Ακρίβεια: «Βαρυχειμωνιά» για τους καταναλωτές από την έκρηξη των τιμών

Στελέχη του λιανεμπορίου δηλώνουν ότι πλέον δεν υπάρχει περιθώριο να συγκρατηθούν οι αυξήσεις των τιμών από την αγορά, όπως συνέβαιανε κυρίως από τις μεγάλες αλυσίδες, είτε γιατί είχαν εξαντλήθηκαν ταστοκ, είτε γιατί τα συμβόλαια στις αγορές που είχαν κάνει τους προηγούμενους μήνες τούς έδειχναν αυτό το περιθώριο. Οι ανατιμήσεις είναι ήδη αισθητές στις μικρές επιχειρήσεις (βιομηχανίες και λιανεμπόριο) επειδή αυτές είχαν εξαντλήσει εδώ και καιρό κάθε περιθώριο απορρόφησης.

Η άνοδος των τιμών χονδρικής, δεδομένου ότι έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Μάρτιο, αναμένται να επηρεάσει και τις τιμές λιανικής μετά τον Σεπτέμβριο.

Αυξήσεις-«φωτιά» στις τιμές της ενέργειας

Λόγω των ανατιμήσεων στα ενεργειακά αγαθά, φυσικό αέριο και πετρέλαιο, σε επίπεδα - ρεκόρ στην ευρωπαϊκή αγορά οι αναλυτές κάνουν λόγο για «βαρύ χειμώνα» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, το οικιακό τιμολόγιο μεγάλου προμηθευτή στην Αττική διαμορφώθηκε το Σεπτέμβριο στα 0,05401 ευρώ ανά κιλοβατώρα έναντι 0,0155 ευρώ το Σεπτέμβριο του 2020 όταν οι τιμές είχαν πέσει στο ναδίρ λόγω της κρίσης του κορωνοϊού και 0,02995 τον φετινό Μάιο, στη λήξη της περιόδου θέρμανσης.

Αντίστοιχα το πετρέλαιο θέρμανσης που κόστιζε πέρυσι τον Οκτώβριο -σύμφωνα με το παρατηρητήριο τιμών του υπουργείου Ανάπτυξης- περί τα 0,8 ευρώ το λίτρο, αυξήθηκε τον Απρίλιο κοντά στο 1 ευρώ και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, με τα σημερινά δεδομένα των διεθνών τιμών και της ισοτιμίας του δολαρίου κυμαίνεται στο 1,1 ευρώ το λίτρο.

Με αυτά τα δεδομένα, οι αυξήσεις στην ενέργεια δημιουργούν υπέρογκο κόστος για τις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου τροφίμων που φτάνει ακόμα και το 50%, ενώ το ίδιο συμβαίνει και για τις βιομηχανίες και βιοτεχνίες του κλάδου για τις οποίες προστίθενται και οι αυξήσεις των πρώτων υλών, τα μεταφορικά κόστη αλλά και τα είδη συσκευασίας.

Παράλληλα, στις 15 Οκτωβρίου ξεκινά η περίοδος θέρμανσης, με τις ανατιμήσεις στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου να διαμορφώνονται από τα δεδομένα της διεθνούς αγοράς εκείνης της περιόδου. Τονίζεται ακόμη ότι πολλά νοικοκυριά προχώρησαν την άνοιξη σε αποθεματοποίηση πετρελαίου θέρμανσης, πράγμα που σημαίνει ότι στην έναρξη τουλάχιστον της περιόδου η ζήτηση -η πορεία της οποίας εξαρτάται και από τον καιρό- προβλέπεται να είναι σχετικά μειωμένη, τουλάχιστον το πρώτο διάστημα.

Έρχονται αυξήσεις στα τρόφιμα

Στον προθάλαμο βρίσκονται ήδη αυξήσεις τιμών σε άλευρα και αρτοσκευάσματα, δημητριακά, ζυμαρικά, έλαια, τυροκομικά αλλά και κατεψυγμένα προϊόντα και προϊόντα καφέ. Οι αυξήσεις αυτές εκτιμώνται ότι θα κυμαίνονται μεταξύ του 1% - 5%, ενώ δεν αποκλείονται και διψήφιες αυξήσεις για ορισμένα είδη που μπορεί να φτάσουν μεσοσταθμικά ακόμα και το 20% - 25%.

Στο επόμενο δίμηνο θα δούμε αυξήσεις στα ζυμαρικά, λόγω των αυξήσεων στην πρώτη ύλη, μεσοσταθμικά στο 5%, στα προϊόντα ζύμης, έως 4%, και 4% περίπου αύξηση στα προϊόντα στον καφέ, ενώ σε μεμβράνες και άλλα υλικά οικιακής συσκευασίας (σακούλες, αλουμινόχαρτο συσκευασίες αποθηκεύσεις τροφίμων) οι αυξήσεις θα φτάνουν το 6%.

Τα μέτρα για τις αυξήσεις στην ενέργεια

Τριπλή επιδότηση στο ρεύμα, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θέρμανσης τίθεται σε εφαρμογή προκειμένου να περιοριστούν οι επιπτώσεις της διεθνούς ενεργειακής κρίσης στους καταναλωτές.

Εντός των ημερών, μετά την ψήφιση της νομοθετικής ρύθμισης για τη σύσταση του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, αναμένεται η έκδοση Υπουργικής Απόφασης με την οποία θα οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες για την επιδότηση των καταναλωτών ρεύματος και φυσικού αερίου.

Ως προς την ηλεκτρική ενέργεια, έχει αποσαφηνιστεί ότι η επιδότηση θα είναι 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα και θα καταβληθεί σε όλους τους καταναλωτές χαμηλής τάσης, επιχειρήσεις και νοικοκυριά για κατανάλωση έως 300 κιλοβατώρες το μήνα, στο διάστημα Σεπτεμβρίου - Δεκεμβρίου χωρίς να αποκλείεται παράταση αν χρειαστεί.

Για το φυσικό αέριο πληροφορίες αναφέρουν ότι θα επιδοτηθούν οι οικιακοί καταναλωτές με παραπλήσιο ποσό ανά μεγαβατώρα, και πάλι με όριο στην κατανάλωση και με κοινωνικά κριτήρια.

Και για το πετρέλαιο θέρμανσης ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε από το βήμα της ΔΕΘ την αύξηση του επιδόματος κατά 20%.

Σταϊκούρας: Στα μέσα Οκτωβρίου η απόφαση για επίδομα φυσικού αερίου

«Μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου θα πρέπει να έχει βγει η κοινή υπουργική απόφαση των υπουργείων Ενέργειας και Οικονομικών για το επίδομα του φυσικού αερίου», τόνισε σε συνέντευξή του στο OPEN ο κ. Σταϊκούρας.

«Τι κάνουμε στην ενέργεια. Ήδη στην ενέργεια νομοθετήσαμε και επιδοτείται το ηλεκτρικό ρεύμα. Δεν είναι μικρή η επιδότηση. Για το 70% των νοικοκυριών ανεξάρτητα από τον φορέα με τον οποίο είναι συνδεδεμένοι υπάρχει επιδότηση 0,03 την κιλοβατώρα. Είναι μείωση 27% του ηλεκτρικού ρεύματος στα Γ1 τιμολόγια που υπήρχαν πέρσι. Και πάνω σε αυτό έρχεται η ΔΕΗ και κάνει μία επιπλέον επιδότηση της τάξεως του 37%. Άρα το 80-85% των ελληνικών νοικοκυριών που έχει κατανάλωση μέχρι 600 κιλοβατώρες νομίζω ότι καλύπτονται» σημείωσε.

«Ερχόμαστε χθες, με τροπολογία που ψηφίστηκε στη Βουλή, και προσθέτουμε κάτι που δεν είχαμε ανακοινώσει στη Θεσσαλονίκη. Ερχόμαστε και λέμε ότι θα κάνουμε κάτι σχετικό, δεν θα σας πω αντίστοιχο, για το φυσικό αέριο με ΚΥΑ που θα βγει από τα δύο συναρμόδια υπουργεία. Μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου θα πρέπει να έχει γίνει», υπογράμμισε ο υπουργός Οικονομικών.

Γεωργιάδης: Αν οι μεγάλες αυξήσεις στην ενέργεια συνεχιστούν, τα μέτρα θα παραταθούν

«Η πραγματική επίπτωση των μεγάλων αυξήσεων στην ενέργεια δεν θα έρθει ακόμα. Αν το φαινόμενο συνεχιστεί, θα συνεχιστούν τα μέτρα και μετά το τέλος του χρόνου» επισήμανε το πρωί του Σαββάτου ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης.

«Δεν θα αφήσουμε τον κόσμο που είναι αδύναμος να παγώσει, η κυβέρνηση είναι από πάνω» διαβεβαίωσε. Η επιβάρυνση στο ρεύμα, σημείωσε, θα είναι 1 με 2 ευρώ το μήνα. Στο επίδομα θέρμανσης οι δικαιούχοι θα διαπιστώσουν αύξηση του ποσού κατά 20%.

Επίσης, σημείωσε ότι «μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν γενικευμένα φαινόμενα αισχροκέρδειας», τονίζοντας ότι γίνονται συστηματικοί έλεγχοι. Ο υπουργός επικαλέστηκε τα στοιχεία της Eurostat σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα έχει την 3η καλύτερη επίδοση στην Ευρωζώνη με 2,1%.

Η ακρίβεια στο «καλάθι» και πώς θα αντιμετωπιστεί

Την ίδια ώρα, στην κυβέρνηση υπάρχουν σκέψεις για περαιτέρω ενισχύσεις και κοινωνικό μέρισμα προκειμένου να στηριχθούν τα νοικοκυριά έναντι του «κύματος» ακρίβειας σε βασικά είδη διατροφής και προϊόντων πρώτης ανάγκης που δημιουργεί η πληθωριστική «έκρηξη».

Ήδη από τον Αύγουστο σημειώθηκαν σημαντικές αυξήσεις τιμών. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 1,9% τον μήνα Αύγουστο 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Αυγούστου 2020, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:

• 3,0% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: άλλα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, αρνί και κατσίκι, πουλερικά, νωπά ψάρια, τυριά, ελαιόλαδο, άλλα βρώσιμα έλαια, νωπά φρούτα, νωπά λαχανικά. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: δημητριακά για πρωινό, μοσχάρι, χοιρινό, γιαούρτι.
• 4,4% στην ομάδα Στέγαση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης.
• 6,7% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καύσιμα και λιπαντικά, καινούργια αυτοκίνητα, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.
• 0,2% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ξενοδοχεία - μοτέλ - πανδοχεία, εστιατόρια - ζαχαροπλαστεία - καφενεία.

Στελέχη από τον κλάδο των σούπερ μάρκετ τοποθετούν το μηνιαίο κόστος για το «καλάθι» μιας τριμελούς οικογένειας από τα 250 ευρώ στα 273 ευρώ. Εκτιμάται, δε, ότι οι αυξήσεις στις τιμές θα κορυφωθούν την περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα, με ανατιμήσεις που θα κυμαίνονται από 2% - 5%.

Σε αυτό το πλαίσιο, φαίνεται ότι η κυβέρνηση επανεξετάζει το ύψος των επιδομάτων για την θέρμανση αλλά και τη διανομή κοινωνικού μερίσματος -πιθανώς τα Χριστούγεννα σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.

Η κυβέρνηση «επενδύει» για το σκοπό αυτό στην αναβάθμιση των προβλέψεων για την ανάπτυξη στη χώρα, ούτως ώστε να είναι δυνατή και η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος προκειμένου να αντιμετωπιστεί το κύμα της ακρίβειας.

Ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, σε συνέντευξή του σε τηλεοπτικό σταθμό εξήγησε ότι «έχουμε μια πραγματική αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, βεβαίως δεν έχουν υπάρξει μεγάλες αυξήσεις μισθών, από την άλλη το πραγματικό εισόδημα των πολιτών έχει αυξηθεί: μειώθηκε δραστικότατα η φορολογία σε όλους τους τομείς, ιδίως στη μεσαία τάξη, υπήρξε σημαντικότατη μείωση στις ασφαλιστικές εισφορές, πολύ μεγάλη αύξηση των ιδιωτικών καταθέσεων, 30 δισ.».

Eρωτηθείς για το εάν η κυβέρνηση εξετάζει περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού, ο υπουργός Επικρατείας έδωσε την εξής απάντηση: «Εφόσον υπάρξει δημοσιονομική αύξηση που θα μας δώσει ένα χώρο, ο χώρος αυτός θα καταστεί ένα δίκαιο μέρισμα για τους πολίτες, ιδιαίτερα τους ευάλωτους πολίτες». Και σε άλλο σημείο της συνέντευξης, «χάρη στην ανάπτυξη, παράγεται νέος πλούτος στη χώρα, που δεν είναι πλούτος από δανεικά, και αυτός θα διανεμηθεί με δίκαιο τρόπο ιδιαίτερα στους συμπολίτες μας που είναι ευάλωτοι».

Παράλληλα, ο Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε: «Πρώτα από όλα να ξεκαθαρίσουμε. Η εικόνα είναι καλή, είναι ικανοποιητική, χωρίς να θριαμβολογώ για την πορεία της οικονομίας. Τα ταμεία πράγματι είναι γεμάτα με την έννοια ότι και ο κρατικός προϋπολογισμός αρχίζει να εκτελείται καλύτερα και η χώρα αντλεί πόρους από τις αγορές χρήματος με αρνητικό κόστος δανεισμού και από τις αγορές κεφαλαίου με το χαμηλότερο ιστορικά κόστος. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αυτομάτως η ελληνική πολιτεία πρέπει να βγάζει πόρους γιατί αυτό αυξάνει το έλλειμμα και το χρέος. Ταμειακά δηλαδή μπορεί να έχεις τους πόρους αλλά όσο εκταμιεύεις, όσο αυξάνεις τις δαπάνες τόσο αυξάνει το έλλειμμα της χώρας το οποίο μπορεί να έχει αλυσιδωτές αρνητικές επιδράσεις στο μέλλον. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τη δημοσιονομική ευελιξία. Εάν η εικόνα είναι αυτή και καλύτερη προφανώς θα έχουμε πιθανότητα δημοσιονομικό χώρο για πρόσθετη ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Με ποιον τρόπο αυτό θα γίνει δεν το γνωρίζω ακόμα», είπε ο κ. Σταϊκούρας.

«Για μέτρα που αφορούν μόνο το 2021 κάποιες πιθανόν πρόσθετες ενισχύσεις ανάλογα και με την κρίση των τιμών, θα έχουμε εικόνα περίπου σε ένα μήνα. Τότε θα καταθέσουμε και τον προϋπολογισμό», πρόσθεσε.

Στο Eurogroup της Δευτέρας η ακρίβεια

Το ζήτημα των τιμών στον ενεργειακό τομέα, όσο και η αύξηση του πληθωρισμού που έρχεται ως επακόλουθο, πρόκειται να απασχολήσει το Eurogroup τη Δευτέρα.

Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας θα λάβει μέρος στη συνεδρίαση του Eurogroup, όπου, μεταξύ άλλων, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα συζητήσουν τις μακροοικονομικές εξελίξεις στην ευρωζώνη, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων του πληθωρισμού και των τιμών στον ενεργειακό τομέα -ζήτημα για το οποίο θα ενημερωθούν από τον διευθυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), Christian Zinglersen.

Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης πρόκειται να αναζητήσουν μια κοινή λύση για τις χώρες-μέλη, κάτι που έχει ζητήσει και η Αθήνα, ενώ έχει θέσει μετ' επιτάσεως και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι και από το βήμα της EUMED 9 που συνεδρίασε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα.

Η ενεργειακή κρίση στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου

Στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής της 21ης-22ας Οκτωβρίου εντάσσεται το μείζον ζήτημα των αυξήσεων των τιμών στην ενέργεια με τις οποίες έρχονται πανευρωπαϊκά αντιμέτωποι καταναλωτές και επιχειρήσεις, εν μέσω της οικονομικής δυσχέρειας που έχει ήδη επιφέρει ο αντίκτυπος της πανδημίας του κορωνοϊού.

Τη σχετική απόφαση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, γνωστοποίησε ο εκπρόσωπός του Μπάρεντ Λέιντς.

«Η Ευρώπη, όπως και πολλές άλλες περιοχές, καταγράφουν σημαντική αύξηση των τιμών της ενέργειας. Συνεπώς, ο πρόεδρος αποφάσισε να θέσει αυτό το σημαντικό θέμα στην ατζέντα της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 21-22 Οκτωβρίου» ανακοίνωσε σήμερα, Πέμπτη, ο Μπάρεντ Λέιντς.

«Η τρέχουσα αύξηση των τιμών συμβαίνει κατά τη διάρκεια της συνεχιζόμενης ανάκαμψης από την πανδημία Covid-19, η οποία έχει σημαδέψει σοβαρά τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Οι υψηλές τιμές ενέργειας θέτουν την αγοραστική δύναμη των πολιτών μας υπό σοβαρή πίεση. Πολλές οικογένειες εξακολουθούν να αισθάνονται τον αντίκτυπο των επιπτώσεων της πανδημίας. Βραχυπρόθεσμα, πρέπει να εστιάσουμε στις άμεσες ανησυχίες για τα νοικοκυριά, τη βιομηχανία και τις ΜΜΕ. Αυτό είναι, σε πρώτη φάση, ευθύνη των κρατών-μελών. Πρέπει όμως να συζητήσουμε πώς μπορεί να βοηθήσει η ΕΕ» υπογραμμίζει ο Μπάρεντ Λέιτς.