Ηλίας Λεκκός (Τράπεζα Πειραιώς): Η παγκόσμια οικονομία σε διαδικασία μετάβασης

Αντίθετα, η ανάλυση σε πραγματικό χρόνο των φάσεων του οικονομικού κύκλου και κυρίως η ανίχνευση του σημείου καμπής που σημαδεύει το σημείο μετάβασης από τη μια φάση του κύκλου στην επόμενη είναι μια πολύ πιο δύσκολη και αβέβαιη διαδικασία. Αυτό συμβαίνει επειδή η πορεία εναλλαγής των φάσεων του οικονομικού κύκλου:

α) δεν είναι γραμμική. Στην πλειοψηφία τους οι μακροοικονομικές μεταβλητές δεν κινούνται μονοσήμαντα προς μια κατεύθυνση π.χ. οι τιμές του πληθωρισμού είναι πολύ πιθανό να παρουσιάζουν σημαντικές αυξομειώσεις σε μηνιαία βάση γεγονός που δύναται να μας εμποδίσει να διαγνώσουμε με υψηλή βεβαιότητα τη γενικότερη πτωτική του τάση- η οποία εκ των υστέρων είναι πολύ πιθανό να φαντάζει προφανής.

β) επηρεάζεται από πλήθος μεταβλητών με αντικρουόμενη πορεία. Η προσπάθεια ανίχνευσης της τρέχουσας φάσης του οικονομικού κύκλου περιπλέκεται δε ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι διαφορετικές μακροοικονομικές μεταβλητές δύναται να μεταδίδουν αντιφατικά μηνύματα αναφορικά με τα επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας.

Χαρακτηριστική είναι η αντίφαση ανάμεσα στους ρυθμούς αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ στις ΗΠΑ, οι οποίοι κυμαίνονται στα επίπεδα του 2,5% με 3%, τη στιγμή που ο δείκτης εμπιστοσύνης στην μεταποίηση παραμένει για 6 συνεχόμενους μήνες κάτω από τις 50 μονάδες (δηλαδή σε επίπεδα ύφεσης).

Βάσει αυτού του σκεπτικού σε 6 με 12 μήνες θα γνωρίζουμε με βεβαιότητα σε ποια φάση του οικονομικού κύκλου πρόκειται να μεταβούν οι οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης. Ωστόσο στην παρούσα χρονική συγκυρία είναι εξαιρετικά αβέβαιο εάν στην οικονομία των ΗΠΑ – μετά την εκλογή του προέδρου Trump - πρόκειται να επικρατήσει το σενάριο της ήπιας επιβράδυνσης (δηλαδή ρυθμοί μεταβολής του ΑΕΠ 1,5%-2%) ή αυτό της μη-ύφεσης (με ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ στο 2%-2,5%). Το τελικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από την πορεία της δημοσιονομικής πολιτικής και τα επίπεδα κατανάλωσης των αμερικάνικων νοικοκυριών. Αντίστοιχα και η οικονομία της Ευρωζώνης δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο εάν όντως θα επιταχυνθεί από 0,7% το 2024 στα επίπεδα του 1,4% το 2025 όπως αναμένει η πλειοψηφία των αναλυτών ή θα παραμείνει στην υφιστάμενη κατάσταση στασιμότητας.

Τέλος, η περίπτωση της Κίνας είναι ιδιάζουσα καθώς υπό την πίεση της συνεχιζόμενης οικονομικής επιβράδυνσης και την πτωτικής πορείας της αγοράς ακινήτων, η Κεντρική Τράπεζα και η κυβέρνηση υποχρεώθηκαν να ανακοινώσουν συνδυαστική δέσμη μέτρων στήριξης αρχικά του χρηματιστηρίου και σε δεύτερη φάση της οικονομίας.

Η άποψη μας ωστόσο είναι ότι οποιαδήποτε τέτοια μέτρα μπορούν να στηρίξουν τις αγορές μόνο βραχυπρόθεσμα, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε πολλούς – κυρίως εξωτερικούς – επενδυτές να αποεπενδύσουν από τις κινέζικες μετοχές με περιορισμένες απώλειες. Καθώς όμως τα μέτρα αυτά δεν συμβάλουν στην αντιμετώπιση των δομικών αδυναμιών της κινεζικής οικονομίας, όπως ο υπερβολικός δανεισμός, η ασθενής κατανάλωση και η υπερβολική εξάρτηση στις εξαγωγές- δεν πρόκειται να μεταβάλουν τις μακροχρόνιες προοπτικές της κινεζικής οικονομίας.

Οι ανωτέρω μακροοικονομικές εξελίξεις έχουν άμεση αντανάκλαση και στις προσδοκίες για την πορεία της νομισματικής πολιτικής Fed και ΕΚΤ.

Οι αυξημένοι φόβοι για πληθωρισμό και δημοσιονομικά ελλείμματα έχουν οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ, με την απόδοση της 10ετίας να διαμορφώνεται στο 4,7% έναντι 3,88% στις αρχές του Q1-2024. Αντίστοιχα και οι προσδοκίες για το παρεμβατικό επιτόκιο κυμαίνονται στα επίπεδα του 3,9% έναντι 2,9% στις αρχές του προηγούμενο τριμήνου. Αντίθετα, οι προσδοκίες για μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ παραμένουν σταθερές στα επίπεδα του 1,75%-2%.

Στα επίπεδα αυτά η ΕΚΤ έχει υπονοήσει ότι η νομισματική πολιτική θα είναι ουδέτερη δηλαδή ούτε περιοριστική ούτε επεκτατική. Ωστόσο εάν χρειαστεί μεγαλύτερη τόνωση η Ευρωπαϊκή οικονομία, τότε τα επιτόκια, σε βάθος χρόνου θα πρέπει να υποχωρήσουν ακόμα περισσότερο.

Δείτε εδώ το αφιέρωμα του CNN Greece με τις «20+5 απόψεις για την οικονομία το 2025»