Μεταρρυθμίσεις και επένδυση στην Υγεία
Μεταρρυθμίσεις και προβλεψιμότητα είναι η απάντηση που προτάσσει η φαρμακοβιομηχανία απέναντι στο ρευστό περιβάλλον, μέσα στο οποίο καλείται να δραστηριοποιηθεί για μία ακόμα φορά ο κλάδος. Οι εκτιμήσεις για το clawback είναι και πάλι δυσοίωνες, με το υπουργείο Υγείας να έχει ξεκαθαρίσει ότι ο στόχος μείωσης των υποχρεωτικών επιστροφών που έχει συμφωνηθεί και στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, πρέπει πάση θυσία να επιτευχθεί.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, με την ολοκλήρωση των διατάξεων που αφορούν στη φαρμακευτική πολιτική, επιχειρεί να επιτύχει σημαντική εξοικονόμηση. Αιχμή του δόρατος θα αποτελέσει η δυνατότητα που θα δοθεί στις φαρμακευτικές εταιρείες να αποσύρουν φάρμακα από τη θετική λίστα φαρμάκων. Τα φάρμακα αυτά δεν θα αποζημιώνονται στο εξής από την κοινωνική ασφάλιση, η ρύθμιση όμως θα αφορά φθηνά σκευάσματα. Ήδη έχουν τεθεί εκτός θετικής λίστας το μαγνήσιο, η βιταμίνη D, το ασβέστιο και ο σίδηρος. Τα σκευάσματα αυτά θα συνεχίσουν να συνταγογραφούνται μόνο σε περιπτώσεις που έχουν συγκεκριμένη θεραπευτική ένδειξη, για τις οποίες θα διατεθεί κλειστός προϋπολογισμός κοντά στα 30 εκατ. ευρώ.
Επίσης, το υπουργείο Υγείας βασίζει πολλά στις διαπραγματεύσεις με τις φαρμακευτικές εταιρείες για τις τιμές στα ακριβά φάρμακα. Μέχρι στιγμής, όμως, αυτές δεν έχουν αποδώσει την εξοικονόμηση που αναμενόταν. Με χρονικό ορίζοντα το τέλος Μαΐου προκειμένου να υπάρξουν απτά αποτελέσματα, ο υπουργός Υγείας φαίνεται αποφασισμένος να προχωρήσει σε «plan b», σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτό θα σημάνει μια άμεση ανατιμολόγηση μέσα στο καλοκαίρι, αντί για την προγραμματισμένη του Νοεμβρίου, χωρίς να υπάρχει «κόφτης» στις μειώσεις.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όμως, επιτείνει το κλίμα αβεβαιότητας για τις επιχειρήσεις, οι οποίες ζητούν μεταρρυθμίσεις, με άμεση υλοποίηση από το τρέχον έτος. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ενδυνάμωση του συστήματος υγείας και η χρηματοδότησή του ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες της χώρας. Ειδικότερα, η φαρμακοβιομηχανία ζητά γρήγορη υιοθέτηση εργαλείων για την ψηφιοποίηση του συστήματος, αξιοποιώντας τα σχετικά κονδύλια που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Εξαιρετικά σημαντική ήταν η άυλη συνταγογράφηση και η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τον εμβολιασμό έναντι της covid-19, με την εμπειρία που αποκτήθηκε να χρησιμοποιείται ήδη σε νέες εφαρμογές, όπως της ειδοποίησης με sms για τη διενέργεια δωρεάν προληπτικών εξετάσεων. Αναγκαίο, όμως, είναι να προχωρήσει η ψηφιοποίηση όλων των πράξεων και δεδομένων στο σύστημα υγείας με παράλληλη λειτουργία ελεγκτικών μηχανισμών. Ο ψηφιακός φάκελος του ασθενούς θα συμβάλλει ουσιαστικά σε αυτήν την κατεύθυνση. Η φαρμακοβιομηχανία, τέλος, επαναλαμβάνει ότι θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και να τεθούν σε πλήρη εφαρμογή, καθώς και να λειτουργήσουν τα μητρώα ασθενών. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του συστήματος υγείας θα βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και θα φέρει αποδοτικότερη χρήση των διαθέσιμων πόρων.
Ο κλάδος του φαρμάκου τονίζει, επίσης, την ανάγκη για άμεση αύξηση των πόρων για την υγεία, με προτεραιότητα τη λειτουργία ενός συντεταγμένου δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και την ενίσχυση του προϋπολογισμού του φαρμάκου. Η γήρανση του πληθυσμού και η αύξηση των χρονίως πασχόντων επιβάλλουν αύξηση των πόρων, ενώ η φαρμακευτική καινοτομία φέρνει νέες θεραπείες που πρέπει να τεθούν στη διάθεση των ασθενών, πράγμα που σημαίνει ότι η δημόσια δαπάνη για το φάρμακο θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί σημαντικά.
Το ζήτημα του clawback παραμένει κορυφαίο. Το 2021, η εξωνοσοκομειακή κατανάλωση φαρμάκων αυξήθηκε κατά 10% και η νοσοκομειακή κατά 3% περίπου, με τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη να παραμένει αμετάβλητη. Θετική εξέλιξη είναι η επικείμενη επαναλειτουργία της Επιτροπής Παρακολούθησης της Φαρμακευτικής Δαπάνης με νέα σύνθεση, σύμφωνα με πληροφορίες, προκειμένου να παρακολουθείται η τάση της δαπάνης με βάση τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ και της ΗΔΙΚΑ και να περιορισθούν οι υπερβάσεις.
Οι παραπάνω προτάσεις αποσκοπούν στο να γίνει το πλαίσιο πιο προβλέψιμο ώστε να υλοποιηθούν επενδυτικά σχέδια, να έρθουν στη χώρα περισσότερες κλινικές μελέτες και να αυξηθούν οι συνεργασίες μεταξύ ελληνικών και διεθνών φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Ο κλάδος του φαρμάκου είναι στρατηγικής σημασίας, με ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα και θα πρέπει να αναδειχτούν οι μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες που διαθέτει.
