Τι σηματοδοτεί η νέα προσέγγιση Ρώμης - Τρίπολης - Τα επόμενα βήματα της Αθήνας

Την ώρα μάλιστα, που η Τρίπολη προχωρά σε αναβάθμιση των σχέσεων της με γειτονικές χώρες όπως η Αίγυπτος και η Ιταλία αναζητώντας διεθνή αναγνώριση, η Αθήνα βρίσκεται σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο με κυβέρνηση υπηρεσιακού χαρακτήρα.

«Πρέπει να αποφασίσουμε ποιος θα είναι ο συνομιλητής μας, να δούμε ποια πλευρά αναγνωρίζει ο διεθνής παράγοντας και να αποκαταστήσουμε τους διαύλους επικοινωνίας και για να γίνει αυτό, χρειάζεται ισχυρή κυβέρνηση που θα δώσει κατευθύνσεις και θα αναλάβει πρωτοβουλίες» αναφέρει στο CNN Greece ανώτατη διπλωματική πηγή.

Νομιμοποίηση μέσω Ρώμης

Κομβικό ρόλο στην προσπάθεια που καταβάλλει η κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά να αποκτήσει διεθνή νομιμοποίηση, διαδραματίζει η Ρώμη. Το πρώτο βήμα έγινε στις αρχές του έτους, με τη συμφωνία ύψους 8 δισεκατομμυρίων ευρώ ανάμεσα στον ιταλικό ενεργειακό κολοσσό ΕΝΙ και την κρατική εταιρεία πετρελαίου της Λιβύης NOC για την εκμετάλλευση των αποθεμάτων φυσικού αερίου. Η Αθήνα δεν έκρυψε την ενόχληση της για το ιταλικό «unfair», με τη Ρώμη να επιχειρεί, τότε, να υποβαθμίσει το γεγονός.

Την περασμένη Τετάρτη όμως, οι εξελίξεις σήμαναν «συναγερμό» στην ελληνική διπλωματία. Ο Ντμπεϊμπά, συνοδευόμενος από το μισό υπουργικό του συμβούλιο και την υπουργό Εξωτερικών Νάιλα Ελ-Μανγκούς, η οποία αποτελεί «κόκκινο πανί» για την Αθήνα, μετέβη στη Ρώμη προκείμενο να υπογράψει μια σειρά από μνημόνια κατανόησης με την Ιταλίδα ομόλογο του, Τζόρτζια Μελόνι.

Αυτή τη φορά δεν επρόκειτο για συμβόλαια μεταξύ δύο εταιρειών, αλλά για διακρατικές συμφωνίες που σημαίνει ότι η Ρώμη αναγνωρίζει την κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, ως την επίσημη κυβέρνηση της Λιβύης.

Προβληματισμός στην Αθήνα

Η εξέλιξη αυτή φέρνει σε δύσκολη θέση την Αθήνα, η οποία λόγω της υπηρεσιακής κυβέρνησης έχει πολύ περιορισμένες, ως μηδενικές, δυνατότητες αντίδρασης. Η υπογραφή μνημονίων ανάμεσα στην Τρίπολη και τη Ρώμη, απειλεί να καταρρίψει ένα από τα βασικά ελληνικά επιχειρήματα κατά του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου. Ένας από τους κεντρικούς άξονες της στρατηγικής που ακολουθεί η Αθήνα είναι να καταδείξει πως η μεταβατική κυβέρνηση του Φαγιέζ αλ-Σάραζ, εφόσον δεν ήταν εκλεγμένη, δεν διέθετε νομιμοποίηση για να δεσμεύσει τη χώρα με διεθνείς συμφωνίες. Η Ρώμη, ωστόσο, προχωρά στην υπογραφή μνημονίων με την επίσης μη εκλεγμένη μεταβατική κυβέρνηση Ντμπεϊμπά, αδυνατίζοντας το ελληνικό επιχείρημα.

Το δεύτερο πρόβλημα που βρίσκεται μπροστά της η Αθήνα έχει να κάνει με την απουσία διαύλων επικοινωνίας με την πλευρά Ντμπεϊμπά. Η κλιμάκωση του περασμένου Νοεμβρίου οδήγησε στη συρρίκνωση του ελληνικού διπλωματικού αποτυπώματος, με έμπειρους αναλυτές να εκτιμούν ότι πλέον απαιτείται σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για να ανακάμψει η ελληνική παρουσία στη δυτική Λιβύη.

Αντίθετα, ο Στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, τον οποίο επέλεξε η Αθήνα για συνομιλητή, δεν αποτελεί πλέον αξιόπιστο «παίκτη» αν και εξακολουθεί να διατηρεί υπό τον έλεγχο του ένα τμήμα της ανατολικής Λιβύης με «πρωτεύουσα» τη Βεγγάζη. Ακόμη και το Κάιρο, που σε έναν βαθμό επηρέασε και την ελληνική στάση, φαίνεται πως αλλάζει την τακτική του, προσεγγίζοντας την πλευρά Ντμπεϊμπά.

Επιπλέον, η απουσία της Αθήνας από την Τρίπολη που αποτελεί το κέντρο των εξελίξεων δημιουργεί τον χώρο που αναζητά η Τουρκία ώστε να έχει ισχυρό «πάτημα» σε μια περιοχή που αποτελεί το μαλακό υπογάστριο της Ελλάδας.