Η «φάκα» των τεκμήριων

Πως γίνεται κάποιος που ενώ δήλωσε εισόδημα μόλις 0.19 ευρώ από τόκους καταθέσεων το 2016 η εφορία να του ζητά φόρο 4.865 ευρώ; Κι όμως γίνεται... καθώς η εφορία υπολογίζει τεκμαρτό εισόδημα 9.580 ευρώ βάση τεκμήριων, αφού ο φορολογούμενος και η σύζυγός του (είναι άνεργη), διαθέτουν σπίτι 65τ.μ. και Ι.Χ. 1500cc!

Όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα "Πρώτο Θέμα" από τα εκκαθαριστικά που εκδίδονται από την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων προκύπτουν απερίγραπτες περιπτώσεις φορολογικού παραλογισμού. Τα τεκμήρια αποτελούν απομεινάρι άλλων εποχών όταν χιλιάδες φορολογούμενοι έβγαζαν πολλά, αλλά δήλωναν ελάχιστα. Στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων η κατάσταση αντιστράφηκε καθώς το πραγματικό εισόδημα εξανεμίστηκε αλλά τα τεκμήρια παρέμειναν ανέγγιχτα, όπως υπολογίζονταν στο παρελθόν.

Έτσι η εφορία χρεώνει αυτομάτως κάθε έγγαμο ζευγάρι με τεκμαρτό εισόδημα 5.000 ευρώ ακόμα και αν δεν βγάζει ούτε 400 ευρώ τον μήνα, ενώ σε αυτά προσθέτει και αλλά 4.000 ή 5.000 ευρώ τον χρόνο για το σπίτι που μένουν καθώς και για το αυτοκίνητο που έχουν στην κατοχή τους, ασχέτως αν το κινούν.

Το 2015 τα ελληνικά νοικοκυριά φορτωθήκαν επιπλέον 7 δις ευρώ πλασματικό φορολογητέο εισόδημα από τον υπολογισμό των τεκμήριων. Ακόμα και άνεργος εγγεγραμμένος στον ΟΑΕΔ καλείται να πληρώσει φόρο 2.310,88 ευρώ και αλλά τόσα ως προκαταβολή φόρου (ως να ήταν ελεύθερος επαγγελματίας με εισόδημα 10.505 ευρώ) επειδή πέφτει στην παγίδα των τεκμήριων για σπίτι 85 τ.μ. και ΙΧ 1600 κυβ. του 2010.

Η επίκληση αποταμιεύσεων και εισοδημάτων που είχαν δηλωθεί τα προηγούμενα έτη στην εφορία, αποτελεί την μόνη άμυνα για τους φορολογουμένους. Ωστόσο το καινούριο δόκανο που αφορά στο μέλλον είναι οι δαπάνες μέσω καρτών τα στοιχεία των οποίων συλλέγονται από την εφορία και αποτελούν τεκμήριο η άλλως αποκαλύπτουν πως ξοδεύτηκε το δηλωθέν εισόδημα της χρονιάς.

Ο μετρητής δαπανών με κάρτες και άλλα μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής αποτελεί πλέον διαθέσιμο εργαλείο μέσω του Web Banking τόσο για τον χρήστη – φορολογούμενο όσο και για την εφορία καθώς αποτυπώνει την σχέση μεταξύ του ποσού των καταθέσεων – εσόδων και εκείνων των αναλήψεων – πληρωμών που έγιναν στην διάρκεια του οικονομικού έτους.

Εφιαλτικό φαντάζει το σενάριο όταν η εφορία διαπιστώσει ότι το ποσό της δαπάνης από τις ηλεκτρονικές αγορές είναι μεγαλύτερο από το δηλωθέν, οπότε αυτό αποτελεί τεκμήριο ότι το ετήσιο φορολογηθέν εισόδημα είναι υψηλότερο, όπως προκύπτει από τις καταγεγραμμένες δαπάνες τους. Αλλά και για όποιον εμφανίσει λιγότερες δαπάνες για αγορές μέσω κάρτας που δεν καλύπτουν τουλάχιστον το 10% του τεκμαρτού εισοδήματος χάνεται η έκπτωση φόρου και απειλείται επιπλέον με πέναλτι 22% επί των δαπανών που δεν έγιναν!