Ελπίδες για ανάκαμψη της οικονομίας μέσω τραπεζών

Οι προσδοκίες του οικονομικού επιτελείου από το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι μεγάλες, αναμένοντας ότι οι τράπεζες θα... ανταποδώσουν την στήριξη που έλαβαν, αποτελώντας μοχλό για την ολική επαναφορά του οικονομικού κλίματος στη χώρα.

Κυβερνητικές πηγές υπολογίζουν ότι το ποσό που θα αντληθεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν θα ξεπεράσει τα 6 δισ. ευρώ, έναντι αρχικής εκτίμησης 25 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα να αποφευχθεί η μεγάλη αύξηση του δημοσίου χρέους. Μπορεί το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης να μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ωστόσο η κυβερνητική προσέγγιση θέλει τις τράπεζες «αρωγό» στο έργο που θα πρέπει να επιτελεστεί:
χρηματοδότηση της οικονομίας με ευνοϊκούς όρους και «διακριτική αντιμετώπιση» των νοικοκυριών στο θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των πλειστηριασμών.

Οι... απαιτήσεις της κυβέρνησης αποτυπώθηκαν και στην Εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2016:

«...η ανακεφαλαιοποίηση και ανασυγκρότηση των πιστωτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα στοχεύουν στη διαμόρφωση του κατάλληλου πλαισίου ώστε να είναι σύντομα εφικτή η ενεργή συμμετοχή των τραπεζών στην ανάκαμψη της οικονομίας. (...) Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να προωθεί και να συντονίζει εντός του 2016 όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την περαιτέρω σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος σε όρους ενεργητικού και κεφαλαιακής επάρκειας, με απώτερο στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας στην ελληνική οικονομία».

Προϋποθέσεις

Επιθυμητό για την κυβέρνηση θα ήταν να υπάρξει αισθητή χαλάρωση των περιορισμών κίνησης κεφαλαίων έως και την εξάλειψή τους μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2016, πολλά όμως θα εξαρτηθούν από την χρονική τοποθέτηση της αξιολόγησης του προγράμματος στήριξης από το κουαρτέτο των δανειστών

Η κορωνίδα όμως, είναι να μην χρειαστεί άμεσα νέα ανακεφαλαιοποίηση, πολύ δε, περισσότερο ενόψει πανευρωπαϊκών stress tests το 2016. Και για να διασφαλιστεί αυτό, το οικονομικό επιτελείο «ποντάρει» στην διαχείριση του «κόκκινου» χαρτοφυλακίου δανείων.

Αυτή είναι μία από τις βασικότερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει το τραπεζικό σύστημα είναι αυτή των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι προς το σκοπό αυτό, πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως η κατάρτιση του τροποποιημένου Κώδικα Δεοντολογίας από την Τράπεζα της Ελλάδος, που σκοπεύει στην ταχύτερη έναρξη της διαδικασίας ρύθμισης προβληματικών δανείων και οι αντίστοιχες ενέργειες των πιστωτικών ιδρυμάτων σύμφωνα και με τα νέα τροποποιημένα σχέδια αναδιάρθρωσης τους, αναμένεται να ενισχύσουν το κλίμα εμπιστοσύνης, μεταξύ δανειολήπτη και τράπεζας που έχει χορηγήσει την πίστωση.

«Στόχος είναι να διασφαλιστεί η επιλογή της καταλληλότερης, κατά περίπτωση, λύσης με αποτέλεσμα τη βελτίωση του ενεργητικού των πιστωτικών ιδρυμάτων και την ενίσχυση κατ' επέκταση της δυνατότητας τους για συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας», σημειώνεται στην Εισηγητική έκθεση.

Ο ρόλος του ΤΧΣ

Οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί για «έλεγχο» στις τράπεζες μπορεί να μην είναι εφικτό να υλοποιηθούν, όχι μόνο γιατί δεν το επιτρέπει το Μνημόνιο ΙΙΙ, αλλά και γιατί η συμμετοχή του δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών περιορίζεται αισθητά, ωστόσο επιδιώκει να ενισχύσει το... πάτημά της στα τραπεζικά τεκταινόμενα μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Η Εισηγητική σημειώνει ότι έχει ήδη ξεκινήσει το τρίτο στάδιο ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2015. Στο πλαίσιο αυτό, το ΤΧΣ, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές (σ.σ. Τράπεζα της Ελλάδος, Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός - SSME και Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – DGComp) και τα τέσσερα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα αναμένεται εντός του έτους να οριστικοποιήσει και να εγκρίνει τα τροποποιημένα σχέδια αναδιάρθρωσης τους, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι νέες κεφαλαιακές ανάγκες και να γίνεται πρόβλεψη για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Παράλληλα, σε συνέχεια τροποποιήσεων και εκσυγχρονισμού του νόμου περί ιδρύσεως και λειτουργίας του ΤΧΣ (ν.3864/2010) με τον νέο νόμο 4340/2015, προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής και έγκρισης σχεδίου αναδιάρθρωσης για οποιοδήποτε πιστωτικό ίδρυμα επιθυμεί να λάβει στήριξη από το ΤΧΣ.
Απώτερος σκοπό παραμένει η βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού των πιστωτικών ιδρυμάτων και η διαφύλαξη της κεφαλαιακής τους επάρκειας με παράλληλη απεξάρτηση τους από το ΤΧΣ και άλλες μορφές ενίσχυσης.