Δημήτρης Κουτσόπουλος: Το άλμα της Ελλάδας στο μέλλον απαιτεί ψηφιακή και πράσινη μετάβαση

Με την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την ενδυνάμωση της εξωστρέφειας, η Ελλάδα έχει την προοπτική να καθιερωθεί ως κέντρο επιχειρηματικότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Αυτές οι επιτυχίες δείχνουν τον δρόμο που οφείλουμε να ακολουθήσουμε για ένα ακόμα πιο δυναμικό μέλλον.

Από την ανθεκτικότητα στην ανάπτυξη

Η Ελλάδα απέδειξε, κατά τη διάρκεια μιας απαιτητικής δεκαετίας, ότι διαθέτει ανθεκτικότητα, προσαρμοστικότητα και την ικανότητα να ξεπερνά δύσκολες καταστάσεις. Η διαχείριση διαδοχικών κρίσεων, από την οικονομική ύφεση μέχρι τα παγκόσμια γεγονότα που έπληξαν τις αγορές, δημιούργησε τη βάση για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που αναδύεται σταδιακά. Το 2024 υπήρξε το έτος της εξωστρέφειας και της αντεπίθεσης. Η Ελλάδα ξεκίνησε μια προσπάθεια να οικοδομήσει πάνω στις μικρές νίκες που όλα αυτά τα χρόνια πετύχαινε. Με ρυθμό ανάπτυξης στο 2,2%, ξεπέρασε σημαντικά τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, που ανήλθε μόλις στο 0,8%, επιβεβαιώνοντας την ανθεκτικότητα και τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας.

Το 2025 προσδοκούμε να πάρει τη σκυτάλη και να «τρέξει» ακόμα πιο γρήγορα. Σύμφωνα με το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2025, η ελληνική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 2,3%. Με εφόδια τις αυξημένες επενδύσεις, τη δυναμική τουριστική δραστηριότητα αλλά και την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης σε μεγαλύτερο βάθος και κλίμακα.

Η εμπειρία μας για περισσότερο από μία δεκαετία μας βοηθά να κατανοήσουμε τη σημασία της μείωσης του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ κάτω από το 150% το 2025. Αυτός ο στόχος αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο, καθώς η επίτευξή του μπορεί να βελτιώσει τη δημοσιονομική αξιοπιστία της χώρας και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη επενδυτών και αγορών. Για να είναι η μείωση βιώσιμη, απαιτούνται στοχευμένες δημοσιονομικές παρεμβάσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη μέσω της καινοτομίας, των επενδύσεων και της αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος. Με τον τρόπο αυτό, η οικονομία αποκτά μεγαλύτερη δυναμική, διευρύνεται η φορολογική βάση, και μειώνεται περαιτέρω η εξάρτηση από δανεισμό.

Σε αυτό το πλαίσιο, διαπιστώνουμε ήδη πως η μείωση του κόστους δανεισμού καθώς και η αύξηση της εμπιστοσύνης ενίσχυσαν τη ρευστότητα και δημιούργησαν καλύτερες προϋποθέσεις για επενδύσεις, οι οποίες το 2025 προβλέπεται να αυξηθούν περαιτέρω (8,4%) μέσα κι από την απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και την βελτίωση των χρηματοδοτικών συνθηκών.

Γεωπολιτικές προκλήσεις και ευκαιρίες

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, όπως οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή αλλά και η επανεκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ, συνεχίζουν να επηρεάζουν τις παγκόσμιες αγορές, την εφοδιαστική αλυσίδα αλλά και τον τομέα του τουρισμού που αποτελεί βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.

Παρά τις προκλήσεις, αυτές οι εξελίξεις προσφέρουν νέες ευκαιρίες. Η στρατηγική γεωγραφική θέση της Ελλάδας, σε συνδυασμό με τη ζήτηση για βιώσιμες μεταφορές και τα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ, μπορεί να την αναδείξει ως διεθνή κόμβο logistics.

Η χάραξη μακροπρόθεσμων στρατηγικών που ενισχύουν την ενεργειακή αυτάρκεια, προωθούν καινοτόμες λύσεις στις μεταφορές και εστιάζουν στη δημιουργία νέων συνεργασιών θα είναι καθοριστική. Με στοχευμένες επενδύσεις στις βιώσιμες υποδομές, η χώρα μπορεί να προσελκύσει διεθνείς εταίρους και να εξασφαλίσει έναν ισχυρότερο ρόλο στον παγκόσμιο χάρτη.

Στόχος ο ψηφιακός αλλά και πράσινος μετασχηματισμός

Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας απαιτεί διπλή μετάβαση: ψηφιακή και πράσινη. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα δεν είναι απλώς μια επιλογή, αλλά αναγκαιότητα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την προσαρμογή στις σύγχρονες απαιτήσεις. Η υιοθέτηση αυτοματισμών και προηγμένων τεχνολογικών λύσεων μπορεί να αναδείξει νέες ευκαιρίες ανάπτυξης, ενώ παράλληλα να ενισχύσει τη θέση της χώρας στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, η Deloitte στηρίζει τις ελληνικές επιχειρήσεις με στοχευμένες λύσεις και συνεργασίες που προάγουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Ωστόσο, η ψηφιακή μετάβαση πρέπει να συνδυαστεί αρμονικά με τη στροφή προς τη βιωσιμότητα. Η δημιουργία ενός παραγωγικού μοντέλου που θα βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα και την κυκλική οικονομία αποτελεί το επόμενο βήμα.

Οι επενδύσεις σε αυτούς τους τομείς όχι μόνο μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αλλά συμβάλλουν και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενισχύοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της χώρας.

Τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το REPowerEU του Ταμείου Ανάκαμψης, προσφέρουν μοναδική ευκαιρία για την υλοποίηση αυτού του οράματος. Ο συνδυασμός ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, με παράλληλη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, μπορεί να θέσει την Ελλάδα σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης και να αναδείξει τον ρόλο της μέσα στην παγκόσμια οικονομία που αλλάζει ραγδαία.

Να γίνει το 2025 έτος μεταρρυθμίσεων

Το 2025 μπορεί να αποτελέσει έτος-σταθμό, αν συνοδευτεί από μια ισχυρή δέσμευση για μεταρρυθμίσεις. Η πλήρης αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, σε συνδυασμό με στοχευμένες επενδύσεις σε κρίσιμους τομείς όπως ο τουρισμός, η τεχνολογία, η ενέργεια και οι υποδομές, μπορεί να θέσει τη χώρα σε τροχιά μακροπρόθεσμης ανάπτυξης.

Κρίσιμες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν τη βελτίωση της απονομής δικαιοσύνης, τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη δημιουργία ενός σταθερού και προβλέψιμου φορολογικού περιβάλλοντος. Η συνέργεια των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και τις ιδιωτικές επενδύσεις δημιουργεί μια μοναδική συγκυρία που δεν πρέπει να χαθεί.

Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική ευκαιρία να προχωρήσει σε μια εποχή καινοτομίας, τεχνολογικής εξέλιξης και βιώσιμης ανάπτυξης, δημιουργώντας τις συνθήκες για μια σταθερή, ανθεκτική και ανταγωνιστική οικονομία στο παγκόσμιο περιβάλλον.

Ο Δημήτρης Κουτσόπουλος είναι CEO της Deloitte Ελλάδας