησε στην Ινδία κατά τα λεγόμενα χαμένα του χρόνια, όταν ήταν μεταξύ 12 και 30 ετών, οι οποίες δεν τεκμηριώνονται στα ευαγγέλια. Η Σουζάν Μαρί Όλσον, μια Αμερικανίδα ιστορικός που δημοσίευσε τα βιβλία «Ο Ιησους στο Κασμίρ» και «Ο χαμένος Τάφος», αφιέρωσε πολύ χρόνο μελετώντας το ιερό.

Η Όλσον είχε προσπαθήσει να εξετάσει τους τάφους για δείγματα DNA, αλλά δεν κατάφερε να πάρει άδεια. Οι προσπάθειές της αντιμετώπισαν την αντίθεση των κατοίκων της περιοχής που θεώρησαν ότι ήταν βεβήλωση του ιερού. Σε ένα πλοτ τουίστ, η ίδια θεωρεί τον εαυτό της απόγονο του Ιησού: Σε μια σειρά επιστολών προς τους φροντιστές του ιερού, έγραψε ότι θεωρεί το Ροζαμπάλ έναν «ιδιωτικό οικογενειακό τάφο». Έγραψε: «Η οικογένειά μου έχει την καταγωγή της από τη Γαλλία, όπου ζούσαν ο Ιησούς και η σύζυγός του Μαρία Μαγδαληνή. Εκεί απέκτησαν δύο γιους και μία κόρη. Είμαστε απόγονοι του γιου».

Η θεωρία φυσικά και υπάρχει και έχει αναλυθεί εκτενώς στο βιβλίο «Το Ιερό Γκραάλ».

Η Όλσον πρόσθεσε ότι σκέφτεται να πάει στα δικαστήρια για να εξασφαλίσει το δικαίωμα εκταφής. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο στο ιερό. Οι ντόπιοι γίνονται όλο και πιο επιφυλακτικοί με τις επισκέψεις από περίεργους ξένους από τότε και παρακολουθούν στενά το ιερό. Η είσοδος κάθε ξένου στο ιερό απαγορεύτηκε.

Ένα βιβλίο για το θέμα εκδόθηκε το 2007, το «The Rozabal Line», η «Γραμμή αίματος του Ροζαμπάλ» από τον Ασβίν Σανγκί. Γραμμένο σε στιλ «Κώδικας Ντα Βίντσι», ενέπνευσε μεγάλο αριθμό τουριστών να επισκεφθούν το ναό Ροζαμπάλ στο Σριναγκάρ.

Αυτό είναι αναμφίβολα καλό για τον τουρισμό στην περιοχή, η εισροή ωστόσο ήταν τόσο μεγάλη που ο τάφος έπρεπε να κλείσει προσωρινά για τους επισκέπτες. Σε μια προσπάθεια να διαλύσουν τον μύθο, οι ντόπιοι έχουν εγκαταστήσει έναν πίνακα ανακοινώσεων που παραθέτει στίχους από το Κοράνι και τη Βίβλο για να διαψεύσουν ότι ο Χριστός είναι θαμμένος στην τοποθεσία.

Παρά τα οικονομικά οφέλη, η πίστη τους συνεχίζει να επαναστατεί στην ιδέα: «Αυτή η θεωρία είναι μια φάρσα. Τόσο το Κοράνι όσο και η Βίβλος λένε ότι ο Ιησούς ανέβηκε στον Παράδεισο. Πώς μπορούμε, ως Μουσουλμάνοι, να πιστέψουμε ότι αυτός είναι ο τάφος του Ιησού;»

Σαν σήμερα: Η 10η Νοεμβρίου στην Ιστορία

1924, Καβάλα. Ταραχές και συγκρούσεις ξεσπούν μεταξύ καπνεργατών από τη μία πλευρά, και στρατού και χωροφυλακής από την άλλη. Στη διάρκεια των επεισοδίων σκοτώνονται μία εργάτρια κι ένας αξιωματικός της χωροφυλακής.

1937, Τσαπέι. Ένα 15χρονο αγόρι υπηρετεί στον κινεζικό στρατό του Τσανγκ Κάι Σεκ. Οι ανήλικοι στρατιώτες πολεμούν τους εισβολείς Ιάπωνες με πρωτοφανή αγριότητα και αποφασιστικότητα.

1953. Η σορός του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ μεταφέρεται, 15 χρόνια μετά το θάνατό του, στο Μαυσωλείο στους λόφους της Άγκυρας, όπου θα τοποθετηθεί. Περισσότεροι από 200.000 Τούρκοι ήρθαν για να αποτίσουν φόρο τιμής στον ιδρυτή του σύγχρονου τουρκικου κράτους.

1954, Ουάσινγκτον. Πλήθος κόσμου παρακολουθεί τα εγκαίνια του αγάλματος που αναπαριστά την περίφημη σκηνή με τους πεζοναύτες να σηκώνουν την αμερικανική σημαία στην Ίβο Ζίμα. Το άγαλμα βασίστηκε στη φωτογραφία του Τζο Ρόζενταλ, φωτορεπόρτερ του ΑΡ και είναι αφιερωμένο στο σώμα των πεζοναυτών.

1957, Παρίσι. Η Σουηδή ηθοποιός Ίνγκιντ Μπέργκμαν στο αεροδρόμιο Ορλί του Παρισιού. Η Μπέργκμαν έφυγε από τη Ρώμη, όπου άφησε το σύζυγό της Ρομπέρτο Ροσελίνι και τα τρία τους παιδιά, προκειμένου να πάει στο Λονδίνο για τα γυρίσματα μιας ταινίας. Ο Ροσελίνι και η Μπέργκμαν βρίσκονται επίσημα σε διάσταση.

1962, Ατλαντικός. Το αμερικανικό καταδρομικό Barry πλέει δίπλα στο ρωσικό εμπορικό πλοίο Anosov, προκειμένου να ελέγξει το φορτίο του. Οι πληροφορίες των Αμερικανών λένε ότι το ρωσικό πλοίο κουβαλάει πυραύλους που έχει φορτώσει στην Κούβα.

1963, Μπέρμινχαμ. Οι τέσσερις Beatles ντύθηκαν αστυνομικοί προκειμένου να μην αναγνωριστουν από το πλήθος που τους περίμενε έξω από το συναυλιακό χώρο στον οποίο θα παίκουν, στο Μπέρμινχαμ. Η μεταμφίεση πέτυχε, καθώς κρύφτηκαν ανάμεσα σε αληθινούς αστυνομικούς.

1964, Λονδίνο. Το άγαλμα του Γιάν Κρίστιαν Σμουτς κοιτάει προς το Μπιγκ Μπεν το οποίο ετά δυσκολίας διακρίνεται μέσα από την αιθαλομίχλη που καλύπτει την πρωτεύουσα της Βρετανίας.

1967, Κασμίρ. Σύμφωνα με μια θεωρία ο Ιησούς Χριστός δεν ετάφη στην Παλαιστίνη, αλλά σε αυτόν τον τάφο στο Σριναγκάρ του Κασμίρ. Ο «τάφος» αρχίζει να προκαλεί το διεθνές ενδιαφέρον όταν οι πρώτες του φωτογραφίες δίνονται στη δημοσιότητα.

1971. Σαντιάγο. Ο Πρόεδρος της Κουβας, Φιντέλ Κάστρο αναχωρεί από τη Χιλή. Δίπλα του, ο Χιλιανός Πρόεδρος Σαλβαδόρ Αλιέντε.

1975. Λονδίνο. Ο Ρίτσαρντ Μπάρτον και η Ελίζαμπεθ Τέιλορ φτάνουν στο ξενοδοχείο Ντέρτσεστερ για το πάρτι των 50ών γενεθλίων του Μπάρτον.

1980, Βαγδάτη. Η μητέρα ενός Ιρακινου στρατιώτη που σκοτώθηκε στον πόλεμο με το Ιράν, φιλάει το Σαντάμ Χουσεΐν.

1985, Ουάσινγκτον. Εμείς βλέπουμε μόνο τη σκιά του, αλλά η Νταιάνα βλέπει ολόκληρο το σύζυγό της Κάρολο, ο οποίος μιλάει σε συνέντευξη Τύπου στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον.

1989, Βερολίνο. Ανατολικογερμανοί συνοριοφύλακες αρνουνται να σφίξουν το χέρι ενός Βερολινέζου που περιμένει να ανοίξουν τα σύνορα στο Checkpoint Charlie.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ