Αναστασία Γιαννακίδου: Στην ομογένεια στις ΗΠΑ βλέπουμε διάθεση για επιστροφή στις ρίζες

Συνέντευξη στην Νικολέττα Τσιτσανούδη

Μιλώντας στο CNN Greece η κυρία Αναστασία Γιαννακίδου αναφέρεται επίσης στο γενναιόδωρο κληροδότημα που δέχθηκε το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο από διακεκριμένο ομογενή.

Η καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο στην έδρα Frank J. McLoraine και διευθύντρια του Κέντρου, σε μία συνέντευξη στο CNN Greece μας μεταφέρει ζωντανά την εικόνα της ζώσας και ενεργούς ακαδημαϊκής κοινότητας στην άλλη άκρη του Ατλαντικού

Κυρία Γιαννακίδου, είστε καθηγήτρια Γλωσσολογίας σε ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια των ΗΠΑ, το University of Chicago. Παράλληλα, διευθύνετε το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Ποιοι είναι οι στόχοι του Κέντρου;

Το κέντρο μας ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 2019, λίγο πριν την πανδημία, και για μένα ήταν η ευτυχής κατάληξη μιας επίπονης προσπάθειας σχεδόν δεκαπέντε ετών. Οι κεντρικοί στόχοι αφορούν αφενός την ακαδημαϊκή κοινότητα και αφετέρου την ιστορική Ελληνική κοινότητα του Σικάγο (ισως, αυτή τη στιγμή, η μεγαλύτερη των ΗΠΑ) και της ευρύτερης διασποράς των Μεσοπολιτειών. Στο ακαδημαϊκό μέρος, επιδιώκουμε τη δημιουργία ενός νέου διεπιστημονικού κλάδου - Ελληνικές Σπουδές - όπου θα μελετάται και θα διδάσκεται η Ελληνική γραμματεία στο διαχρονικό της σύνολο, δηλαδή ό,τι έχει παραχθεί στην Ελληνική γλώσσα, η οποία ομιλείται χωρίς διακοπή για παραπάνω από 4000 χρόνια και για την οποία έχουμε γραπτά δεδομένα από το 1500 π.Χ.

Ο δευτερος στοχος μας είναι η προσέγγιση της κοινότητας του Σικάγο, με εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αφορούν τη διδασκαλία της γλώσσας, καθώς επίσης και καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Συνεργαζόμαστε στενά με το Ελληνικό Προξενείο στο Σικάγο, και οι πρόξενοί μας Εμμανουήλ Κουμπαράκης και Γεωργία Τασιοπούλου διακρίνονται από μεγάλη ευαισθησία ως προς τα θέματα πολιτισμού και γλώσσας. Μεγάλη αρωγός είναι επίσης η κ. Μαρία Πάππας, Cook County treasurer, η οποία, με ιδιαίτερο ενθουσιασμό και χαρά αγκάλιασε το κέντρο από την πρωτη στιγμη, και μας βοήθησε πολύ στο να αναπτύξουμε τις απαιτούμενες επαφές με την κοινότητα.

Έχουμε οργανώσει συναυλίες, αναγνώσεις βιβλίων, γιορτές, ομιλίες κλπ. Το 2022 τιμήσαμε τα 100 χρόνια από Μικρασιατική καταστροφή με μια συναυλία με ορχήστρα μουσικών της διασποράς από τη Νέα Υόρκη.

Διοργανώνουμε μία σειρά πολύ σημαντικών εκδηλώσεων, στις οποίες η ομογένεια προσέρχεται και ανταποκρίνεται εντυπωσιακά και αγκαλιάζει όλες τις εκδηλώσεις μας με ενθουσιασμό. Καλύψαμε ένα κενό, από ότι φαίνεται.

Ποιες είναι οι προσπάθειες του Κέντρου για την ελληνική γλώσσα;

Ως προς της γλώσσα, είμαστε ευτυχείς που έχουμε μαζί μας ως επισκέπτρια καθηγήτρια την καλή μου φίλη και εξαιρετική συνάδερφο Ζωή Γαβριηλίδου, πρώην αντιπρύτανη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, σε συνεργασία με τη οποία απευθυνόμαστε στα τοπικά σχολεία και προσφέρουμε τεχνογνωσία ως προς τη διδασκαλία, μεθόδους και τη γενικότερη στήριξη την Ελληνικής ως μειονοτικής γλώσσας και γλώσσας πολιτιστικής κληρονομιάς. Απαύγασμα των προσπαθειών μας είναι το πρόγραμμα Refresh Your Greek που απευθύνεται σε ενήλικες που θα ήθελαν να εμπλουτίσουν ή να ξεκινήσουν εκ νέου τη σχέση τους με την Ελληνική γλώσσα. Το πρόγραμμα το τρέχουμε για δεύτερο χρόνο τώρα σε συνεργασία με το Προξενείο και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.

Στην παρούσα χρονική στιγμή, παρατηρούμε στην ομογένεια μια αφύπνιση και μια διάθεση για `επιστροφή στις ριζες’, όχι νοσταλγικά - γιατί έχουμε να κάνουμε με νεότερες γενιές - αλλά δυναμικά ως διαδικασία ορισμού ταυτότητας, και η γλώσσα παίζει σημαντικότερο ρόλο από ό,τι στις παλαιότερες γενιές. Φέτος το καλοκαίρι στείλαμε με υποτροφία Ελληνόπουλα της ομογένειας στη Θράκη, με την ευγενή υποστήριξη και του κ. Αλεξάνδρου Πίσσιου, του Προξενείου μας, και της Μητροπόλεως Μαρωνείας όπου και φιλοξενήθηκαν.

Η αφύπνιση και το ενδιαφέρον των νέων παιδιών, και οι συχνές επισκέψεις και παραμονή στην Ελλάδα αποτελούν κλειδί για την επανανακάλυψη της Ελληνικής ταυτότητας στον Ελληνισμό της Αμερικής, γεγονός αναγκαίο σε μια ιστορική στιγμή όπου, στις ΗΠΑ, τα πάντα περιστρέφονται γύρω από την ταυτότητα.

Θα θέλατε να μας μιλήσετε για το πρόσφατο κληροδότημα που λάβατε;

Μόλις λάβαμε ένα γενναιόδωρο κληροδότημα από έναν διακεκριμένο ομογενή του Σικάγο, τον κ. Αλέξανδρο Πίσσιο με καταγωγή από τη Βόρεια Ελλάδα, όπως κι εγώ, για την διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Η δωρεά αυτή διασφαλίζει τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής στο Πανεπιστήμιο ες αεί - και καταδεικνύει το ενδιαφέρον των ομογενών για τη γλώσσα. Το κληροδότημα αυτό είναι ένα πρώτο δείγμα της καταξίωσης του Κέντρου στην εδώ Ελληνική κοινότητα, και ένα πρώτο βήμα για την υλοποίηση των φιλόδοξων στόχων μας. Η συνεργασία με τον κ. Πίσσιο θα είναι μακροχρόνια, και επιδιώκουμε βεβαίως και συνεργασία με άλλους σημαντικούς οργανισμούς όπως το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και άλλους.

Είστε αισιόδοξη για το μέλλον των Ελληνικών Σπουδών;

Απολύτως. Γνωρίζουμε τις προκλήσεις, αλλά είναι κι αυτές μέρος του ταξιδιού. Χωρίς δυσκολία δεν υπάρχει η χαρά της επιτυχίας. Είμαστε τυχεροί που βρισκόμαστε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, ένα από τα κορυφαία Πανεπιστήμια των ΗΠΑ, με μακρόχρονη παράδοση στην Ελληνική παιδεία. O πρώτος πρόεδρος του Πανεπιστημίου το 1891, ο William Rainey Harper, είχε βαθια γνώση της ελληνικής γραμματείας και τη θεωρούσε θεμέλιο της ανθρωπιστικής παιδείας, κάτι που το πανεπιστήμιο έχει διατηρήσει.

Αυτή τη στιγμή το πανεπιστήμιο του Σικάγο προσφέρει πάνω από 100 μαθήματα ετησίως, σε διάφορα γνωστικά πεδία που άπτονται ελληνικών θεμάτων.

Είναι επίσης ένα από τα λίγα ιδρύματα που υπερασπίζεται με σθένος την αξιοκρατία, την αριστεία, την ελευθερία της γνώμης και της κρίσης -ελληνικές αξίες διαχρονικά, ας μην ξεχνουμε και την έννοια της παρρησίας. Εάν μπορεί να χτιστεί κάτι ουσιώδες και δυναμικό στης ΗΠΑ σήμερα, θα χτιστεί εδώ και είμαι πολύ αισιόδοξη για το μέλλον.