ΚΟΣΜΟΣ

Στην θρησκευτική ιδεολογία του ISIS οι απαντήσεις για τις επιδιώξεις του

Στην θρησκευτική ιδεολογία του ISIS οι απαντήσεις για τις επιδιώξεις του
REUTERS/Stringer/Files

Πώς να σταματήσει κανείς το ISIS; Αυτή είναι η ερώτηση που πασχίζουν να απαντήσουν οι ηγέτες του κόσμου και η οποία πυροδοτεί αναλύσεις επί αναλύσεων γύρω από τακτικές αλλά και στόχους που θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα του τερματισμού της παγκόσμιας απειλής.

Οι περισσότερες ωστόσο συζητήσεις περιστρέφονται ακριβώς γύρω από το πώς θα κερδιθεί το πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης, από το πώς θα σταματήσει η μηχανή προπαγάνδας και πώς θα υψωθεί "μπλόκο" στις πηγές των εσόδων του Ισλαμικού Κράτους.

Πολύ λιγότερο συχνά γίνεται όμως λόγος για τους σκοπούς της τρομοκρατικής ομάδας, τι θέλει τελικά να πετύχει και ποια είναι τα βήματα που θα απαιτηθούν για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, αν και όλο και εντονότερα αρχίζει να γίνεται πεποίθηση αυτή ακριβώς η αναγκαιότητα ως τρόπος ανάπτυξης τελικά μιας ουσιαστικής και σε βάθος πιθανότητας εξόδου από το τούνελ της αβεβαιότητας.

Η άνοδος της οργάνωσης στο Ιράκ και η κατάληψη χιλιάδων τετραγωνικών εκατοστών γης- ήταν τόσο ξαφνική και σοκαριστική που άφησε πολλούς αναλυτές και αξιωματούχους απροετοίμαστους.

Ένα χρόνο πριν, οι New York Times δημοσίευσαν εμπιστευτικά σχόλια σχετικά με την ιδεολογία του ISIS από τον τότε Αμερικανό στρατηγό των Ειδικών Δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, Μάικλ Ναγκάτα: "Δεν έχουν κερδίσει την ιδέα", φέρεται να είπε. "Δεν έχουμε καν καταλάβει την ιδέα".

Ένα παγκόσμιο χαλιφάτο

Το ISIS πάντως δεν κρύβει δημοσίως την απώτερη φιλοδοξία της: Ένα παγκόσμιο χαλιφάτο που θα χτιστεί μέσα από έναν παγκόσμιο πόλεμο. Σε αυτό το πλαίσιο κάνει λόγο για "διατήρηση και επέκταση" της υπάρχουσας έκτασης σε Ιράκ και Συρία.

Σκοπός του χαλιφάτου είναι σύμφωνα με την διακήρυξή του η αντικατάσταση των υπαρχόντων συνόρων ώστε να ξεπεραστεί αυτό που θεωρεί η σιιτική "ημισέληνος" που έχει ανατείλει σε όλη τη Μέση Ανατολη και να μεταφέρει τον πόλεμο -τον πόλεμο του Ισλάμ- στην Ευρώπη και την Αμερική και τελικά να οδηγήσει του Μουσουλμάνους σε μια "μάχη αποκάλυψης" κατά των απίστων.

Η προπαγάνδα στην οποία καταφεύγει βασίζεται σε μια πολύ διακριτή ερμηνεία του Κορανίου και άλλων θρησκευτικών κειμένων για να προωθηθούν οι στόχοι και -το πιο σημαντικό- με στόχο να δείξει στους υποστηρικτές του ότι αυτοί είναι επιτεύξιμοι.

Το ISIS χρησιμοποιεί πολύ συχνά το online περιοδικό του, Dabiq στην προσπάθεια ανάδειξης του οράματός του. Ο τίτλος του περιοδικού δεν είναι τυχαίος. Το Dabiq είναι μια πόλη στη βόρεια Συρία που αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό την κατοχή του ISIS όπου σύμφωνα με την ισλαμική προφητεία, τα στρατεύματα της Ρώμης θα σπεύσουν μαζικά για να συναντήσουν τα αντίστοιχα του Ισλάμ.

Η προφητεία είναι κομβικής σημασίας για το ISIS που δέχεται τον λόγο του Προφήτη και την hadith, ή τα λεγόμενα που αποδίδονται σε αυτόν κυριολεκτικά και δίχως ερωτήματα. Η προφητεία προσφέρει στον ISIS την προσκόλληση με την θεολογική βεβαιότητα. Και με βάση αυτές τις προφητείες, τα ισλαμικά στρατεύματα θα κατακτήσουν σε τελικό στάδιο την Ιερουσαλήμ και τη Ρώμη.

Οι ιδεολόγοι του ISIS συνεχώς αναφέρονται στο Κοράνι στο δρόμο για τη διαμόρφωση του οράματος της οργάνωσης. Εκατοντάδες από τις ανακοινώσεις αλλά και τα ηχητικά και μαγνητοσκοπημένα μηνύματά της μεταφέρουν σε αφθονία αναφορές σε λεγόμενα του προφήτη.

Και αυτό παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των Μουσουλμάνων -ακόμα και στις τάξεις των τζιχαντιστών- βλέπουν τις ερμηνείες που δίνει το ISIS στο Κοράνι και τη χαντίθ ως διαστρεβλωμένες.

Είναι ξεκάθαρο πως για τους τζιχαντιστές η αναβίωση του χαλιφάτου δεν είναι τίποτα λιγότερο από την αφετηρία ενός παγκόσμιου πεδίου μάχης δεδομένου ότι κανένα χαλιφάτο δεν έχει λόγο ύπαρξης δίχως την διαρκή επιθετική επιδίωξη της τζιχάντ. Και η τζιχάντ θα συνεχίσει, αναφέρει το Dabiq, μέχρι "η σκιά της ευλογημένης σημαίας να επεκταθεί έως ότου καλύψει όλες τις ανατολικές και δυτικές προεκτάσεις της γης".

Πάνω από όλα, το ISIS αναζητάει την εκπλήρωση της προφητείας και δέχεται ακόμα και ότι θα φθάσει κοντά στον αφανισμό στη διαδικασία αυτή.

Οι πιστοί ακόλουθοι του χαλιφάτου γιορτάζουν με τον εξής λόγο του προφήτη: "Μια νικηφόρα ομάδα πολεμιστών από τους ακόλουθούς μου θα πρέπει να συνεχίσουν να παλεύουν για την αλήθεια, όσο και αν εγκαταλειφθούν και θα βρίσκονται στις πύλες της Δαμασκού και των περιχώρων της".

Πρώτα όμως θα πρέπει το χαλιφάτο να προετοιμάσει το έδαφος για την τελική αναμέτρηση.

Στο κήρυγμα που έδωσε στη Μοσούλη το καλοκαίρι του 2014 ο Αλ - Μπαγκντάντι, στη μια και μοναδική του εμφάνιση δημοσίως ως ο ηγέτης του ISIS- τόνισε ότι είναι υποχρέωση η εγκαθίδρυση του χαλιφάτου και επομένως να τον αναγνωρίσουν ως χαλίφη.

"Αυτό είναι ένα καθήκον για τους μουσουλμάνους, ένα καθήκον που έχει χαθεί για αιώνες. Είναι αμαρτία για τους μουσουλμάνους η απώλειά του και πρέπει πάντα να αναζητούν την ίδρυσή του", διακήρυξε.

Για την αρχή της ανακήρυξης του χαλιφάτου και το γεγονός ότι η ιστορία δίνει τις απαντήσεις είχε γράψει πρόσφατα στο CNN Greece και η Μαρία Καρχιλάκη.

Η διάλυση των συνόρων

Το κομβικό σημείο αυτής της πραγματικότητας είναι πως το χαλιφάτο μπορεί μόνο να υπάρχει εφόσον διατηρεί έδαφος υπό την κατοχή του. Είναι ο λόγος πάνω στον οποίο μπορεί το ISIS να διατηρεί υπόσταση και να επεκτείνεται. Όπως έγραψε ο Γκράεμε Γουντ στο Atlantic: "Τα χαλιφάτα δεν μπορούν να υπάρξουν ως υπόγεια κινήματα, γιατί η εδαφική εξουσία είναι προϋπόθεση. Εάν του αφαιρέσει την εντολή επί ενός εδάφους, όλοι οι όρκοι πίστης και αφοσίωσης δεν είναι πια δεσμευτικοί".

Πρώτος στόχος του ISIS είναι να παγιώσει τον έλεγχό του πάνω στα εδάφη του Ιράκ και της Συρίας που κατέχει, να δείξει ότι μπορεί να διοικήσει κράτος με μεγάλες πόλεις και όχι απλά να κατέχει ερημικές τοποθεσίες. Την ίδια ώρα, διεξάγει έρευνες και αλλού στην ευρύτερη περιοχή για αξιοποίηση περισσότερης ακίνητης περιουσίας.

Ο Μπαγκντάτι επέλεξε τη Συρία ως επόμενο στόχο του ISIS μετά την αναταραχή που πυροδοτήθηκε την άνοιξη του 2011. Έστειλε ομάδα μαχητών του στη χώρα αργότερα μέσα σε εκείνη τη χρονιά.

Οι οπαδοί του ISIS και του Dabiq αρέσκονται να επικαλούνται τις λέξεις του Αμπού Μουσάμπ Αλ Ζαρκουάουι, του "πνευματικού" πατέρα του κινήματος και ηγέτη της Αλ Κάιντα στο Ιράκ μέχρι το 2006 όταν και σκοτώθηκε.

"Η σπίθα άναψε εδώ στο Ιράκ και η ζέση της θα συνεχίσει να εντείνεται -με την άδεια του Αλλάχ- έως ότου κάψει τα στρατεύματα των σταυροφόρων στο Dabiq", είχε πει το 2004 ο Ζαρκουάουι.

Ρόλο - κλειδί έχουν δώσει στη Λιβύη

Η Λιβύη είναι η μόνη άλλη χώρα όπου το ISIS διατηρεί έδαφος, ειδικότερα την παραλιακή πόλη της Σύρτης και άλλα σημεία κατά μήκος της Μεσογείου. Το ISIS έχει επενδύσει σε βάθος στη Λιβύη με ανώτατους βοηθούς του Μπαγκντάντι να επιβλέπουν τις επιχειρήσεις στη χώρα αλλά και αρκετές εκατοντάδες μαχητές να έχουν επιστρατευτεί εκεί από τη Συρία.

Η έλλειψη κεντρικής κυβέρνησης και λειτουργικού στρατού στη Λιβύη αλλά και οι μεγάλες εκτάσεις ερήμου καθιστούν τη Λιβύη ιδανική περιοχή για το ISIS.

Τα εδάφη της Λιβύης θεωρούνται ως εξαιρετική επίσης πλατφόρμα για τη διενέργεια επιθέσεων στις γειτονικές Αίγυπτο και Τυνησία.

Αλλά οι επιδιώξεις του ISIS εκτείνονται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό έχοντας εγκαθιδρύσει παρουσία στην Υεμένη, το Αφγανιστάν αλλά και τη Χερσόνησο του Σινά στην Αίγυπτο. Ο Γκράεμε Γουντ μάλιστα ταυτοποιεί τρεις ομόκεντρα δαχτυλίδια: "Το εσωτερικό δαχτυλίδι στο Λεβάντε, το κοντινό εξωτερικό της ευρύτερης Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής και το μακρινό εξωτερικό της Ευρώπης, της Ασίας και των Ηνωμένων Πολιτειών".

Το ISIS δεν αναγνωρίζει τα σύνορα των κρατών που διαμορφώνουν τον μοντέρνο κόσμο ούτε την ιδέα ενός δημοκρατικού κράτους ή της εθνικότητας. Τα θεωρεί όλα αυτά επινοήσεις ανθρώπινες που έρχονται σε σύγκρουση με την ιδέα του χαλιφάτου. Αυτό διακήρυξε και ο ίδιος ο Μπαγκντάντι το 2012: "Το Ισλαμικό Κράτος δεν αναγνωρίζει συνθετικά σύνορα, ούτε καμία εθνικότητα πλην του Ισλάμ".

Στόχος η "κάθαρση" του Ισλάμ

Το Ισλαμικό Κράτος αυτοπροσδιορίζεται ως λυτρωτής των απανταχού μουσουλμανικών μειονοτήτων τις οποίες και θα διασώσουν. Στο ενδιάμεσο και προς επιτάχυνση της διαδικασίας, επιθυμεί να προκαλέσει θρησκευτικό μίσος στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες ώστε οι μουσουλμάνοι να σταματήσουν να νιώθουν ότι ανήκουν στη Δύση και είτε να επιτεθούν στις γεννέτειρές τους είτε να φύγουν ώστε να ενταχθούν στο χαλιφάτο.

Η ιδεολογία του ISIS ως σουνιτικής ένοπλης οργάνωσης εμποτίζεται επίσης από την ξεκάθαρη επιδίωξη της "κάθαρσης του Ισλάμ" που σημαίνει την εξουδετέρωση των Σιιτών Μουσουλμάνων ή την απέλασή τους από το χαλιφάτο. Έχει ήδη επιδείξει ακραία βαρβαρότητα απέναντι στους Σιίτες -κάτι που ιδιαιτέρως φάνηκε με την σφαγή 1.500 Ιρακινών δόκιμων της πολεμικής αεροπορίας στο Τικρίτ τον Ιούνιο του 2014.

Η αποτρόπαια αυτή στάση απέναντι στους Σιίτες προωθήθηκε από τον Ζαρκουάουι που ήθελε να υποδαυλίσει έναν εμφύλιο πόλεμο μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών, καθώς τόσο ο ίδιος όσο και οι διάδοχοί του θεωρούσαν τους Σιίτες ως "πρωτοπόρους". Ήταν εκείνοι που τολμούσαν να ερμηνεύουν το Κοράνι και επομένως να αρνούνται την τελειότητά του.

"Ο κίνδυνος από τους Σιίτες είναι μεγαλύτερος και η ζημιά που κάνουν χειρότερη και πιο καταστροφική στο (ισλαμικό) κράτος από αυτή των Αμερικανών", είπε κάποια στιγμή.

Παρά την τεράστια δύναμη πυρός αλλά και τους πόρους και την τεχνολογία που η Αμερική και οι σύμμαχοί της μπορούν να φέρουν στο πεδίο της μάχης, το ISIS κάνει ο,τι μπορεί ώστε να σύρει τη Δύση σε έναν ευρύτερο πόλεμο.

Οι στυγνές δολοφονίες Αμερικανών ομήρων αποτέλεσε μέρος της στρατηγικής της πρόκλησης, το ίδιο ακριβώς και οι επιθέσεις στο Παρίσι.

"Θέλουν να γίνουμε συναισθηματικοί", είναι η εκτίμηση του στρατηγού Ναγκάτα σύμφωνα με τους New York Times.
Φέρνοντας την Αμερική και τη Δύση σε έναν πόλεμο εδαφικό -θεωρεί το ISIS- δεν θα έδινε στους μουσουλμάνους καμία άλλη επιλογή από την συστράτευση ώστε να υπερασπιστούν το χαλιφάτο, διαμορφώνοντας σκηνικό παγκόσμιας σύγκρουσης.

Όπως έγραψε ο Γκράεμε Γουντ στο The Atlantic, το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε το Dabiq και πλέον "περιμένει τον ερχομό του εχθρού εκεί, του οποίου η ήττα θα αποτελέσει την αφετηρία της αντίστροφης μέτρησης για την Αποκάλυψη". Την ίδια άποψη διατυπώνει στο βιβλίο του, It's all about Islam του Glenn Beck.

Το CNN αποκάλυψε πρόσφατα την ιστορία της απόδρασης μιας οικογένειας από την αιματοβαμμένη Ράκα της Συρίας φωτίζοντας πτυχές μιας φρικτής πραγματικότητας που βιώνουν οι τρομαγμένοι κάτοικοι της ντε φάκτο πρωτεύουσας του Ισλαμικού Κράτους.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ