Τα χολυγουντιανά στερεότυπα για τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού - Τι δείχνει νέα έρευνα
Ο χαρακτήρας του Ντάστιν Χόφμαν στο «Rain Man» μπορεί να απομνημονεύσει αριθμούς σε έναν τηλεφωνικό κατάλογο μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, να υπολογίσει σύνθετες εξισώσεις και να κερδίσει εύκολα στο blackjack μετρώντας κάρτες.Οι αυτιστικοί χαρακτήρες στον κινηματογράφο παρουσιάζονται ως άτομα με ακραίες πνευματικές ικανότητες και ιδιαίτερα ταλέντα. Τι δείχνει, όμως, νέα έρευνα;
«Μια πολύ λανθασμένη αντίληψη είναι ότι είμαστε πνευματικά ανώτεροι. Υπάρχει αυτή η προσδοκία ότι θα είμαι καλή με τους αριθμούς ως δυσλεκτική και τελικά είμαι τρομερά κακή στα μαθηματικά», λέει η Emily, ένα άτομο στο φάσμα του αυτισμού που συμμετείχε σε μία έρευνα για τον αυτισμό και το σινεμά.
Η έρευνα δείχνει ότι περίπου το 10% των αυτιστικών ατόμων εμφανίζει εξαιρετικές γνωστικές ικανότητες, με ορισμένες μελέτες να μειώνουν αυτόν τον αριθμό σε λιγότερο από 1%.
Γιατί λοιπόν το χολιγουντιανό κλισέ του «αυτιστικού μάγου» εξακολουθεί να υφίσταται;
Σύμφωνα με τον Δρ. Ο Theodoto Ressa, επίκουρο καθηγητή ειδικής αγωγής στο Wayne State University, οι άνθρωποι στο φάσμα του αυτισμού είναι σπάνια το δείγμα εκείνο που πραουσιάζεται σε δημοφιλείς εκπομπές και ταινίες.
«Για να τραβήξουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης το ενδιαφέρον των νευροτυπικών θεατών, πρέπει να κάνουν κάποιες από τις ταινίες ευχάριστες γι' αυτούς. Υπάρχει τώρα αυτή η υπερβολική έμφαση στους "σοφούς" αυτιστικούς και μια εστίαση στις "υπεράνθρωπες ιδιότητες" τους. Εκεί μπαίνει ο κίνδυνος», λέει ο Theodoto στη DW.
Τα ευρήματα
Μια μελέτη 23 ταινιών του Χόλιγουντ έδειξε ότι οι αυτιστικοί χαρακτήρες στην οθόνη χρησιμοποιούνται συχνά ως ψυχαγωγικό εργαλείο με ελάχιστη προσοχή στην ακριβή απεικόνιση των ανθρώπων στο φάσμα.
«Το να είσαι ρεαλιστής και να είσαι ολιστικός στην αναπαράσταση είναι κρίσιμο – αποφεύγει τη διαιώνιση μιας στερεοτυπικής ιδέας για τα άτομα με αυτισμό», λέει ο Theodoto.
«Ο καλύτερος τρόπος για να απεικονίσεις με ακρίβεια βιωμένες αυτιστικές εμπειρίες είναι να δώσεις το κάστ σε πραγματικά αυτιστικούς ηθοποιούς», λέει η Έμιλυ. «Ο αριθμός των casting που παραβλέπουν τα αυτιστικά άτομα είναι απογοητευτικός. Στην πραγματικότητα, οι αυτιστικοί άνθρωποι είναι πιο ικανοί να παίξουν τον ρόλο, επειδή αυτή ακριβώς είναι η ζωή μας» προσθέτει.
Αλλαγή
Περισσότερα από τριάντα χρόνια μετά την κυκλοφορία του «Rain Man», οι απεικονίσεις του αυτισμού στην οθόνη φαίνεται να αλλάζουν.
«Νομίζω ότι η αναπαράσταση βελτιώνεται. Μου άρεσε πολύ να παρακολουθώ το Heartbreak High με την Chloé Hayden. Λατρεύω την ενέργεια της Chloé και την ερμηνεία της σαν Quinni. Είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα και μου αρέσει. Είναι πολύ ωραίο να βλέπω στην οθόνη μια αυτιστική γυναίκα», λέει η Έμιλυ.
Το "Heartbreak High" του Netflix είναι μια αυστραλιανή κωμική δραματική σειρά με την Chloé Hayden, μια αυτιστική ηθοποιό που πρωταγωνιστεί ως μία αυτιστική έφηβη.
Καλύτερη αναπαράσταση των αυτιστικών ατόμων στην οθόνη σημαίνει περισσότερο περιεχόμενο που δημιουργείται από και για άτομα με αυτισμό. Για την Emily, αυτό σημαίνει περισσότερες ευκαιρίας εργασίας για τους αυτιστικούς ηθοποιούς που απεικονίζουν χαρακτήρες του φάσματος που απευθύνονται σε νεότερο κοινό.
Η ακριβής αναπαράσταση όχι μόνο θα ωφελούσε ένα αυτιστικό κοινό να αισθανθεί ότι η κοινωνία τους υπολογίζει αλλά επίσης θα βοηθούσε τους ανθρώπους να κατανοήσουν τις προκλήσεις που συχνά αντιμετωπίζουν.