Η Χρονιά του Δράκου - Μπρους Λι ο μεγάλος μαχητής

Στέλιος Μπαμιατζής

Σάββατο, 28 Νοεμβρίου 2015 08:41

Η Χρονιά του Δράκου - Μπρους Λι ο μεγάλος μαχητής — Warner Brothers/Getty Images/Ideal Image

Στις 27 Νοεμβρίου του 1940 γεννιόταν στο Σαν Φραντσίσκο ο μικρός Ζενφάν (Zenfan), ο οποίος έγινε μύθος με το όνομα Μπρους Λι.

Ήταν το τέταρτο παιδί της οικογένειας και γεννήθηκε κατά τη διάρκεια μίας περιοδείας του πατέρα του με την Καντονέζικη Όπερα στις ΗΠΑ. Του δίνεται λοιπόν από τους γονείς του το όνομα Ζενφάν (ακριβέστερα, Jun Fan. Η εξήγηση του πρώτου μέρους είναι: "Να βρίσκεσαι σε ενεργή κατάσταση" ή "να δημιουργείς ευημερία".

Το δεύτερο συνθετικό, το "φαν" δηλαδή σημαίνει ο "φράχτης ενός κήπου" ή κάπως έτσι.

Επειδή λοιπόν όλα αυτά ήταν εξαιρετικά μπερδεμένα μία νοσοκόμα τους πρότεινε ένα πολύ απλούστερο όνομα ώστε να ξεφύγουν από τα γρανάζια της γραφειοκρατίας. Αυτό ήταν το Μπρους και από τον πατέρα του πήρε το Λι.

Κάπως έτσι γεννιέται ο θρύλος του ανθρώπου που άλλαξε τον κόσμο των πολεμικών τεχνών, όπως και τον τρόπο που τις βλέπουμε εμείς σήμερα.

Πίσω στο Χονγκ Κονγκ

Τρεις μήνες μετά η οικογένεια επέστρεψε στο Χονγκ Κονγκ όπου ο Λι ξεκίνησε αρχικά ως ηθοποιός. Στο βιογραφικό του μαθαίνουμε πως ήταν δυνατό παιδί και στα 13 του άρχισε την ενασχόληση με το κουνγκ φου και δη το είδος Γουίν Τσουν ή Γουίν Τσαν και την πυγμαχία. Άλλωστε ο Μπρους γεννήθηκε την χρονιά του Δράκου και την ώρα του Δράκου, σύμφωνα με το κινεζικό ωροσκόπιο, και ο δράκος είναι πολύ δυνατό σύμβολο.

Επειδή το Χονγκ Κονγκ βρίσκονταν πότε υπό ιαπωνέζικη και πότε υπό βρετανική κατοχή, ως έφηβος ο Μπρους Λι εμπλέκονταν σε καβγάδες με Βρετανούς της ηλικίας του. Κάπως έτσι ξεκινά να μαθαίνει Κουνγκ Φου ή όπως ο ίδιος το έλεγε Γκουνκ Φου. Στα 13 του γνωρίζεται με τον μεγάλο δάσκαλο Γιπ Μαν.

Κάτω από τον μεγάλο δάσκαλο

Ο Μπρους Λι δεν αργεί να μπει στο μαχητικό πνεύμα της πολεμικής τέχνης. Παράλληλα συνδυάζει και χτυπήματα από την πυγμαχία και προσπαθεί από νωρίς να έχει ένα απλό σύστημα άμυνας. Ο δάσκαλός του τον βάζει όμως και στο αληθινό πνεύμα, στη φιλοσοφία του Κουνγκ Φου. Παράλληλα είναι πολύ καλός χορευτής αλλά και ηθοποιός. Μέχρι τα 18 του έχει εμφανιστεί σε 20 ταινίες. Λατρεύει την υποκριτική τέχνη.

Ξανά στις ΗΠΑ και το πανεπιστήμιο

Σύμφωνα με φήμες, το 1959 έμπλεξε άσχημα σε καβγά, απειλήθηκε από συμμορία και αναγκάστηκε να φύγει πάλι για την Αμερική. Δεν γνωρίζουμε εάν ισχύει αυτό, επίσημα όμως γίνεται γνωστό πως η οικογένειά του ήθελε ο Μπρους να ακολουθήσει ακαδημαϊκή καριέρα. Έτσι, αποφάσισαν να τον στείλουν στις ΗΠΑ, στο Σαν Φραντσίσκο, με 100 δολάρια για να "βρει την τύχη του".

Δεν έμεινε καιρό στην πόλη. Έφυγε για το Σιάτλ όπου ολοκλήρωσε το σχολείο και παράλληλα εργάστηκε ως σερβιτόρος σε κινεζικό εστιατόριο.
Μετά πήγε στο πανεπιστήμιο όπου σπούδασε φιλοσοφία υποκριτική και ψυχολογία. Υποστήριζε οικονομικά τις σπουδές του είτε δουλεύοντας στο εστιατόριο είτε κάνοντας μαθήματα της πολεμικής του τέχνης. Επειδή όμως το Κουνγκ Φου ήταν άγνωστο, έβγαζε περισσότερα χρήματα από επιδείξεις που έκανε.

Όταν "γέννησε" το Τζιτ Κουν Ντο

Το όνομα του Μπρους Λι ξεκίνησε να γίνεται γνωστό μετά το 1960 - 62, όταν δηλαδή ο ίδιος έχει εγκαταλείψει επί της ουσίας κάθε ιδέα για άλλη καριέρα και αφιερώνεται επαγγελματικά, ψυχή και σώμα, στο Κουνγκ Φου. Το 1964 όμως κάποιος δάσκαλος (;) του Γουίν Τσουν ονόματι Γουόνγκ Τζακ Μαν τον προκαλεί επειδή διδάσκει μη Κινέζους μαθητές. Ο ίδιος ο Λι είχε πει ότι του είχε στείλει γράμμα η κινεζική κοινότητα και ούτε λίγο ούτε πολύ τον διέταζε να μην διδάσκει σε μη Κινέζους. Αποφασίστηκε να γίνει ένας αγώνας στον οποίον ο Λι βγαίνει νικητής μέσα σε τρία λεπτά, σύμφωνα με τον ίδιο. Ήταν η αρχή της εξέλιξης, της τέχνης που αυτός δημιούργησε: του Τζιτ Κουν Ντο.

Την ίδια χρονιά, τον προσκαλεί ο Εντ Πάρκερ, ο οποίος θεωρείται ο "πατέρας" του αμερικανικού Κένπο Καράτε, για μία επίδειξη στην Καλιφόρνια. Μαγεύει τους πάντες με τις σι-τσάο τεχνικές του και δη με δεμένα μάτια, ενώ έκανε επίδειξη με κάποιον από το κοινό τη δύναμη της γροθιάς της μίας ίντσας (γροθιά από απόσταση μίας ίντσας).

Σε αυτή την επίδειξη τον είδε διάσημος κομμωτής του Χόλιγουντ που τον σύστησε σε παραγωγούς.

Μετά τη συμμετοχή του στο «The Green Hornet» κατάλαβε πως η "φλόγα" που είχε για την υποκριτική δεν είχε σβήσει. Ακολούθησε το επάγγελμα, άνοιξε δική του εταιρία παραγωγής στο Χονγκ Κονγκ και ξεκίνησε να φτιάχνει ταινίες.

Στο απόγειο της καριέρας του

Οι ταινίες του είχαν τεράστια απήχηση. Έσπασαν κυριολεκτικά ταμεία. Οι ρόλοι που ενσάρκωνε αγαπήθηκαν, ενώ ήταν και πρωτότυπο για έναν "ήρωα" να μην χρησιμοποιεί πιστόλια και γενικά πυροβόλα όπλα, ενώ το σώμα - λάστιχο που είχε απέιχε πολύ από τον αμερικανικό σωματότυπο άλλων πρωταγωνιστών. Ο ίδιος θεωρούσε πως είχαν επιτυχία επειδή πολεμούσε με τον δικό του τρόπο.

Η πρώτη του ταινία, το "Μεγάλο Αφεντικό" ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Ακολούθησαν "Οι ματωμένες γροθιές του καράτε" και μετά "Ο κίτρινος πράκτωρ εναντίον της μαφίας" και "Ο κίτρινος πράκτορας του Χονγκ Κονγκ".

Ο αμφιλεγόμενος θάνατός του...

Όπως συμβαίνει συχνά, τέτοιες ξεχωριστές προσωπικότητες "αποκτούν" μία σχεδόν μεταφυσική υπόσταση, από το κοινό και τους οπαδούς τους. Φτάνουν να θεωρούνται άφθαρτοι και ανίκητοι. Ο θάνατος του Μπορυς Λι δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Ωστόσο, υπάρχουν όντως και κάποια στοιχεία που δίνουν μία διαφορετική εικόνα. Ας δούμε τις περιπτώσεις μία προς μία:

Στα τέλη του 1972 ξεκινά να εργάζεται σε μία νέα ταινία, "Το παιχνίδι του θανάτου". Σε αυτή την ταινία αντιμετωπίζει τον ύψους 2.18 Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ ο οποίος ήταν και μαθητής του.

Στις 10 μαίου του 1973 καταρρέει κατά τα γυρίσματα της ταινίας "Ο κίτρινος πράκτωρ του Χονγκ Κονγκ" και μεταφέρεται με πονοκεφάλους και ζαλάδες στο νοσοκομείο. Οι γιατροί διαπιστώνουν οίδημα και χορηγούν μαννιτόλη για να υποχωρήσει.

Στις 20 του ίδιου μήνα δουλεύει μέχρι αργά με έναν παραγωγό και κατά τις 4 το απόγευμα μεταβαίνουν σε σπίτι φίλης του και ηθοποιού από την Ταϊβάν. Ο παραγωγός φεύγει, λίγο μετά ο Λι αισθάνεται αδιαθεσία και παίρνει ένα παυσίπονο. Προσπαθεί να κοιμηθεί και "φεύγει" στον ύπνο του. Η επίσημη ιατρική εξήγηση ήταν "ατύχημα". Ο Τσόου, ο παραγωγός, αναφέρει αλλεργική αντίδραση στο παυσίπονο Equagesic.

Τα σενάρια φουντώνουν. Ανεπιβεβαίωτη πληροφορία αναφέρει πως βρέθηκε κάνναβη στο αίμα του. Ο γιατρός του Λι στο Χονγκ Κονγκ διαφωνεί:
«Κανένας δεν εντείνει να πει ότι ο Μπρους σκοτώθηκε από την κάνναβη, που βρέθηκε μέσα στο στομάχι του, την οποία έπαιρνε συχνά λόγω της συνεχής πίεσης που δεχόταν λόγω της δουλειάς του. Όταν ξεκίνησε η αυτοψία, ο δόκτωρ Γου και κάποιοι άλλοι γιατροί αφαίρεσαν την κάνναβη από το στομάχι του, έτσι ώστε να υποβαθμίσουν τα σχόλια που θα γινόταν αν μάθαινε το κοινό ότι ο Μπρους πέθανε λόγω της κάνναβης».

Επίσης η προκαταρκτική γνωμοδότηση του Πίτερ Γου λέει:
«Ο καθηγητής Τιάρ είναι ένας ιατροδικαστής επιστήμονας που έστειλε η Σκότλαντ Γιάρντ, ο οποίος είναι εμπειρογνώμονας στο θέμα της κάνναβης και δεν μπορώ να αμφισβητήσω την κατάθεσή του. Η δοσολογία της κάνναβης δεν είναι ακριβής ούτε προβλέψιμη, αλλά εγώ προσωπικά δεν ξέρω κανέναν ο οποίος να πέθανε από την λήψη της».

Τέλος, ο Ντόναλντ Τιάρ, ιατροδικαστής που έστειλε η ίδια η Σκότλαντ Γιάρντ και που είχε δει πάνω από 1.000 αυτοψίες έγραψε ότι ο θάνατός του ήταν ένα δυστυχές ατύχημα που προκλήθηκε από οξύ εγκεφαλικό οίδημα, που οφειλόταν στις ενώσεις του φαρμάκου Equagesic.

Και τα σενάρια συνωμοσίας

Παρά τα όσα επίσημα έχουν δει το φως της δημοσιότητας οι οπαδοί και οι λάτρεις των σεναρίων δεν ησυχάζουν. Πίσω από τον θάνατο του Μπρους Λι κρύβεται μία δολοφονία, ίσως και μία συνωμοσία.

Θεωρία 1: Τον σκότωσε με δηλητήριο η κινέζικη μαφία, με την οποία πάντα ήταν σε κόντρα. Έτσι εξηγείται, λένε οι θιασώτες της συγκεκριμένης θεωρίας γιατί σταμάτησε απότομα η μη ολοκληρωμένη του ταινία "Το παιχνίδι του θανάτου".

Θεωρία 2: Τον εκτέλεσε η ιταλική μαφία. Η συγκεκριμένη θεωρία πιθανότατα έχει τους πιο πολλούς υποστηρικτές. Επειδή δεν ήθελε να ακολουθήσει τις δικές τους εντολές για τις ταινίες του αποφάσισαν να βγάλουν τον "ενοχλητικό" Λι από τη μέση.

Θεωρία 3: Πέθανε από αλλεργικό σοκ εξαιτίας αφροδισιακού χαπιού. Η συγκεκριμένη θεωρία είναι σχετικά καινούργια. Μάλλον βασίζεται και παρερμηνεύει την κάνναβη που ίσως να βρέθηκε στο αίμα του, σε συνδυασμό με το ότι ο Μπρους Λι ήταν μόνος στο σπίτι της ηθοποιού εκείνο το βράδυ.

Θεωρία 4: Τον δολοφόνησε η φίλη του και ηθοποιός από την Ταιβάν. Το γεγονός είναι ότι ο Μπρους Λι βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά της. Επίσης, του έδωσε το πιθανά μοιραίο χάπι για την ημικρανία, ενώ φήμες που διέρρευσαν τότε την έφεραν να έχει σχέσεις με ανθρώπους της κινεζικής μαφίας. Επί της ουσίας πρόκειται για ένα "πάντρεμα" της πρώτης με την τρίτη θεωρία.

Ήταν παντρεμένος με την Λίντα Έμερι από το 1964.Απέκτησαν δύο παιδιά τον Μπράντον, ο οποίος γεννήθηκε το 1965 και την Σάνον Λι που ήρθε στον κόσμο το 1969. Ο θάνατος του γιου του από δυστύχημα σε κινηματογραφικό πλατό επανέφερε εκ νέου τα σενάρια συνωμοσίας. Το όπλο με το οποίο θα πυροβολούνταν ο Μπράντον στο γύρισμα είχε μέσα ξεχασμένη μία σφαίρα. Στις 31 Μαρτίου του 1993 ο Μπράντον Λι πέφτει νεκρός.

Πηγή: Wikipedia, www.brucelee.com, http://www.bruceleefoundation.org