ΚΟΣΜΟΣ

Η Αίγυπτος εξαπολύει διπλωματικό και οικονομικό «πόλεμο» στο Κατάρ

Η Αίγυπτος εξαπολύει διπλωματικό και οικονομικό «πόλεμο» στο Κατάρ
Πινακίδα που οδηγεί σε πρεσβεία του Κατάρ στο Μπαχρέιν/Φωτογραφία Αρχείου REUTERS/Hamad I Mohammed

Μαίνεται ο «διπλωματικός σεισμός» στον Περσικό Κόλπο μετά την απόφαση Σαουδικής Αραβίας, Αιγύπτου, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Μπαχρέιν, Λιβύης και Υεμένης να διακόψουν τις σχέσεις τους με το Κατάρ. Μια εξ’ αυτών, η Αίγυπτος, έδωσε διορία 48 ωρών στον πρεσβευτή της χώρας (Κατάρ), στην οποία οι κατήγοροι της επιρρίπτουν υποστήριξη της τρομοκρατίας, να εγκαταλείψει τη χώρα.

 

Ο εκπρόσωπος του αιγυπτιακού υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου ανακοίνωσε την ιδιαίτερης διπλωματικής βαρύτητάς απόφαση της χώρας και παράλληλα το Κάιρο ζήτησε από τον επιτετραμμένο του στο Κατάρ να επιστρέψει στη χώρα του εντός του διδομένου χρονοδιαγράμματος.

Την ίδια ώρα κάποιες αιγυπτιακές τράπεζες σταμάτησαν τις συναλλαγές τους με τις τράπεζες του Κατάρ, όπως ανακοίνωσαν τέσσερα πιστωτικά ιδρύματα με έδρα το Κάιρο. Οι αιγυπτιακές αρχές δεν έχουν διευκρινίσει αν πρόκειται να διακοπούν και οι εμπορικές σχέσεις με το Κατάρ.

Στο μεταξύ ο Αιγύπτιος δισεκατομμυριούχος Ναγκίμπ Σαουίρις κάλεσε τους επιχειρηματίες της χώρας να αποσύρουν τις επενδύσεις τους από το Κατάρ και να σταματήσουν τις συναλλαγές τους με τη χώρα, όπως δήλωσε οεκπρόσωπός του.

Και οι Μαλδίβες διακόπτουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με τη Ντόχα

Οι Μαλδίβες ανακοίνωσαν σήμερα ότι διακόπτουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, ακολουθώντας την κίνηση της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν, που κατηγορούν τη Ντόχα ότι στηρίζει την τρομοκρατία.

«Οι Μαλδίβες έλαβαν την απόφαση αυτή εξαιτίας της σφοδρής τους αντίθεσης στις δραστηριότητες που ενθαρρύνουν την τρομοκρατία και τον εξτρεμισμό», ανακοίνωσε η κυβέρνηση του μικρού αυτού κράτους στον Ινδικό Ωκεανό.
Οι χώρες του Κόλπου και η Αίγυπτος επικρίνουν εδώ και καιρό τη στήριξη του Κατάρ προς τους ισλαμιστές, κυρίως τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία θεωρούν έναν επικίνδυνο πολιτικό εχθρό.

Παρά τη φήμη τους ως τουριστικός προορισμός οι Μαλδίβες, η πλειονότητα των κατοίκων των οποίων είναι μουσουλμάνοι, έχουν μεγάλο αριθμό νεαρών που έχουν ενταχθεί στο Ισλαμικό Κράτος και πολεμούν στη Μέση Ανατολή.

Ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Σάλμαν ήταν προγραμματισμένο να επισκεφθεί τον Ιούνιο το νησί στο πλαίσιο της περιοδείας του στην Ασία, όμως ανέβαλε το ταξίδι εξαιτίας μιας επιδημίας γρίπης.

Η σοβαρότερη κρίση από το 1981

Οι νέες εξελίξεις στο διπλωματικό σκηνικό εκλαμβάνονται ήδη ως η σοβαρότερη κρίση από τη δημιουργία του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (το 1981).

Οι τρεις από τις χώρες αυτές (Σαουδική Αραβία, Εμιράτα, Μπαχρέιν), καθώς και η Αίγυπτος, ανακοίνωσαν διαδοχικά τα χαράματα της Δευτέρας τη ρήξη των διπλωματικών σχέσεων τους με το Κατάρ, το οποίο κατηγορούν ότι υποστηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων η Αλ-Κάιντα, το Ισλαμικό Κράτος και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι.

Το επίσημο σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA μετέδωσε πως το Ριάντ διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις του και κλείνει τα χερσαία, εναέρια και θαλάσσια σύνορά του με το Κατάρ για να «προστατεύσει την εθνική ασφάλειά του από τους κινδύνους της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού». Σαουδάραβας αξιωματούχος δήλωσε, όπως μετέδωσε το Γαλλικό πρακτορείο:

Η Σαουδική Αραβία έλαβε αυτό το αποφασιστικό μέτρο εξαιτίας σοβαρών καταχρήσεων εκ μέρους των αρχών της Ντόχα σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων ετών (...) για να υποκινήσουν την ανυπακοή και να βλάψουν την κυριαρχία της.

Το Κατάρ υποδέχεται διάφορες τρομοκρατικές οργανώσεις για να αποσταθεροποιήσει την περιοχή, όπως η αδελφότητα των Αδελφών Μουσουλμάνων, το Νταές (το αραβικό ακρωνύμιο του Ισλαμικού Κράτους) και η Αλ-Κάιντα.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ντόχα υποστηρίζει επίσης «τις δραστηριότητες τρομοκρατικών οργανώσεων που υποστηρίζονται από το Ιράν στην επαρχία Κατίφ (ανατολική Σαουδική Αραβία)», όπου βρίσκεται συγκεντρωμένη η σιιτική μειονότητα του σαουδαραβικού βασιλείου, καθώς και στο Μπαχρέιν, που εδώ και χρόνια συγκλονίζεται από ταραχές που εκδηλώνονται από τους σιίτες που αποτελούν την πλειοψηφία στη χώρα αυτή.

Σημειώνεται πως το Ριάντ και η Τεχεράνη διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις τους τον Ιανουάριο 2016 μετά την εκτέλεση ενός επικεφαλής των σιιτών στη Σαουδική Αραβία.

Το χρονικό της κρίσης με το Κατάρ

Τα βασικά γεγονότα που οδήγησαν στην κρίση μεταξύ του Κατάρ και των γειτονικών του χωρών του Κόλπου κατέγραψε το Γαλλικό πρακτορείο:

  • 20 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι είναι θύμα μιας «ψευδούς» εκστρατείας που τον κατηγορεί ότι «στηρίζει» την τρομοκρατία, λίγο πριν την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.
  • 21 Μαΐου: Ο εμίρης του Κατάρ σέιχ Τάμιμ μπον Χάμαντ αλ Θάνι συνομιλεί με τον Τραμπ στο Ριάντ.
  • 24 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι το πρακτορείο ειδήσεων της χώρας «δέχθηκε κυβερνοεπίθεση από μια άγνωστη οντότητα» και ότι «ψευδείς» δηλώσεις αποδόθηκαν στον εμίρη της χώρας. Μεταξύ των θεμάτων στα οποία φέρεται να αναφέρθηκε ο εμίρης είναι το Ιράν, η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Τις δηλώσεις αυτές διέψευσε η Ντόχα, ενώ ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε έρευνα για την κυβερνοπειρατεία, όμως παρόλα αυτά τα μέσα ενημέρωσης του Κόλπου τις μεταδίδουν.
  • 25 Μαΐου: «Το Κατάρ διχάζει τους Άραβες» είναι ο τίτλος της εφημερίδας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων al Bayane, ενώ η σαουδαραβική εφημερίδα Al Hayat γράφει ότι οι δηλώσεις που αποδίδονται στον αλ Θάνι «προκάλεσαν αγανάκτηση σε μεγάλη κλίμακα».
  • 25 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ σέιχ Μοχάμεντ μπιν Αμπντεράχμαν αλ Θάνι καταγγέλλει «μια εκστρατεία των μέσων ενημέρωσης εχθρική προς το κράτος του Κατάρ», την οποία το εμιράτο «θα αντιμετωπίσει».
  • 28 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΑΕ Άνουαρ Γκάργας δηλώνει ότι οι μοναρχίες του Κόλπου «περνούν μια νέα, μεγάλη κρίση» και καλεί το Κατάρ, χωρίς να το αναφέρει ονομαστικά, «να αλλάξει στάση και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και τη διαφάνεια».
  • 2 Ιουνίου: Μια επίσημη πηγή από τη Ντόχα αναφέρει ότι Αμερικανοί ερευνητές του FBI βοηθούν το Κατάρ να εντοπίσει την προέλευση «της κυβερνοπειρατίας».
  • 5 Ιουνίου: Η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος, η Υεμένη και η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης διακόπτουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι στηρίζει «την τρομοκρατία».

Διαδοχικές ανακοινώσεις και απαγορεύσεις

Ο αραβικός στρατιωτικός συνασπισμός, ο οποίος εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια επεμβαίνει στην Υεμένη υπό σαουδαραβική διοίκηση, αποφάσισε επίσης να αποκλείσει το Κατάρ από τη συμμαχία αυτή. Σε ανακοίνωσή του, ο συνασπισμός αναφέρει ακριβώς το ίδιο: ότι το Κατάρ υποστηρίζει την προώθηση της τρομοκρατίας και εξτρεμιστικών οργανώσεων.

Capture

Το Κάιρο επίσης «αποφάσισε να βάλει τέλος στις διπλωματικές σχέσεις του με το κράτος του Κατάρ το οποίο επιμένει να υιοθετεί μια συμπεριφορά εχθρική έναντι της Αιγύπτου», ανακοίνωσε το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι κλείνουν τα «εναέρια και θαλάσσια» σύνορα με το Κατάρ.

Το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έβαλαν επίσης τέλος στις σχέσεις με την Ντόχα. Μάλιστα, η αεροπορική εταιρεία Etihad του Αμπού Ντάμπι ανακοίνωσε πως διακόπτει από το πρωί της Τρίτης και «μέχρι νεωτέρας» όλες τις πτήσεις της προς και από το Κατάρ. Επιπλέον, οι διπλωμάτες του Κατάρ έχουν προθεσμία 48 ωρών για να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους στις χώρες του Κόλπου.

Οι πολίτες του Κατάρ έχουν προθεσμία 14 ημερών για να εγκαταλείψουν τη Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και το Μπαχρέιν ενώ οι πολίτες αυτών των τριών χωρών απαγορεύεται να μεταβαίνουν στο Κατάρ.

Οι εξελίξεις αυτές σημειώνονται ενώ οι Αρχές του Κατάρ υποστήριξαν την περασμένη εβδομάδα πως έπεσαν θύματα «χάκερ», οι οποίοι δημοσιοποίησαν στον ιστότοπο του επίσημου πρακτορείου ειδήσεων QNA ψευδείς δηλώσεις που αποδόθηκαν στον εμίρη σεΐχη Ταμίμ μπεν Χαμάντ αλ-Θάνι.

Αυτές οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, αντέβαιναν στην περιφερειακή συναίνεση σε πολλά ευαίσθητα ζητήματα, ιδίως αναφορικά με το Ιράν, το οποίο εμφανιζόταν με βάση τις εν λόγω δηλώσεις ως ένας στρατηγικός σύμμαχος, ενώ κατηγορείται από τη Σαουδική Αραβία ότι είναι «η αιχμή του δόρατος της τρομοκρατίας».

Ρόλο σε αυτή την εξέλιξη φαίνεται πως έπαιξε και η επίσκεψη του προέδρου Τραμπ στο Ριάντ, που σημαδεύτηκε από την υπογραφή μιας συμφωνίας για ένα «στρατηγικό όραμα» με στόχο την ενίσχυση των οικονομικών και των αμυντικών σχέσεων ανάμεσα στο σαουδαραβικό βασίλειο και τις ΗΠΑ.

640x640 13

REUTERS/Jonathan Ernst

Σε ομιλία που εκφώνησε στις 21 Μαΐου στο Ριάντ ενώπιον ηγετών του μουσουλμανικού κόσμου, ο Τραμπ ζήτησε να «κυνηγηθούν» οι εξτρεμιστές και «οι τρομοκράτες», αναφερόμενος στις τζιχαντιστικές οργανώσεις που έχουν πραγματοποιήσει επιθέσεις σε πολλές χώρες. Είχε ζητήσει επίσης από την διεθνή κοινότητα «να απομονώσει» το Ιράν.

Το Κατάρ διαμαρτυρήθηκε ότι είναι θύμα μιας εχθρικής εκστρατείας, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, αναφορικά με την υποστήριξη που υποτίθεται ότι παρέχει στις ισλαμιστικές οργανώσεις.

Έντονη αντίδραση από το Κατάρ

Το Κατάρ κατηγόρησε τους γείτονές του στον Κόλπο ότι επιδιώκουν να το θέσουν υπό κηδεμονία και κατήγγειλε ως «αδικαιολόγητη» τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων. Τα μέτρα αυτά είναι «αδικαιολόγητα» και «αβάσιμα», αντέδρασε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ.

Τα μέτρα αυτά ελήφθησαν «σε συντονισμό με την Αίγυπτο» και έχουν έναν «ξεκάθαρο στόχο: να τεθεί υπό κηδεμονία το κράτος του Κατάρ, πράγμα που σηματοδοτεί μια προσβολή της κυριαρχίας του» και είναι «εντελώς απαράδεκτο», προσθέτει το υπουργείο.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ εκφράζει «τη βαθιά λύπη και την έκπληξή του» και καταγγέλλει «μια εχθρική εκστρατεία, βασισμένη σε ψεύδη (...) που μαρτυρεί προμελέτη για να προκληθεί βλάβη στο κράτος».

640x640 15

REUTERS/Faisal Al Nasser/File

Το Κατάρ, μέλος του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, «σέβεται την κυριαρχία των άλλων κρατών, δεν επεμβαίνει στις υποθέσεις άλλων και μάχεται εναντίον της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού», σημειώνει το υπουργείο Εξωτερικών.

Το Κατάρ «θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να αποτύχουν οι απόπειρες να πληγούν ο πληθυσμός του και η οικονομία του», διευκρινίζει το υπουργείο.

Το μήνυμα των Ηνωμένων Πολιτειών

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον κάλεσε τις χώρες του Κόλπου να επιχειρήσουν να διευθετήσουν τις διαφορές τους και να παραμείνουν ενωμένες, μετά τη ρήξη των διπλωματικών σχέσεων με το Κατάρ.

«Βεβαίως θα ενθαρρύναμε τα μέρη να καθίσουν και να μιλήσουν γι' αυτές τις διαφορές», δήλωσε ο Τίλερσον, σημειώνοντας πως:

Αν έχουμε έναν ρόλο να διαδραματίσουμε για να τους βοηθήσουμε να αντιμετωπίσουν (τις διενέξεις τους), πιστεύουμε πως είναι σημαντικό να παραμείνει ενωμένο το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ