ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Κρατική αεροπειρατεία: Επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία εξετάζει η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ

Κρατική αεροπειρατεία: Επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία εξετάζει η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ
AP Photo/Alexander Zemlianichenko

Οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν στη σημερινή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες την εκτροπή και τον εξαναγκασμό σε προσγείωση στο Μινσκ της Λευκορωσίας αεροσκάφους της Ryanair, καθώς και το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε στελέχη του κρατικού μηχανισμού του Αλεξάντρ Λουκασένκο.

«Οι συνέπειες και οι πιθανές κυρώσεις θα συζητηθούν» στη Σύνοδο Κορυφής, ανέφερε ο εκπρόσωπος.

Αυτό το «συμβάν άνευ προηγουμένου» δεν «θα μείνει χωρίς συνέπειες», διεμήνυσε ο ίδιος ο κ. Μισέλ, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε.

Η Λευκορωσία ανέπτυξε χθες Κυριακή καταδιωκτικό για να αναχαιτίσει το Boeing 737.

Ο ιστότοπος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Nexta ανέφερε ότι ο πρώην διευθυντής του Ρομάν Προτάσεβιτς, που επέβαινε στο αεροσκάφος, συνελήφθη όταν αυτό προσγειώθηκε στο Μινσκ, πληροφορία που επιβεβαίωσε αργότερα η λευκορωσική κρατική τηλεόραση.

Το αεροσκάφος της Ryanair εκτελούσε πτήση από την Ελλάδα στη Λιθουανία, χώρες μέλη της ΕΕ και του NATO. Αργότερα χθες, το αεροσκάφος συνέχισε εντέλει την πτήση του προς το Βίλνιους, όπου προσγειώθηκε.

«Καλώ τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τον επιβάτη που τέθηκε υπό κράτηση και να εγγυηθούν όλα τα δικαιώματά του», τόνισε ο Σαρλ Μισέλ, αναφερόμενος στον κ. Προτάσεβιτς.

Θα πρέπει να υπάρξουν όλες οι προβλεπόμενες «συνέπειες για τις παραβιάσεις των διεθνών κανόνων που διέπουν τις αερομεταφορές», διεμήνυσε από τη δική της πλευρά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η επίτροπος αρμόδια για τις Αξίες και τη Διαφάνεια, η Βέρα Γιούροβα, έκρινε από την πλευρά της ότι το επεισόδιο «δείχνει ως πού μπορεί να φθάσει μια δικτατορία για να φιμώσει μια επικριτική φωνή», προσθέτοντας πως «οι δημοκρατίες πρέπει να σχηματίσουν ενιαίο μέτωπο, να υπερασπιστούν τις αξίες τους και να αναλάβουν δράση».

Η ΕΕ είχε ήδη επιβάλει, πριν από το συμβάν αυτό, τρεις γύρους κυρώσεων σε βάρος της κυβέρνησης του κ. Λουκασένκο και ετοιμαζόταν να ανακοινώσει τέταρτο γύρο μέτρων σε βάρος λευκορώσων αξιωματούχων σε αντίδραση στις περυσινές προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων οι Βρυξέλλες αμφισβήτησαν, όπως και η αντιπολίτευση, καταγγέλλοντας επίσης τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων που ακολούθησαν τη διαδικασία.

Playback-of-flight-FR4978.jpg
Η πορεία που ακολούθησε το αεροσκάφος, σύμφωνα με το www.flightradar24.com/

Ο επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Τζουζέπ Μπορέλ είχε ανακοινώσει τη 10η Μαΐου πως οι 27 ετοίμαζαν νέες κυρώσεις σε βάρος του Μινσκ και είχε εκφράσει την ελπίδα πως θα υιοθετούνταν «εντός των προσεχών εβδομάδων».

Απαιτείται ομοφωνία στη Σύνοδο Κορυφής για την επιβολή τους.

Παρά τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις, που βάζουν στο στόχαστρο τον Αλεξάντρ Λουκασένκο και ανώτερα στελέχη της κυβέρνησής του, ο λευκορώσος πρόεδρος, με την υποστήριξη της Μόσχας, δεν έχει δώσει την παραμικρή ένδειξη ότι θα επιδιώξει κάποιον συμβιβασμό με το κίνημα αμφισβήτησης στη χώρα, απεναντίας ενίσχυσε την καταστολή.

H αντίδραση της Αθήνας

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε στο Twitter ότι «η αναγκαστική προσγείωση επιβατικού αεροπλάνου για τη σύλληψη δημοσιογράφου είναι μια σοκαριστική πράξη άνευ προηγουμένου. Απαιτούμε την άμεση απελευθέρωση όλων των επιβατών.

«Η αυριανή Σύνοδος πρέπει να τοποθετηθεί και να αυξήσει την πίεση στην Λευκορωσία. Αρκετά», δήλωσε ο πρωθυπουργός.

Με τρόπο κατηγορηματικό το υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε την βίαιη εκτροπή της πτήσης κατόπιν εντολής Λουκασένκο, κάνοντας λόγο για «πράξη κρατικής αεροπειρατείας».

Χαρακτήρισε παράνομη τη σύλληψη του Λευκορώσου ακτιβιστή, δηλώνοντας ότι αναμένει ευρωπαϊκή απάντηση κατά τη διήμερη έκτακτη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα διεξαχθεί με φυσική παρουσία στις 24 και 25 Μαΐου στις Βρυξέλλες.

Κατά Λουκασένκο σύσσωμη η ηγεσία της ΕΕ

Την ανησυχία της για το περιστατικό εξέφρασε η ηγεσία της ΕΕ.

«Ανησυχώ πολύ με τα όσα έχουν αναφερθεί για την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης της Ryanair στο Μινσκ. Καλούμε τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσει αμέσως την πτήση και τους επιβάτες της. Η διερεύνηση του συμβάντος από το ICAO θα είναι απαραίτητη», ανέφερε σε ανάρτησή του στο twitter, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.

Από την πλευρά της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι «οποιαδήποτε παραβίαση των διεθνών κανόνων αεροπορικών μεταφορών πρέπει να έχει συνέπειες».

«Είναι απολύτως απαράδεκτο να αναγκαστεί η πτήση της Ryanair από την Αθήνα προς το Βίλνιους να προσγειωθεί στο Μινσκ. ΟΛΟΙ οι επιβάτες πρέπει να είναι σε θέση να συνεχίσουν το ταξίδι τους στο Βίλνιους αμέσως και να διασφαλιστεί η ασφάλειά τους. Οποιαδήποτε παραβίαση των διεθνών κανόνων αεροπορικών μεταφορών πρέπει να έχει συνέπειες» δήλωσε.

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, τόνισε ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, κάνοντας λόγο για ένα «εντελώς απαράδεκτο» γεγονός.

«Θεωρούμε υπεύθυνη την κυβέρνηση της Λευκορωσίας για την ασφάλεια όλων των επιβατών και των αεροσκαφών. ΟΛΟΙ οι επιβάτες πρέπει να μπορούν να συνεχίσουν το ταξίδι τους αμέσως», ανέφερε ο Μπορέλ.

Tην άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτασέβιτς ζήτησε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, ενώ ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, χαρακτήρισε τον Λευκορώσο πρόεδρο «δικτάτορα»:

«Ο δικτάτορας (Αλεξάντρ) Λουκασένκο έκανε πειρατεία σε πολιτικό αεροσκάφος της Ryanair που ταξίδευε μεταξύ δύο κρατών μελών της ΕΕ και συμμάχων του ΝΑΤΟ».

Όπως επισήμανε, πρόκειται για μια «ασυγχώρητη πράξη κρατικής τρομοκρατίας», ζητώντας την άμεση αντίδραση της ΕΕ.

Tην άμεση και σκληρή αντίδραση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών ζήτησε και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Ντόναλντ Τουσκ.

«Ο Λουκασένκο έχει γίνει απειλή όχι μόνο για τους πολίτες του αλλά και για τη διεθνή ασφάλεια» ανέφερε ο Ντόναλντ Τουσκ και προσέθεσε ότι «η πράξη της κρατικής τρομοκρατίας απαιτεί άμεση και σκληρή αντίδραση όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών».

Η Γερμανία ζήτησε από τη Λευκορωσία να δώσει «αμέσως» εξηγήσεις, ενώ η Γαλλία κατήγγειλε την «απαράδεκτη» εκτροπή, διαμηνύοντας ότι πρέπει να δοθεί μια απάντηση από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ.

«Η εκτροπή, από τις λευκορωσικές αρχές, μιας πτήσης της Ryanair είναι απαράδεκτη. Είναι αναγκαίο να δοθεί μια ισχυρή και ενιαία απάντηση των Ευρωπαίων», έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.

«Όλοι οι επιβάτες της πτήσης, μεταξύ των οποίων και οι πιθανοί Λευκορώσοι αντιπολιτευόμενοι, πρέπει να επιτραπεί χωρίς καθυστέρηση να φύγουν από τη Λευκορωσία», πρόσθεσε.

«Κρατική τρομοκρατία» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι, τη σύλληψη του Λευκορώσου blogger.

«Καταδικάζω με τον εντονότερο τρόπο τη σύλληψη του Ρομάν Προτάσεβιτς από τις αρχές της Λευκορωσίας, μετά την εκτροπή μιας επιβατικής πτήσης της Ryanair. Αυτό το πράγμα είναι εγκληματική, κρατική τρομοκρατία», έγραψε στο Twitter.

Ο Μοραβιέτσκι πρόσθεσε ότι ζήτησε από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να συζητηθεί αύριο Δευτέρα, στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, η επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ντόμινικ Ράαμπ, προειδοποίησε σήμερα τον Λευκορώσο πρόεδρο Αλεξάντρ Λουκασένκο ότι θα υπάρξουν «σοβαρές συνέπειες».

«Η Βρετανία ανησυχεί για τις πληροφορίες που κάνουν λόγο για τη σύλληψη του δημοσιογράφου του @nexta_tv Ρομάν Προτασέβιτς και τις συνθήκες που οδήγησαν το αεροπλάνο του να προσγειωθεί στο Μινσκ. Θα συντονιστούμε με τους συμμάχους μας. Αυτή η παράλογη ενέργεια του Λουκασένκο θα έχει σοβαρές συνέπειες», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας.

Διεθνή έρευνα ζητά το ΝΑΤΟ

Το ΝΑΤΟ χαρακτήρισε «σοβαρό και επικίνδυνο συμβάν» την αναγκαστική προσγείωση του αεροσκάφους της Ryanair, τονίζοντας ότι απαιτείται διεθνής έρευνα για το επεισόδιο αυτό.

Από την πλευρά του, ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) του ΟΗΕ εξέφρασε την «έντονη ανησυχία» του για την κατά τα φαινόμενα εξαναγκαστική προσγείωση του αεροπλάνου.

Η ίδια η εταιρεία, υποστήριξε πως στον έλεγχο που έκαναν οι αρχές της Λευκορωσίας δεν βρέθηκε τίποτα επικίνδυνο, ενώ η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών δήλωσε πως καταδικάζει «οποιαδήποτε παρέμβαση δεν συνάδει με τις αρχές του διεθνούς δικαίου».

ΔΗΜΟΦΙΛΗ