ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών: Σε κίνδυνο οι πνεύμονες του πλανήτη μας

Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών: Σε κίνδυνο οι πνεύμονες του πλανήτη μας
Pixabay

Οι ωκεανοί είναι οι πνεύμονες του πλανήτη μας, παρέχοντας το μεγαλύτερο μέρος του οξυγόνου που αναπνέουμε, όπως υπογραμμίζει ο ΟΗΕ. Ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας που είναι αφιερωμένη σε αυτούς λοιπόν, υπενθυμίζεται σε όλους ο σημαντικός ρόλος τους στην καθημερινή ζωή.

Στόχος της Ημέρας είναι η ενημέρωση του κοινού για τον αντίκτυπο των ανθρώπινων ενεργειών στον ωκεανό, η ανάπτυξη ενός παγκόσμιου κινήματος πολιτών για τον ωκεανό και η κινητοποίηση και ένωση του παγκόσμιου πληθυσμού σε ένα σχέδιο για την αειφόρο διαχείριση των ωκεανών του πλανήτη. Είναι μια σημαντική πηγή τροφίμων και φαρμάκων και ένα κρίσιμο μέρος της βιόσφαιρας.

Στόχος δράσης για το 2018: Πρόληψη της ρύπανσης από πλαστικά και ενθάρρυνση λύσεων για έναν υγιή ωκεανό. Η ρύπανση από πλαστικά προκαλεί τεράστια ζημιά στους θαλάσσιους πόρους.

Για παράδειγμα:

- 80% της συνολικής ρύπανσης στον ωκεανό προέρχεται από ανθρώπους στην ξηρά.

- 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού ετησίως καταλήγουν στον ωκεανό, καταστρέφοντας την άγρια φύση, την αλιεία και τον τουρισμό.

- Η πλαστική ρύπανση κοστίζει τη ζωή 1.000.000 θαλάσσιων πτηνών και 100.000 θαλάσσιων θηλαστικών ανά έτος.

- Το πλαστικό προκαλεί ζημιά στα θαλάσσια οικοσυστήματα κατά 8 δισ. δολ. ετησίως.

Εξάλλου, την ίδια στιγμή:

- Οι ωκεανοί καλύπτουν τα τρία τέταρτα της επιφάνειας της Γης, περιέχουν 97% του ύδατος της Γης και αντιπροσωπεύουν το 99% του χώρου διαβίωσης στον πλανήτη κατ’ όγκο.

- Πάνω από τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από τη θαλάσσια και παράκτια βιοποικιλότητα για την επιβίωσή τους.

- Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αγοραία αξία των θαλάσσιων και παράκτιων πόρων και βιομηχανιών υπολογίζεται σε 3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως ή περίπου 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

- Οι ωκεανοί περιέχουν περίπου 200.000 αναγνωρισμένα είδη, αλλά οι πραγματικοί αριθμοί μπορεί να βρίσκονται στα εκατομμύρια.

- Οι ωκεανοί απορροφούν περίπου το 30% του διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται από τον άνθρωπο, περιορίζοντας τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

- Οι ωκεανοί χρησιμεύουν ως η μεγαλύτερη πηγή πρωτεϊνών στον κόσμο, και είναι για περισσότερους από 2,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους πρωτεύουσα πηγή πρωτεϊνών.

- Η θαλάσσια αλιεία απασχολεί άμεσα ή έμμεσα πάνω από 200 εκατομμύρια ανθρώπους.

- 40% των παγκόσμιων ωκεανών πλήττονται σε μεγάλο βαθμό από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της ρύπανσης, της εξαντλημένης αλιείας και της απώλειας παράκτιων οικοτόπων.

34718426 10156534231073216 3190147840265420800 n

Το γράφημα αποτυπώνει στοιχεία του ΟΗΕ για τη ρύπανση στους ωκεανούς, αλλά και σημασία τους για τη ζωή στον πλανήτη/ΑΠΕ-ΜΠΕ/Δημοσιογραφική επιμέλεια: Βασ. Κοριμέντζας

Κοραλλιογενείς ύφαλοι

Οι τροπικοί κοραλλιογενείς ύφαλοι καλύπτουν μόνο 1% του ωκεανού, αλλά συγκαταλέγονται στα συστήματα του πλανήτη με τη μεγαλύτερη βιολογική ποικιλία, υποστηρίζοντας το ένα τέταρτο όλων των θαλάσσιων ειδών.

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP), κοραλλιογενείς ύφαλοι υπάρχουν σε περισσότερες από 100 χώρες, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 80 αναπτυσσόμενων χωρών.

Ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο από υγιή, καλά διαχειριζόμενο κοραλλιογενή ύφαλο μπορεί να αποφέρει πάνω από 15 τόνους ψαριών και άλλων θαλασσινών κάθε χρόνο. Περίπου 850 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν μέσα σε 100 χιλιόμετρα κοραλλιογενών υφάλων, αποκομίζοντας οφέλη -με τουλάχιστον 275 εκατομμύρια, άμεσα εξαρτώμενους από τους υφάλους για την επιβίωσή τους και τη διατροφή.

Οικονομικές επιπτώσεις

Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών εκτιμά τις σωρευτικές οικονομικές επιπτώσεις των ελλιπών πρακτικών διαχείρισης των ωκεανών σε τουλάχιστον 200 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Ελλείψει μέτρων, η αλλαγή του κλίματος θα αυξήσει το κόστος ζημιάς στον ωκεανό κατά ένα πρόσθετο ποσό 322 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως έως το 2050.

Ωκεανοί και ο κύκλος νερού της Γης

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ (UNDP), το γλυκό νερό και οι ωκεανοί του πλανήτη συνδέονται άρρηκτα με τον κύκλο του νερού της γης. Ο Οργανισμός σημειώνει ότι το 97% του νερού στον κόσμο είναι στον ωκεανό και ο ωκεανός προμηθεύει σχεδόν όλο το νερό που πέφτει στη γη σαν βροχή και χιόνι. Από το μικρό μέρος που είναι γλυκό νερό, περίπου το ένα τρίτο βρίσκεται στο έδαφος και μόλις 0,3% σε προσβάσιμα επιφανειακά ύδατα.

Δεδομένου ότι 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται τελικά από τη θαλάσσια και παράκτια βιοποικιλότητα, όλα τα έθνη συμφωνούν ότι πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προστασία των ωκεανών και των θαλασσών, ιδιαίτερα στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, όταν οι μετασχηματιστικές παρεμβάσεις καθίστανται ακόμη πιο επείγουσες.

Οι ωκεανοί καλύπτουν σχεδόν τα τρία τέταρτα της επιφάνειας της Γης, αποθηκεύοντας το ένα τρίτο όλων των εκπομπών άνθρακα που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Αποτελούν μέρος της λύσης και πρέπει να αποτελέσουν βασικό στόχο των παγκόσμιων προσπαθειών για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ