Έρχονται αποτιμήσεις «εκτός ταμπλό» για τις δημόσιες προτάσεις
Ένα μεγάλο αναχρονισμό που ήθελε το χρηματιστηριακό ταμπλό να είναι το μοναδικό σημείο αναφοράς για το εύλογο της αξίας του ανταλλάγματος σε περίπτωση υποβολής υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης έρχεται να καταργήσει το νομοσχέδιο «Αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και άλλες διατάξεις» που κατέθεσε το υπουργείο Οικονομικών στη Βουλή και με το οποίο ενσωματώνεται στην ελληνική έννομη τάξη η Κοινοτική Οδηγία 2014/65/ΕΕ.
Μέχρι σήμερα ο νόμος προβλέπει την αποκλειστική χρήση από τον προτείνοντα της χρηματιστηριακής τιμής χωρίς πρόσθετες προϋποθέσεις για τον προσδιορισμό του δικαίου και εύλογου ανταλλάγματος, κάτι που όμως έχει αποδεδειχθεί πως σε πολλές περιπτώσεις δεν προστατεύει τους μετόχους μειοψηφίας. Για να εκλείψουν οι αδικίες αυτές, στα κριτήρια για τον υπολογισμό του δίκαιου ανταλλάγματος έρχεται να προστεθεί και η αποτίμηση βάσει της «εσωτερικής αξίας» της εταιρείας.
Η αποτίμηση αυτή, που θα ισχύει υπό συγκριμένες προϋποθέσεις, έρχεται να προστατέψει μικρομετόχους εταιρειών κυρίως χαμηλής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης, οι μετοχές των οποίων έχουν μικρή εμπορευσιμότητα, οι οποίοι μέχρι σήμερα δεν είχαν τη δυνατότητα να αρνηθούν δημόσια πρόταση, η τιμή της οποίας προέκυπτε από το ταμπλό.
Τι ισχύει σήμερα
Σήμερα ο νόμος 3461/2006 προβλέπει πως σε περίπτωση υποβολής υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης ως εύλογο και δίκαιο αντάλλαγμα θεωρείται αποκλειστικά το τίμημα σε μετρητά ανά μετοχή το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο από τη μέση χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής κατά τους έξι μήνες που προηγούνται της ημερομηνίας κατά την οποία ο προτείνων κατέστη υπόχρεος να υποβάλει δημόσια πρόταση, αλλά και κατώτερο από την υψηλότερη τιμή στην οποία ο υπόχρεος ή κάποιο από τα πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό του ή συντονισμένα με αυτόν, απέκτησε μετοχές που αποτελούν αντικείμενο της δημόσιας πρότασης, για διάστημα 12 μηνών πριν την ημερομηνία κατά την οποία κατέστη υπόχρεος να υποβάλει δημόσια πρόταση.
Στην πράξη αποδείχθηκε πως αυτή η πρόνοια του νόμου δεν ήταν αρκετή για να διασφαλίσει τους μετόχους μειοψηφίας. Για το λόγο αυτό η Κοινοτική Οδηγία 2014/65/ΕΕ που θα ενσωματωθεί στην ελληνική έννομη τάξη προβλέπει πρόσθετες προϋποθέσεις οι οποίες θα συμβάλλουν στον προσδιορισμό του δικαίου και εύλογου ανταλλάγματος σε περίπτωση υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης, μέσω διαδικασίας αποτίμησης της πραγματικής αξίας των εισηγμένων εταιρειών. Βάσει των νέων αλλαγών σαν εύλογο και δίκαιο αντάλλαγμα θα επιλέγεται η μεγαλύτερη τιμή μεταξύ της τιμής που προσδιορίζεται χρηματιστηριακά και της τιμής που προσδιορίζεται βάση αποτίμησης και αφορά τη μετοχή της υπό εξαγορά εταιρείας.
Οι τρεις προϋποθέσεις
Με τις διατάξεις που κατατέθηκαν στη Βουλή υιοθετούνται τρεις προϋποθέσεις που οδηγούν στον προσδιορισμό του δίκαιου και εύλογου ανταλλάγματος μέσω της διαδικασία αποτίμησης, αρκεί να συντρέχει η μια από τις τρεις.
Πρώτη προϋπόθεση είναι η περίπτωση που η τιμή των μετοχών έχει χειραγωγηθεί τους τελευταίους 18 μήνες που προηγούνται της ημερομηνίας κατά την οποία ο προτείνων έγινε υπόχρεος υποβολής δημόσιας πρότασης. Με την προϋπόθεση αυτή διασφαλίζεται ότι τιμή της υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης δεν θα υπολογιστεί με βάση την τρέχουσα τιμή της μετοχής που έχει χειραγωγηθεί, αλλά από την διαδικασία αποτίμησης της υπό εξαγορά εταιρείας.
Δεύτερη προϋπόθεση είναι να υπάρχει σχετική εμπορευσιμότητας της μετοχής που είναι αντικείμενο δημόσιας πρότασης για το χρονικό διάστημα των τελευταίων έξι μηνών από την ημερομηνία που ο προτείνων έγινε υπόχρεος υποβολής δημόσιας πρότασης.
Τρίτη προϋπόθεση είναι η τιμή της υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης η οποία προκύπτει από την εφαρμογή του νόμου 3461/2006 να μην υπολείπεται του 80% της λογιστικής αξίας ανά μετοχή, όπως αυτή προσδιορίζεται ως ο μέσος όρος των τελευταίων δύο δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων της υπό εξαγορά εταιρείας σε ενοποιημένη βάση (σε περίπτωση ύπαρξης αρνητικής καθαρής θέσης σε έστω μία από τις δύο τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές χρήσεις θα ισχύει η διαδικασία της αποτίμησης).
Η προϋπόθεση αυτή αποβλέπει στην προστασία των μικρομετόχων, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι τα τελευταία χρόνια η τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία των εισηγμένων μετοχών ειδικά για τις εταιρείες μεσαίας και μικρής κεφαλαιοποίησης υπολείπεται σημαντικά της λογιστικής αξίας. Με την υιοθέτηση του κριτηρίου του 80% όσοι απευθύνουν υποχρεωτικές δημοσιές προτάσεις για ένα σημαντικό αριθμό εισηγμένων εταιρειών θα αναγκαστούν να προσδιορίσουν το δίκαιο και εύλογο αντάλλαγμα με τη μέθοδο της αποτίμησης.
Σε περίπτωση που δεν συντρέχουν οι ανωτέρω τρεις προϋποθέσεις το δίκαιο και εύλογο τίμημα θα προσδιορίζεται όπως προβλέπει ο νόμος 3461/2006.
Να σημειωθεί πως το κόστος της αποτίμησης θα καλύπτεται από το προτείνονται και η έκθεση της αποτίμησης θα πρέπει να ολοκληρώνεται 30 ημέρες από την ημερομηνία που ο προτείνων κατέστη υπόχρεος να υποβάλει δημόσια πρόταση. Η έκθεση αποτίμησης θα δημοσιοποιείται μαζί με το πληροφοριακό δελτίο προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.