Εξωσωματική Γονιμοποίηση 40 χρόνια μετά... Η γόνιμη σπορά και οι πολύτιμοι καρποί της

Αρχικά η τεχνική αφορούσε αποκλειστικά γυναίκες με φλεγμονές στις σάλπιγγες, που καθιστούν αδύνατη την ένωση των σπερματοζωαρίων με το ωάριο, αργότερα αγκάλιασε γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση, ή από ορμονολογικές δυσλειτουργίες καθώς και ζευγάρια όπου ευθύνεται ο ανδρικός παράγοντας που αποτελεί άλλωστε και το άλλο 50% της υπογονιμότητας στα ζευγάρια.

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει αναδειχθεί σε πανάκεια και ασφαλή λύση, συντελώντας στη γέννηση περισσότερων από 10 εκατομμυρίων παιδιών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στη πορεία της η εξωσωματική γονιμοποίηση έγινε η γόνιμη σπορά και για άλλους συγγενείς κλάδους της Βιοτεχνολογίας, όπως της Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής.

Έτσι, την τελευταία δεκαετία είμαστε μάρτυρες μίας δυναμικής επανάστασης στις επιλογές που μας παρέχει αυτή η εκπληκτική τεχνολογία, πολύ πέρα από τα στενά όρια της καταπολέμησης της υπογονιμότητας. Δεν θα ήταν λοιπόν υπερβολή να πούμε ότι οι νέες τεχνικές της εξωσωματικής γονιμοποίησης πλέον αναδεικνύονται σε ένα σύγχρονο θεραπευτικό οπλοστάσιο στη διάθεση της σύγχρονης γυναίκας, του ζευγαριού, του Ανθρώπου γενικά.

Ιδού μερικές από τις πιο πρόσφατες και ενδιαφέρουσες εξελίξεις.

Η πρώτη επαναστατική εξέλιξη έρχεται από τον τομέα της Γενετικής, που τα τελευταία 10 χρόνια προχωράει με αλματώδη βήματα.

Σήμερα με τις τεχνικές Γενετικής Ανάλυσης των εμβρύων που διατηρούμε στο Εργαστήριο μπορούμε να εγγυηθούμε μεταφορά υγιών εμβρύων σε ζευγάρια με κληρονομούμενα νοσήματα, με ιστορικό αποβολών κοκ.

Έτσι, μπορούμε πλέον να θωρακίσουμε πολύ καλύτερα την επιτυχή έκβαση μιας εγκυμοσύνης. Παράλληλα, αυτή η επαναστατική τεχνολογία μπορεί να είναι σωτήρια σε περιπτώσεις όπου στην οικογένεια υπάρχει ήδη πάσχον παιδί από σοβαρή νόσο (π.χ. μεσογειακή αναιμία) και όπου χρειάζεται να βρεθεί ιστοσυμβατός δότης. Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την γενετική ανάλυση εμβρύων προκειμένου να επιλέξουμε το «παιδί σωτήρα» το οποίο όταν γεννηθεί θα μπορέσει να δωρίσει υγιή κύτταρα μυελού των οστών στο πάσχον αδελφάκι του, και με αυτό τον τρόπο να το θεραπεύσει πλήρως.

Ο Dr. Μηνάς Μαστρομηνάς (MD, PhD) και ο Dr. Stephen Davies, (PhD, Head Clinical Embryologist), ίδρυσαν το 1991 την Ιατρική Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής «ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ», που σήμερα είναι μια από τις μεγαλύτερες μονάδες εξωσωματικής στην Ελλάδα. Μέσα από την «ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ» έχουν γεννηθεί περισσότερα από 30.000 παιδιά.

Μια άλλη επαναστατική τεχνολογία που κυριολεκτικά άλλαξε την πραγματικότητα της γυναικείας γονιμότητας είναι η κρυοσυντήρηση (κατάψυξη) ωαρίων. Ενώ η κρυοσυντήρηση σπέρματος και εμβρύων ήταν διαθέσιμη ως επιλογή για χρόνια, η κρυοσυντήρηση ωαρίων προστέθηκε πολύ πρόσφατα ως τεχνική στην κλινική πράξη, και πλέον με τις νέες μεθόδους κρυοσυντήρησης εγγυάται ποσοστά επιβίωσης άνω του 95%. Γιατί όμως αυτή η τεχνολογία θεωρείται το χρυσό δισκοπότηρο; Εδώ και χρόνια είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι η γυναικεία γονιμότητα ακολουθεί μια καθοδική πορεία μετά την ηλικία των 32, ενώ μειώνεται ραγδαία μετά την ηλικία των 40. Αυτό συμβαίνει διότι η κάθε γυναίκα γεννιέται με μια πολύ συγκεκριμένη «δεξαμενή ωαρίων» την οποία χρησιμοποιεί κατά την διάρκεια της ζωής της.

Η έκθεση σε διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες έχει επιβλαβή δράση στα ωάρια τα οποία εκφυλίζονται ποιοτικά με την πάροδο του χρόνου. Η σύγχρονη γυναίκα συνήθως μεταθέτει την τεκνοποίηση αφού πλέον προτεραιότητα είναι η ολοκλήρωση των σπουδών και η εκπλήρωση μιας επιτυχημένης επαγγελματικής πορείας. Έτσι, η κρυοσυντήρηση ωαρίων αναδεικνύεται σύμμαχος της νέας, σύγχρονης γυναίκας, αφού εγγυάται την διατήρηση καλής ποιότητας ωαρίων σε βάθος χρόνου.

Είχα την τύχη στα πολύ νηπιακά ιατρικά μου βήματα να συμπορευτώ με το πρώτο παιδί της Εξωσωματικής τη Louise Brown, να εκπαιδευτώ να παρακολουθήσω και να φέρω στην χώρα μας όλες τις νέες τεχνολογίες.

Είμαι λοιπόν «τυχερός» μάρτυρας μιας συγκλονιστικής πορείας ιατρικών επιτευγμάτων σε μόλις 40 χρόνια, που όμοια της δεν έχει υπάρξει στην Ιατρική.

Η κατάρα της ατεκνίας εξαλείφθηκε παντελώς, μαζί της και τα βαριά κληρονομικά νοσήματα. Η τεχνική έγινε απλούστατη, φιλική, οικονομική, αποδεκτή, επιτυχέστατη, μια καθημερινότητα πέρα από taboo, προκαταλήψεις, ταλαιπωρία.

Παραμένω και σήμερα ανυπόμονος, περίεργος παρατηρητικός για τις εξελίξεις που είναι στα σπάργανα, για όλα αυτά τα θαυμαστά που έρχονται!

Το συναρπαστικό ταξίδι που άρχισε πριν 40 χρόνια συνεχίζεται και όλοι εμείς οι επιβάτες του ανυπομονούμε για τις νέες διαδρομές και προορισμούς!!

Dr. Μηνάς Μαστρομηνάς, MD, PhD

Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαιευτήρας,

Ειδικός στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση και σε προβλήματα Γονιμότητας

Τ. Επιμελητής Παν. Νοσοκομείου Hammersmith, Λονδίνου

Διευθυντής Ιατρικής Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής: ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ

www.embryogenesis.gr