ΚΟΣΜΟΣ

Αποκωδικοποιώντας την απόφαση του Κιμ Γιονγκ Ουν για αναστολή των πυρηνικών δοκιμών

Αποκωδικοποιώντας την απόφαση του Κιμ Γιονγκ Ουν για αναστολή των πυρηνικών δοκιμών
REUTERS/Toru Hanai

Με ανακούφιση αλλά και επιφυλακτικότητα υποδέχτηκε η διεθνής κοινότητα την απόφαση της Βόρειας Κορέας για αναστολή των δοκιμών πυρηνικών όπλων και βαλλιστικών πυραύλων.

Είναι η τελευταία από τις απροσδόκητες πρωτοβουλίες του Κιμ Γιονγκ Ουν που αιφνιδίασαν την παγκόσμια κοινή γνώμη και εξελήφθησαν από πολλούς ως μία καλά μελετημένη «στρατηγική ανοίγματος». Είχε προηγηθεί η επίσκεψή του στην Κίνα, στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό από την ανάληψη των καθηκόντων του, το 2011 αλλά και η συναίνεσή του για τη διεξαγωγή διακορεατικής Συνόδου Κορυφής εντός Απριλίου και για συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ - μετά από μία μακρά περίοδο τεταμένων διπλωματικών σχέσεων.

Η εξέλιξη αυτή εκλαμβάνεται από πολλούς ως ένα σημαντικό δείγμα καλής θέλησης εκ μέρους της Πιονγκγιάνγκ, με απώτερο στόχο την εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων με τις χώρες της ευρύτερης περιοχής αλλά και τις ΗΠΑ. Όχι, όμως, κι από όλους. Ενώ Ηνωμένες Πολιτείες και Νότια Κορέα χαιρέτισαν την εξέλιξη - με τον πρόεδρο Τραμπ να χαρακτηρίζει, μέσω Twitter, το βήμα αυτό «μεγάλη πρόοδο» και να εκφράζει την ανυπομονησία του για την επικείμενη Σύνοδο - το Τόκιο φαίνεται να τηρεί στάση αναμονής. Αναλόγως επιφυλακτικοί εμφανίζονται δημοσιογράφοι και αναλυτές.

«Παύση των δοκιμών δεν συνεπάγεται αποπυρηνικοποίηση»

«Ο Κιμ Γιονγκ Ουν προσπαθεί να στείλει στη διεθνή κοινότητα ένα θετικό μήνυμα, πριν την ιστορική συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, τα βήματα που κάνει αυτή τη στιγμή είναι κυρίως συμβολικά. Οι επιχειρήσεις στα πεδία πυραυλικών και πυρηνικών δοκιμών μπορούν εύκολα να συνεχιστούν, από τη στιγμή που η Βόρεια Κορέα δεν έχει συναινέσει στην καταστροφή των όπλων ή την αποσυναρμολόγηση των εγκαταστάσεων», σημειώνει ο Γουίλ Ρίπλεϊ, ανταποκριτής του CNNi στο Τόκιο που έχει επισκεφτεί τη Βόρεια Κορέα 17 φορές και προσθέτει: «τα πυρηνικά όπλα – και τα υλικά κατασκευής τους – είναι αναμφίβολα κρυμμένα σε μυστικές τοποθεσίες σε όλη τη Βόρεια Κορέα που παραμένουν άγνωστες για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της. Τα πιο ουσιαστικά βήματα προς την αποπυρηνικοποίηση θα έχουν υψηλό κόστος – πολύ υψηλότερο από τη Συμφωνία του 1994 που υποσχόταν πυρηνικούς αντιδραστήρες ελαφρού ύδατος (που δεν κατασκευάστηκαν ποτέ) και αποστολές μεγάλων φορτίων αργού πετρελαίου (που συχνά καθυστερούσαν) με αντάλλαγμα την αποπυρηνικοποίηση της χερσονήσου. Η συγκεκριμένη ανακοίνωση υποδεικνύει την προθυμία τού Κιμ να εξετάσει το ενδεχόμενο της αποπυρηνικοποίησης με αντάλλαγμα καλύτερων οικονομικών συνθηκών. Ωστόσο, δε θα είναι εύκολο να πειστεί να εγκαταλείψει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του που ουσιαστικά τον έφεραν ως εδώ, εκτός κι αν υπάρξουν τα κατάλληλα κίνητρα για να το κάνει».

«Η ανακοίνωση αυτή είναι σημαντική, ωστόσο, το αν η Βόρεια Κορέα σοβαρολογεί ειλικρινά, μένει να αποδειχτεί», αναφέρει η Sue Mi Terry, πρώην αναλύτρια της CIA για τη Βόρεια Κορέα που εξηγεί πως «προφανώς αναζητούν μία νέα δέσμευση για να δεσμευτούν οι ίδιοι, προσβλέποντας σε ανακούφιση των κυρώσεων».

Από την άλλη, ο Τζος Πόλακ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών στου Μιντλμπέρι στο Μοντερέι, εκτιμά πως, με την ανακοίνωση αυτή, η Πιονγιάνγκ υπαινίσσεται πως πλέον ανήκει στο «κλαμπ» των πυρηνικών χωρών του πλανήτη: «Εδώ και καιρό θέλουν να θεωρούνται σαν ‘φτασμένη’ πυρηνική δύναμη. Κι ένα πράγμα που δεν κάνουν οι πυρηνικές δυνάμεις, με εξαίρεση την Ινδία και το Πακιστάν, είναι οι δοκιμές. Οπότε, οι δοκιμές της Βόρειας Κορέας ήταν ένδειξη (πυρηνικής) ‘ανωριμότητας’ και γι’αυτό τώρα διαμηνύουν πως είναι τεχνικά έτοιμες και δεν έχουν ανάγκη περαιτέρω δοκιμών». Ο Πόλακ υποστηρίζει πως «δεν εγκαταλείπουν τίποτα. Εξακολουθούν να διατηρούν τα όπλα τους και αυτό είναι και το μήνυμα: Φαινομενικά μοιάζουν να κάνουν παραχώρηση ενώ στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για παραχώρηση. Αν αποφασίσουν να συνεχίσουν με τις δοκιμές, μπορούν να τις ξεκινήσουν ανά πάσα στιγμή».

Η ανακοίνωση αυτή για το πυρηνικό πρόγραμμα της Πιονγκγιάνγκ δεν έγινε παρά μόνον για να ενισχύσει τις όποιες προοπτικές παρουσιάζονται ενόψει της συνάντησης Κιμ-Τραμπ, εκτιμά από την πλευρά της η Catherine Dill, ερευνητική συνεργάτιδα στο James Martin Center για τις μελέτες μη διάδοσης στο Ινστιτούτο Διεθνών Μελετών του Middlebury: «Νομίζω ότι αυτό βεβαίως βελτιώνει τις πιθανότητες για μια σύνοδο κορυφής Τραμπ-Κιμ, αλλά μπορεί να περιπλέξει μακροπρόθεσμα την εικόνα», είπε στο CNNi και πρόσθεσε: «Μια προσεκτική ανάγνωση της ανακοίνωσης, δείχνει πως η Βόρεια Κορέα ισορροπεί σε μια λεπτή γραμμή, αναφορικά με τι ακριβώς “παραχωρεί” τη δεδομένη στιγμή. Το τέλος των πυρηνικών δοκιμών, δεν οδηγεί αυτόματα στην αποπυρηνικοποίηση. Κάτι τέτοιο είναι αρκετά περίπλοκο και θα έπαιρνε χρόνια διαπραγματεύσεων ως την εφαρμογή του».

«Πρόκειται απλώς για προπαγάνδα, οι δηλώσεις του έχουν διφορούμενες έννοιες», λέει ο Chang-Hoon Shin, ερευνητής στο Κορεατικό Ινστιτούτο Θαλάσσιας Στρατηγικής, σημειώνοντας πως το πεδίο δοκιμών στο Πουνγκγκιέ-Ρι, είναι πιο πιθανόν να κλείνει εξαιτίας των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις δοκιμές στην ευρύτερη περιοχή.

Η λίστα των 6 σημείων στην επίτευξη των πυρηνικών στόχων

Η αλλαγή στην πολιτική της Βόρειας Κορέας ανακοινώθηκε μέσω του κρατικού δικτύου KCNA που εξηγούσε, σε μία λίστα έξι σημείων, την απόφαση του Βορειοκορεάτη ηγέτη. Στην ανακοίνωση αναφέρεται πως:

  • «Οι δοκιμές πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της πολιτικής byungjin, μίας διττής στρατηγικής που επένδυε στην οικονομία και το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας».
  • «Η Βόρεια Κορέα δεν θα πραγματοποιεί πια δοκιμές πυρηνικών ή διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων. Τα πεδία πυρηνικών δοκιμών στο Βορρά θα εγκαταλειφθούν, στο πλαίσιο διασφάλισης της διαφάνειας».
  • «Είναι μία σημαντική διαδικασία για το διεθνή πυρηνικό αφοπλισμό. Η Βόρεια Κορέα θα εργαστεί από κοινού με τη διεθνή κοινότητα για την παύση των πυρηνικών δοκιμών παγκοσμίως».
  • «Δε θα κάνουμε ξανά χρήση πυρηνικών όπλων εκτός αν υπάρξει πυρηνική απειλή ή πρόκληση προς τη χώρα μας».
  • «Δεσμευόμαστε να αλλάξουμε δραματικά τις ζωές του λαού μας. Η ανάπτυξη μιας ισχυρής, σοσιαλιστικής οικονομίας θα γίνει η προτεραιότητά μας».
  • «Η Βόρεια Κορέα θα εργαστεί εντατικά για τη σύσφιξη των σχέσεων και το διεθνή διάλογο. Θα βελτιώσει τους δεσμούς με τις γειτονικές χώρες και τη διεθνή κοινότητα, προωθώντας την ειρήνη στην κορεατική χερσόνησο – κι όχι μόνο».

ΔΗΜΟΦΙΛΗ