Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη
«Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις...»
Ο Καβάφης ονειρευόταν την Ιθάκη του, στην Ιθάκη και ο ταξιδιώτης βρίσκει στην Ιθάκη, τον ιδανικό προορισμό για να κάνει ταξίδια με το μυαλό. Μετά τους Παξούς, η Ιθάκη είναι το μικρότερο νησί των Επτανήσων. Μικρό, ιδιαίτερο, εντυπωσιακά κατάφυτο, με μυστικούς όρμους. Τα νερά της θάλασσας είναι κρυστάλλινα, τα χωριά γραφικά, η θέα εντυπωσιακή.
Πρωτεύουσα του νησιού είναι το Βαθύ, κτισμένο αμφιθεατρικά σε ένα κλειστό φυσικό λιμάνι που ταυτίζεται με το ομηρικό λιμάνι του Φόρκυνος. Η πόλη διατηρεί τον παλιό επτανησιακό ρυθμό, ενώ έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός με νόμο, από το 1978. Το Περαχώρι, ο Σταυρός, οι Φρίκες και το Κιόνι είναι μερικά ακόμη από τα γραφικά χωριά της Ιθάκης που αξίζει να επισκεφθεί κανείς. Το νησί είναι πασίγνωστο σ όλο τον κόσμο για την "πατρίδα", που βασίλευε ο πολυμήχανος "Οδυσσέας" του Ομήρου. Η Ιθάκη ένα νησί με παράδοση, ιστορία, πολιτισμό.
Το νησί πήρε το όνομά του από τον Ίθακο, πρώτου κατοίκου του νησιού (γιος του Πτερέλαου και αδελφός του Πολύκτορα και του Νήριτου) ή κατά τη μυθολογία ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Αμφιμέλης. Σύμφωνα με άλλη υπόθεση το όνομα προέρχεται από τη λέξη Ιθή (=εύθυμος) ή από τη φοινικικής καταγωγής λέξη Utika (=αποικία) ή από τη λέξη Ιθύς (=απότομος).
Σήμερα, η Ιθάκη εξελίσσεται τουριστικά, χωρίς να καταστρέφει τη γοητεία και τη παράδοσή της. Ο εσωτερικός και εξωτερικός τουρισμός αυξάνει, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν πολύπλευρα το νησί και η Ιθάκη δεν είναι απλά μόνο ταυτισμένη με την πατρίδα του Οδυσσέα.
Η πόλη, το Βαθύ και τα τοπικά διαμερίσματα Ανωγής, Σταυρού και Κιονιού έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακοί οικισμοί, ενώ ολόκληρο το νησί έχει χαρακτηριστεί ιδιαίτερου φυσικού κάλους. Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει η σταδιακή ανάδειξη νέων μορφών οικονομικής δραστηριότητας, όπως ο αγροτοτουρισμός, η βιοτεχνία, η οικοτεχνία, η νεανική και γυναικεία επιχειρηματικότητα.
Παραλίες
Η Ιθάκη είναι γεμάτη μικρές παραλίες. Το Φιλιατρό, τα Μηνύματα, τα Κουρβούλια και ο Μάρμακας μπορεί να τα επισκεφθεί ο ταξιδιώτης με αυτοκίνητο. Και αν θέλει να κάνει ταξίδια με το νου και τη φαντασία, μπορεί να νοικιάσει βάρκα και να επισκεφθεί τις μη προσβάσιμες παραλίες. Για τη διάσημη παραλία Γιδάκι, μια από τις ωραιότερες παραλίες του Ιονίου, μπορείτε να πάρετε ένα από τα καϊκάκια που ξεκινούν από το λιμάνι στο Βαθύ..
Πανηγύρια
Προορισμός στην Ελλάδα χωρίς πανηγύρι δεν γίνεται. Έτσι και η Ιθάκη έχει τα δικά της που είναι:
- 30 Ιουνίου των Αγ. Αποστόλων στις Φρίκες
- 17 Ιουλίου της Αγ. Μαρίνας στην Εξωγή
- 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία στο Κιόνι
- 5 & 6 Αυγούστου του Σωτήρος στο Σταυρό
- 14 Αυγούστου παραμονή της Παναγίας στην Ανωγή
- 15 Αυγούστου της Παναγίας στον Πλατρειθιά
Λαογραφία
Οι παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, τα γλωσσικά ιδιώματα, τα τραγούδια, τα μοιρολόγια, οι θρησκευτικοί εορτασμοί και προκαταλήψεις μαζί με την αρχιτεκτονική, τις τέχνες και τα γράμματα, είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα στοιχεία ενός τόπου που διαμορφώθηκαν μέσα από την ιστορική πορεία και τους πολύπλευρους επηρεασμούς. Στην Ιθάκη όπως και στα υπόλοιπα Επτάνησα, η ενετική κατοχή άφησε πιο έντονα τα χνάρια της στην πολιτιστική εξέλιξη επηρεάζοντας την γνώριμη επτανησιακή παράδοση που σήμερα διατηρείται πιο πολύ στη Ζάκυνθο, την Κέρκυρα ή την Κεφαλονιά.
Ιδιωματισμοί
διανεύομαι: διαννούμαι
αγλοιά: αλοίμονο
βολεί: βολεύει
κούρταλα: θόρυβος, χτύπημα
όρτζα: κόντρα στο καιρό
πότζα: πρίμα με το καιρό
μπιστιού: δανεικά
αχνίτικα: από άχνη, άσπρο αλεύρι
πελελοί: τρελοί
περάτης: πειρατής
παντρέχω: προβλέπω
λίμπα: γούρνα
πρεβατώ: περπατώ
αμάχη: τσακωμός
μπασιά: είσοδος
πάστρα: καθαριότητα
Αξιοθέατα
Το Ναυτικό Λαογραφικό Μουσείο το οποίο στεγάζεται στο κτήριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, κατασκευάστηκε το 1923. Στο γραφικό Περαχώρι, ακολουθήστε τα μονοπάτια που οδηγούν στην ερειπωμένη μεσαιωνική πρωτεύουσα του νησιού, την Παλιοχώρα, με τις βυζαντινές εκκλησίες.
Ξεχωριστό αξιοθέατο προς το χωριό Ανωγή στο βορρά αποτελεί το Μοναστήρι των Καθαρών, τόσο για τη γραφικότητά του, όσο και για την μοναδική θέα από το καμπαναριό του. Στο χωριό Ανωγή, ο Ναός της Κοίμησης Θεοτόκου (12ος αι.). Στον παραδοσιακό οικισμό Κιόνι θα δείτε τον ναό του Αγίου Ιωάννη του Λουμπαρδιάρη και το πέτρινο σπίτι του Γεώργιου Καραϊσκάκη. Στην πανέμορφη Εξωγή, το βορειότερο χωριό του νησιού, υπάρχει σημαντικός αρχαιολογικός χώρος. Η περιοχή είναι γνωστή ως Σχολή του Ομήρου. Το Σπήλαιο των Νυμφών γνωστό ως Μαρμαροσπηλιά. Ο Όμηρος αναφέρει ότι εκεί έκρυψε ο Οδυσσέας τα δώρα του βασιλιά των Φαιάκων.
Αρχαιολογική Συλλογή Σταυρού Ιθάκης
Το αρχαιολογικό μουσείο Σταυρού, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα του δήμου Ιθάκης, στεγάζει ευρήματα από τη βόρεια Ιθάκη που χρονολογούνται από τη πρωτο-ελλαδική ως και τη ρωμαϊκή περίοδο. Το κτήριο κατασκευάσθηκε το 1933. Το1994 έγινε αναμόρφωση της έκθεσης και εργασίες επισκευών του Μουσείου. Τα περισσότερα ευρήματα προέρχονται από τις ανασκαφές που έγιναν στο Σπήλαιο του Λοίζου και στα Πηλικάτα από την Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών.
Δραστηριότητες
Η Ιθάκη αποτελεί πραγματικό περιπατητικό παράδεισο, με μεγάλο ορεινό δίκτυο από μονοπάτια, που προσφέρουν ποικιλία τοπίων, επαφή με την τοπική χλωρίδα και εντυπωσιακή θέα.