Τα μεταπολεμικά προγράμματα συμφιλίωσης μπορεί να ξανανοίξουν πληγές, σύμφωνα με έρευνα

Στην πρώτη μελέτη του είδους, ερευνητές μελέτησαν το αποτέλεσμα ενός προγράμματος συμφιλίωσης στη Σιέρα Λεόνε (Sierra Leone) μεταξύ 2011 και 2012 –μια δεκαετία μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου στη χώρα, κατά τη διάρκεια του οποίου περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και πολλές δεκάδες χιλιάδες ακρωτηριάστηκαν ή βιάστηκαν από τους αντιμαχόμενους.

Το πρόγραμμα, το οποίο πραγματοποιήθηκε σε 100 κοινότητες της αφρικανικής χώρας, έφερε κοντά θύματα, τα οποία περιέγραψαν την βία που βίωσαν μαζί με τους δράστες που ομολόγησαν ότι διέπραξαν εγκλήματα και ζήτησαν συγχώρεση.

Ενώ η συγχώρεση προς τους δράστες αυξήθηκε, η εμφάνιση σοβαρών ψυχολογικών τραυμάτων στους συμμετέχοντες του προγράμματος ήταν μεγαλύτερη κατά το ένα τρίτο από ό,τι σε εκείνους που δεν έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα, σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύεται στο περιοδικό Science.

«Το να μιλάς για θηριωδίες του πολέμου μπορεί να αποδειχθεί ψυχολογικά τραυματικό για τους ανθρώπους που επλήγησαν από τον πόλεμο», δήλωσε η Οϊντρίγια Ντούμπε (Oeindrila Dube), επίκουρη καθηγήτρια Πολιτικής και Οικονομικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (New York University) και μία εκ των συντακτών της έρευνας.

«Το να ανακαλείς τις αναμνήσεις του πολέμου φαίνεται πως ξανανοίγει παλιές πληγές. Ταυτόχρονα όμως, το πρόγραμμα συμφιλίωσης που εξετάσαμε έδειξε επίσης να βελτιώνει τις κοινωνικές σχέσεις σε κοινότητες που είχαν διχαστεί από τον πόλεμο», σημειώνεται.

Η μελέτη κατέγραψε την ψυχική υγεία, τους κοινωνικές σχέσεις και τις συμπεριφορές έναντι πρώην μαχητών περίπου 2.400 ανθρώπων, ένα μέρος των οποίων συμμετείχε στο πρόγραμμα κι ένα άλλο μέρος όχι.

Ανάμεσα στα οφέλη που είχε η εφαρμογή του προγράμματος, σύμφωνα με τη μελέτη, ήταν η αύξηση της συγχώρεσης προς τους αυτουργούς εγκλημάτων, η βελτίωση στις σχέσεις μεταξύ μελών των κοινοτήτων και η αυξημένη συμμετοχή σε κοινοτικές ομάδες και θρησκευτικές οργανώσεις.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Τζόρτζταουν (Georgetown University), του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, της Παγκόσμιας Τράπεζας και της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Καινοτομίες για την Δράση ενάντια στην Φτώχεια (Innovations for Poverty Action – IPA) ανέφεραν πως τα προγράμματα συμφιλίωσης θα πρέπει να επανασχεδιαστούν για να μειώσουν τις αρνητικές τους επιδράσεις.