Times εναντίον Independent: πόλεμος στη Βρετανία για τα γλυπτά του Παρθενώνα

Λουκάς Καρνής

Τετάρτη, 09 Μαϊος 2018 08:54

Times εναντίον Independent: πόλεμος στη Βρετανία για τα γλυπτά του Παρθενώνα

Ένα δημοσίευμα της έγκριτης εφημερίδας των The Times έφερε ξανά στο προσκήνιο την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα.

"Η κλοπή αρχαιοτήτων ενός έθνους σημαίνει ότι ληστεύεις το λαό του από την ιστορία, την κληρονομιά και την ταυτότητά του" γράφουν οι Τimes του Λονδίνου, τονίζοντας ότι "πολλές χώρες συμπάσχουν με το ελληνικό αίτημα για την επιστροφή των Ελγινείων μαρμάρων".

"Ο κόσμος κατανόησε καλά την αγωνία του Εθνικού Μουσείου του Ιράκ όταν πολύτιμα έργα τέχνης από τον πολιτισμό της Μεσοποταμίας και της Βαβυλωνίας λεηλατήθηκαν μετά τον πόλεμο του Κόλπου του 2003. Και τα μουσεία σε όλο τον κόσμο είναι τώρα υπό πίεση να επιστρέψουν τα έργα τέχνης, ακόμη και τα νομίμως αποκτηθέντα, στη χώρα προέλευσής τους" γράφουν οι Times.

Στο ίδιο δημοσίευμα η εφημερίδα σημειώνει ότι "οι κλοπές από ληστές τάφων, βανδάλους ναών και αδίστακτους αρχαιολόγους έχουν προκαλέσει εδώ και χρόνια δημόσια κατακραυγή, ενώ τροφοδοτούν την απληστία των παράνομων συλλεκτών. Οι περισσότερες χώρες έχουν πλέον αυστηρούς νόμους που ρυθμίζουν την πώληση ή την εξαγωγή αρχαιοτήτων και οι αστυνομικές δυνάμεις συνεργάζονται στενά για την ανίχνευση κλεμμένων αντικειμένων. Αλλά καθώς οι αρχαιότητες πωλούνται σε αστρονομικές τιμές στη μαύρη αγορά, οι διεθνείς κλέφτες έργων τέχνης βρίσκουν ακόμα πιο εξελιγμένους τρόπους για να αποκρύψουν την προέλευση των λεηλατημένων θησαυρών και να χτυπήσουν υψηλές τιμές στους οίκους δημοπρασιών".

Μιλώντας στους Times, ο ακαδημαϊκός Χρήστος Τσιρογιάννης αποκαλύπτει ότι έχει διασώσει πολλά πολύτιμα ελληνικά και ετρουσκικά αρχαιολογικά αντικείμενα που επρόκειτο να πωληθούν σε πλειστηριασμούς και καταλόγους δημοπρασιών όπου αναζητά ύποπτα και κλεμμένα έργα τέχνης.

Ο ίδιος υπενθυμίζει ότι αρωγός στην προσπάθεια του είναι η πρόσβαση στα αρχεία της ελληνικής και της ιταλικής κυβέρνησης που καταγράφουν χιλιάδες αντικείμενα που πέρασαν από τα χέρια ατόμων που καταδικάστηκαν για κλοπή έργων τέχνης. Ωστόσο αυτή η δυνατότητα δεν δίνεται στους οίκους δημοπρασιών που αναγκάζονται να σταματήσουν κάποια πώληση την τελευταία στιγμή με σημαντικές απώλειες για την επιχείρησή τους υπογραμμίζει.

"Sotheby's, Christie's, Bonhams και άλλοι αξιόπιστοι οίκοι έργων τέχνης ξοδεύουν πολύ χρόνο και χρήματα στην έρευνα της προέλευσης των έργων. Το να τους αρνούνται την πρόσβαση σε αρχεία κλεμμένων αγαθών δεν έχει νόημα. Όλοι πρέπει να ενωθούμε για να σταματήσουμε αυτή τη λεηλασία" σημειώνουν οι Times.

"Τα Γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν σε όλους"

Aντίθετη άποψη φέρεται να έχει η The Independent. Σε άρθρο του ο ιστορικός τέχνης Kevin Childs υποστηρίζει ότι τα μάρμαρα του Παρθενώνα έχουν εμπνεύσει τόσους, ανάμεσα σε αυτούς και τον Ροντέν, του γλύπτη που αποθεώνει με έκθεση του το Βρετανικό Μουσείο αυτές τις μέρες, ακριβώς επειδή είναι εκθέματα του British Museum οπότε και αποκαλύφθηκαν σε όλους.

"Επειδή τα μάρμαρα του Έλγιν ήταν στο Βρετανικό Μουσείο, καλλιτέχνες όπως ο Ροντέν μπόρεσαν να τα αποθεώσουν" σημειώνει. "Τα γλυπτά και οι άλλες φιγούρες από το αέτωμα του Παρθενώνα στην Αθήνα, που απεστάλησαν στην Αγγλία πριν από 200 χρόνια από τον κόμη του Έλγιν, ήταν μια αποκάλυψη για την ομορφιά του μαρμάρου σε καλλιτέχνες του 19ου αιώνα οι οποίοι συνήθιζαν να εκθειάζουν τις αρετές των ρωμαϊκών αντιγραφέων έναντι των πρωτότυπων ελληνικών δημιουργών" σημειώνει ο Childs.

"Ο Ροντέν είδε με τα ίδια του τα μάτια τα Γλυπτά του Παρθενώνα το 1881. Εδώ ήταν μπροστά του, κακοποιημένα, σπασμένα είναι η αλήθεια αλλά λαμπερά με τις φυσικές λεπτομέρειες τους και την απίθανη ομορφιά τους" σημειώνει.

Για τον συντάκτη της The Independent η έκθεση του Ροντέν μπορεί να ερμηνευθεί ως μια (αδιαμφισβήτητα εκ προθέσεως) απόπειρα του Βρετανικού Μουσείου να επικαλεστεί τη νόμιμη ιδιοκτησία του στα λεγόμενα Ελγίνεια Μάρμαρα. "Επειδή βρέθηκαν σε αυτό εδώ το Μουσείο καλλιτέχνες όπως ο Ροντέν, που δεν επισκέφθηκαν ποτέ την Ελλάδα, κατάφεραν να τα δουν και να τα εκτιμήσουν" σημειώνει.

"Είναι ξακάθαρο, χωρίς τη φύλαξη των επιμελητών και των διαχειριστών του μουσείου τους τελευταίους δύο αιώνες, αυτή η έκθεση και άλλες σαν αυτή δεν θα ήταν εφικτές. Αναμφισβήτητα, δεν θα ήταν εφικτή αν τα γλυπτά είχαν επιστραφεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Οι επιμελητές και οι διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου έχουν ένα επιχείρημα. Φυσικά τα γλυπτά δεν μπορούν ποτέ να επιστραφούν στον Παρθενώνα, μόνο σε ένα κοντινό μουσείο, οπότε γιατί να μην τα κρατήσουν εδώ όπου μπορούν να τα βλέπουν όπως και να έχει περισσότεροι επισκέπτες;" γράφει.

Ο Ροντέν για τον Φειδία

O Ροντέν μπροστά από τη δική του συλλογή αρχαιοτήτων το 1910 στο Παρίσι. Ο γλύπτης έκανε τουλάχιστον 15 ταξίδια στο Λονδίνο για να επισκεφθεί και να εμπνευστεί από τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο @Μusee Rodin

"Επιπλέον, είναι κάτι περισσότερο από ένα κομμάτι της κληρονομιάς της σύγχρονης Ελλάδας. Είναι κομμάτια της παγκόσμιας κουλτούρας, διεθνή σύμβολα του τι μπορούν να επιτύχουν τα ανθρώπινα όντα σε θεία ηρεμία" λέει ανάμεσα σε άλλα.

"Ο Ροντέν αγαπούσε αυτά τα γλυπτά. 'Κανένας καλλιτέχνης ποτέ δεν θα ξεπεράσει τον Φειδία' έχει πει ο ίδιος. 'Ο πιο σπουδαίος γλύπτης όλων που εμφανίστηκε τη στιγμή που ολόκληρο το ανθρώπινο όνειρο θα μπορούσε να μετουιωθεί στο αέτωμα ενός ναού, δεν θα αντικατασταθεί ποτέ".