ΕΛΛΑΔΑ

Θανατηφόρες οι πλαστικές σακούλες στη θάλασσα-Πώς συνδέονται με την εμφάνιση μεδουσών

Θανατηφόρες οι πλαστικές σακούλες στη θάλασσα-Πώς συνδέονται με την εμφάνιση μεδουσών
REUTERS

Η πλαστική σακούλα είναι ένα στα τρία απορρίμματα που συναντώνται στον ελληνικό βυθό και είναι από τα πιο θανατηφόρα για τη θαλάσσια άγρια ζωή, επισημαίνει ο Γιώργος Παπαθεοδώρου, διευθυντής του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας. Παρόλα αυτά, ο ίδιος τονίζει ότι η εμφάνιση των μεδουσών στις θάλασσες δεν οφείλεται στην ρύπανση.

«Η πλαστική σακούλα συνιστά ένα μικρό ποσοστό των απορριμμάτων στις ακτές (περίπου 8%) αλλά είναι δυστυχώς το κυρίαρχο απόρριμμα στον πυθμένα και το νερό των ελληνικών θαλασσών (πάνω από 30%). Κατακερματίζεται τροφοδοτώντας με πλήθος μικροπλαστικών τη θάλασσα, ενώ προκαλεί πολλές θανατώσεις θαλάσσιων οργανισμών», σημειώνει ο κ. Παπαθεοδώρου σε συνέντευξή του στο αθηναϊκό πρακτορείο.

«Η κυριαρχία του πλαστικού είναι εντυπωσιακή τόσο στις ακτές όσο και στον πυθμένα και στο νερό. Το ποσοστό των πλαστικών κυμαίνεται από 42 έως 83% στον πυθμένα του Πατραϊκού και του Σαρωνικού κόλπου, ενώ όπου έχουμε μετρήσεις, τα πλαστικά είναι άνω του 80% των επιπλεόντων απορριμμάτων. Στις ακτές, τα πλαστικά κυμαίνονται από 40 έως 65%. Το κύριο πρόβλημα των πλαστικών, εκτός του γεγονότος της μακράς διατήρησής τους στο θαλάσσιο περιβάλλον, είναι ο κατακερματισμός τους (fragmentation) σε μικροσκοπικά κομμάτια (μικροπλαστικά) και η εύκολη διασπορά τους στο θαλάσσιο περιβάλλον. Υπολογίζεται ότι πέντε τρισεκατομμύρια μικροπλαστικών, συνολικού βάρους 269.000 τόνων, έχουν εισέλθει στον παγκόσμιο ωκεανό, χωρίς να έχουμε προς το παρόν μια εκτίμηση του αριθμού τους για τα ελληνικά πελάγη», αναφέρει.

Όσον αφορά τα πλαστικά, «οι συσκευασίες ποτών και αναψυκτικών αποτελούν τον κυρίαρχο τύπο απορριμμάτων και ακολουθούν τα απορρίμματα γενικής συσκευασίας (κυρίως πλαστικές σακούλες) και οι συσκευασίες τροφίμων».

Ο κ. Παπαθεοδώρου εκτιμά, ωστόσο, ότι «η πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση που εναρμονίζεται με την ευρωπαϊκή οδηγία, αποτελεί ένα, πρώτο, πολύ σημαντικό βήμα προς τη μείωση του προβλήματος».

Ακόμη, αναφέρει ότι «πρέπει να δημιουργηθεί ένα κυκλικό μοντέλο διαχείρισης των πλαστικών, ώστε να οδηγούνται κυρίως στην ανακύκλωση, για αυτό και αποτελεί προτεραιότητα η αύξηση της ανακύκλωσης».

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο κ. Παπαθεοδώρου, στις ελληνικές ακτές το κυρίαρχο απόρριμμα είναι οι γόπες τσιγάρων. «Συστηματικές μετρήσεις που έγιναν σε 14 επιλεγμένες παραλίες της χώρας μας, στο πλαίσιο του έργου LIFE AMMOS, έδειξαν ότι σε κάθε τετραγωνικό μέτρο ακτής βρίσκονται από 0,4 έως 8,5 αποτσίγαρα. Οι συγκεντρώσεις αυτές είναι υψηλές και αν συνυπολογίσουμε το μήκος των ακτών της Ελλάδος προκύπτει ένας τεράστιος αριθμός αποτσίγαρων», λέει χαρακτηριστικά.

Τέλος, όσον αφορά στο πόσο συνδέεται η θαλάσσια ρύπανση με το πρόβλημα των μεδουσών το φετινό καλοκαίρι στον κορινθιακό και τον πατραϊκό κόλπο, ο κ. Παπαθεοδώρου απαντά:

«Δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί απευθείας σύνδεση της ρύπανσης των θαλάσσιων απορριμμάτων με την εμφάνιση των μεδουσών το φετινό καλοκαίρι. Μπορεί όμως να υποστηριχθεί ότι η σταδιακή υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, με τη ρύπανσή του από διάφορες πηγές, η υπεραλίευση, η κλιματική αλλαγή με τις μεταβολές των φυσικοχημικών παραμέτρων του θαλασσινού νερού και η μείωση της βιοποικιλότητας, έθεσαν τις προϋποθέσεις για τη συχνότερη και πιο έντονη εμφάνιση των ζελατινοειδών που έτσι και αλλιώς παρουσιάζουν μια περιοδικότητα στην εμφάνισή τους. Είναι ένα θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει στο άμεσο μέλλον».

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία προκύπτει πως:

- Ένα σημαντικό ποσοστό απορριμμάτων έφερε μελλοντικές ημερομηνίες λήξης στη συσκευασία τους, δηλώνοντας την πρόσφατη απόρριψή τους και την αναποτελεσματικότητα των θεσμοθετημένων μέτρων.
- Η πυκνότητα των απορριμμάτων στον πυθμένα του Πατραϊκού κόλπου, μια από τις δύο μόνο περιοχές διεθνώς που υπάρχουν διαχρονικά δεδομένα (1998-2013), φαίνεται να αυξάνεται την τελευταία 15ετία.
-Τρία μόλις αντικείμενα (πλαστικές σακούλες, μπουκάλια νερού και κουτάκια αλουμινίου) αποτελούν το 50% των απορριμμάτων στο θαλάσσιο περιβάλλον.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ