ΚΟΣΜΟΣ

Κυπριακή ΑΟΖ: Αποκαλυπτικό έγγραφο για τις διεκδικήσεις της Τουρκίας

EPA/OLIVIER HOSLET

Μέρος της ΑΟΖ της Κύπρου διεκδικεί με τον πλέον επίσημο η Τουρκία όπως προκύπτει από έγγραφο 59 σελίδων που κατέθεσε στο Συμβούλιο Σύνδεσης με την Ε.Ε. ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Στο έγγραφο που αποκαλύπτει ο Φιλελεύθερος της Κύπρου η Άγκυρα παραπέμπει σε συγκεκριμένα οικόπεδα και προειδοποιήσει τις εταιρείες ότι θα προχωρήσει σε «δίκαιη οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας με όλα τα σχετικά παράκτια κράτη που αναγνωρίζει και έχει διπλωματικές σχέσεις», θέτοντας ουσιαστικά εκτός την Κυπριακή Δημοκρατία. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ισχυρίζεται, μεταξύ άλλων, ότι τα οικόπεδα 6 και 7 της κυπριακής ΑΟΖ εμπίπτουν στην τουρκική υφαλοκρηπίδα και ότι το οικόπεδο 3 ανήκει στη λεγόμενη «ΤΔΒΚ».

Η Λευκωσία, σύμφωνα με το δημοσίευμα, επεδίωξε και τελικά εξασφάλισε ένα ισχυρό λεκτικό, το οποίο για πρώτη φορά ανοίγει τον δρόμο σε συζητήσεις αναφορικά με την ενδεχόμενη επιβολή κυρώσεων προς την Άγκυρα, εάν υλοποιήσει τις εξαγγελίες για γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Η Κοινή Θέση των «28» αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «Η Ε.Ε. καλεί την Τουρκία να απόσχει από τέτοιες έκνομες ενέργειες, στις οποίες η Ε.Ε. θα απαντήσει κατάλληλα και σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο».

Τι υποστήριξαν οι δύο πλευρές

Στο Συμβούλιο Σύνδεσης η Τουρκία ενίσχυσε σε μεγάλο βαθμό τις επιδιώξεις της, στη βάση των γραπτών θέσεων που κατέθεσε Σύνδεσης, διεκδικώντας σημαντικό τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ. Ειδικότερα, το τουρκικό ΥΠΕΞ διαμηνύει γραπτώς προς την Ε.Ε. και προς την Κυπριακή Δημοκρατία:

  • «Η εμμονή σε μαξιμαλιστικές προσεγγίσεις θα καταστεί μόνο αντιπαραγωγική και επιβλαβής σε σχέση με διμερείς σχέσεις και τη σταθερότητα της περιοχής. Αυτοί οι μαξιμαλιστικοί ισχυρισμοί (σ.σ. της Κυπριακής Δημοκρατίας) βρίσκονται ξεκάθαρα σε αντίθεση με τους καθιερωμένους κανόνες και τις αρχές του διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένης της νομολογίας για την οριοθέτηση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Οποιαδήποτε προσπάθεια οριοθέτησης, που δεν λαμβάνει υπόψη τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα της Τουρκίας, θα είναι άκυρη και ανυπόστατη υπό το διεθνές δίκαιο. Η Τουρκία θα συνεχίσει να προστατεύει τόσο τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της στην ηπειρωτική της υφαλοκρηπίδα, όσο και εκείνα των Τουρκοκυπρίων».
  • «Ένα σημαντικό τμήμα μίας από τις σχετικές περιοχές, ήτοι το λεγόμενο οικόπεδο 6, εμπίπτει στην υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας και οι αλλοδαπές εταιρείες δεν θα μπορούν ποτέ υπό οποιεσδήποτε συνθήκες να πραγματοποιούν μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας».
  • «Η ελληνοκυπριακή διοίκηση ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2018 ότι αποφάσισε να προσκαλέσει διεθνείς εταιρείες για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων ανοικτής θάλασσας μέσα στο λεγόμενο οικόπεδο 7. Η απόφαση αυτή δεν αποτελεί μόνο απόδειξη ότι οι Ελληνοκύπριοι επιμένουν να αγνοούν τα ίσα και αναφαίρετα δικαιώματα και συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, αλλά παραβιάζει για άλλη μια φορά τα δικαιώματα της Τουρκίας στην ηπειρωτική της υφαλοκρηπίδα στην περιοχή, τα οποία απορρέουν από το διεθνές δίκαιο. Ένα σημαντικό τμήμα του λεγόμενου οικοπέδου αριθμός 7 παραμένει στα εξωτερικά όρια της τουρκικής ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας στην ανατολική Μεσόγειο, η οποία έχει εγγραφεί στον ΟΗΕ» αναφέρουν οι γραπτές θέσεις της Άγκυρας.

Η Κυπριακή Δημοκρατία από την άλλη:

  • Επεδίωξε ευθύς εξαρχής, μέσω της Κοινής Θέσης των «28», να εξασφαλίσει ένα ισχυρό λεκτικό, το οποίο να οδηγεί ή έστω να της επιτρέπει να επιδιώξει την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας, εάν και εφόσον υλοποιήσει τις προθέσεις της για γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Η ρουμανική Προεδρία υπέβαλε τρία διαδοχικά προσχέδια, διανθισμένα και με ιδέες άλλων κρατών, τα οποία ωστόσο δεν ικανοποίησαν τη Λευκωσία. Η ρουμανική Προεδρία επεχείρησε μάλιστα να εξασφαλίσει συμφωνία, με πιεστικό τρόπο, τοποθετώντας το τρίτο προσχέδιο σε «σιωπηρή διαδικασία» έγκρισης, σύμφωνα με την οποία αν κανένα κράτος-μέλος δεν φέρει ένσταση εντός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου, τότε το κείμενο εγκρίνεται. Το κυπριακό ΥΠΕΞ ωστόσο έκρινε ότι το εν λόγω προσχέδιο δεν ικανοποιούσε τις θέσεις της Λευκωσίας και, όπως πληροφορείται ο «Φ», ενημέρωσε με ηλεκτρονικό μήνυμα ότι σπάζει τη «σιωπηρή διαδικασία», γεγονός που οδήγησε σε νέο κύκλο συζητήσεων, μέχρι την υποβολή του τετάρτου προσχεδίου που ικανοποίησε τις θέσεις της Λευκωσίας. Και το οποίο περιλαμβάνει τη φράση-προειδοποίηση της Ε.Ε., σύμφωνα με την οποία θα απαντήσει κατάλληλα στην Τουρκία και σε πλήρη σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία.
  • Ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης απέστειλε παράλληλα επιστολή προς τη Φεντερίκα Μογκερίνι, στις 6 Μαρτίου, ζητώντας να διασφαλιστεί ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να επιστρατεύσει υποτιμητικές αναφορές σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως είχε πράξει το 2015, με τον ισχυρισμό περί «εκλιπούσας» (defunct). Επίσης, ο ΥΠΕΞ ζήτησε από την κ. Μογκερίνι να διασφαλίσει ότι σε κάθε περίπτωση θα δοθούν απαντήσεις προς την Άγκυρα. Και τα δύο αιτήματα της Λευκωσίας ικανοποιήθηκαν. Αλλά αυτό που προκάλεσε θετική εντύπωση ήταν οι τοποθετήσεις της Φεντερίκα Μογκερίνι, η οποία για πρώτη φορά έθεσε την Άγκυρα προ των ευθυνών της, κυρίως στο ζήτημα της ΑΟΖ, επιστρατεύοντας και διαβάζοντας, στην κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση, όλα σχεδόν τα αποσπάσματα της Κοινής Θέσης επί του προκειμένου.
  • Η Λευκωσία έκανε ακόμη μια κίνηση. Όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα, κατέθεσε μονομερή δήλωση στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων COREPER, διά του πρέσβη Νίκου Αιμιλίου. Κατόπιν οδηγιών του ΥΠΕΞ, ο Νίκος Αιμιλίου κατέθεσε γραπτώς στα πρακτικά της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων δήλωση, καθιστώντας σαφές ότι η Λευκωσία δεν θα δίσταζε να άρει τη συγκατάθεσή της για διεξαγωγή του Συμβουλίου Σύνδεσης Ε.Ε. – Τουρκίας, εάν η Άγκυρα προέβαινε σε οποιανδήποτε εμπρηστική ενέργεια.

Ζητά μέτρα για τους Τουρκοκυπρίους

Με ιδιαίτερα έντονο τρόπο, η Τουρκία επαναφέρει, μέσω των γραπτών θέσεων που κατέθεσε προς την Ε.Ε., ζήτημα τερματισμού της ούτω καλούμενης «απομόνωσης» των Τουρκοκυπρίων. Την ίδια ώρα ξεκαθαρίζει ότι δεν πρόκειται να εκπληρώσει καμιά κυπρογενή υποχρέωση και ότι «θεραπεία» στην περίπτωση αυτή θα παράσχει μόνο η λύση του Κυπριακού. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η Ε.Ε. έχει μέχρι τώρα αντιμετωπίσει τους Τουρκοκυπρίους αδίκως και δεν έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις της. Η υιοθέτηση μιας δικαιότερης συμπεριφοράς έναντι των Τουρκοκυπρίων αποτελεί τον τρόπο με τον οποίο η Ε.Ε. θα μπορούσε να συμβάλει σε μια τελική διευθέτηση», σημειώνει χαρακτηριστικά το έγγραφο του τουρκικού ΥΠΕΞ.

Το έγγραφο επισημαίνει ακόμη ότι «στην απουσία πολιτικής συμφωνίας επί του κυπριακού προβλήματος, η θέση της Τουρκίας έναντι των απαιτήσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς και της (σ.σ. δήθεν) μονομερούς ένταξής τους στην Ε.Ε. θα παραμείνει αμετάβλητη». Προσθέτει ότι «η ελληνοκυπριακή διοίκηση δεν αντιπροσωπεύει ολόκληρο το νησί. Δεν μπορούν (σ.σ. οι Ε/κ) να διεκδικήσουν εξουσία, δικαιοδοσία ή κυριαρχία έναντι των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι έχουν ισότιμη θέση» αναφέρει το έγγραφο της Άγκυρας, διατυπώνοντας τη θέση ότι «οι Ελληνοκύπριοι δεν θα πρέπει να ενθαρρύνονται και να τους επιτρέπεται να εκμεταλλεύονται τις διεθνείς πλατφόρμες, και ιδιαίτερα την ένταξη στην Ε.Ε., η οποία στερείται νομιμότητας, για τους πολιτικούς τους στόχους». Μέχρι να βρεθεί μια τελική και δίκαιη λύση στο Κυπριακό, η ένταξη των Ελληνοκυπρίων σε οποιονδήποτε διεθνή οργανισμό δεν μπορεί να τύχει θετικής αντιμετώπισης από την Τουρκία, αναφέρει το έγγραφο, υποστηρίζοντας ότι η ικανοποίηση των ελληνοκυπριακών αιτημάτων για προσχώρηση σε διεθνείς οργανισμούς θα ενίσχυε μόνο τους «ψευδείς ισχυρισμούς τους» περί αντιπροσώπευσης του συνόλου του νησιού και θα τους αποσπούσε από τον στόχο της λύσης. Το τουρκικό έγγραφο προβάλλει τη θέση ότι «η Τουρκία πρέπει να ενεργεί σύμφωνα με τις ευθύνες της» και διατυπώνει τον ισχυρισμό ότι «η κυριότερη ‘συμβολή’ που θα μπορούσαν να κάνουν οι Ελληνοκύπριοι σε έναν διεθνή οργανισμό θα ήταν να δηλητηριάσουν το κλίμα του, εισάγοντας το ανεπίλυτο κυπριακό πρόβλημα, όπως στην περίπτωση της Ε.Ε.»...

Ανεβαίνει το θερμόμετρο λόγω τριμερούς

Εν τω μεταξύ την στήριξη των ΗΠΑ στα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην αποκλειστική οικονομική της ζώνη, ανάλογη με αυτή που εκφράστηκε πρόσφατα από πλευράς ΕΕ, θα επιδιώξει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, κατά τη διάρκεια διμερούς συνάντησης που αναμένεται να έχει με τον Υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στο περιθώριο της τριμερούς Συνόδου Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ, την ερχόμενη εβδομάδα στην Ιερουσαλήμ, σύμφωνα με το ΚΥΠΕ.

Σε δηλώσεις του στο πρακτορείο, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου ανέφερε ότι πρέπει να θεωρείται δεδομένη η κατ’ ιδίαν συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον κ. Πομπέο, όπου μεταξύ άλλων αναμένεται να συζητηθεί και το θέμα των τουρκικών απειλών στην κυπριακή ΑΟΖ.

Η Τουρκία ήδη ανεβάζει του τόνους προετοιμάζοντας το έδαφος ειδικά μετά τις πληροφορίες που θέλουν στο ανακοινωθέν που θα εκδοθεί την ερχόμενη Τετάρτη, 20 Μαρτίου, στη συνάντηση κορυφής Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ με τη συμμετοχή του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, να στέλνεται σαφέστατο μήνυμα προς την Τουρκία για τις απειλές που εκτοξεύει κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο ανακοινωθέν θα σημειώνεται ότι δεν θα γίνουν αποδεκτές οι όποιες απειλές διατυπώνονται από τρίτες χώρες, μήνυμα που αφορά ευθέως στην Άγκυρα.

Και προειδοποιητική NAVTEX

Έτσι η Τουρκία εκτός της μεγάλής περιοχής που έχει δεσμεύσει για άσκηση ανήμερα της 25ης Μαρτίου μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου, δεσμεύει δυο ακόμη περιοχές για την 20η Μαρτίου την ημέρα δηλαδή που οι κ. Νετανιαχου, Τσίπρας και Αναστασιάδης, θα συζητούν στο Ισραήλ τα επόμενα βήματα στην κατασκευή του αγωγού East Med και παρουσία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Πομπέο θα εξετάσουν και τις απειλές ασφάλειας στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο και την συνεργασία με τις ΗΠΑ για την αντιμετώπιση τους. Η πρώτη περιοχή που δεσμεύθηκε με NAVTEX 0359/19 στις 13 Μαρτίου αφορά περιοχή εντός της κυπριακής ΑΟΖ νότια της Λεμεσού (η οποία έχει δεσμευθεί και για την 25η Μαρτίου) ενώ το μεσημέρι της Κυριακής οι τουρκικές αρχές εξέδωσαν νέα NAVTEX 0368/19 με την οποία δεσμεύεται για ασκήσεις μεγάλη περιοχή δυτικά της Πάφου.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ

× Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies. Με τη χρήση αυτού του ιστότοπου, αποδέχεστε τους Όρους Χρήσης