ΕΛΛΑΔΑ

Σημαντικές μεταβολές στον τρόπο επιλογής ηγεσίας της Δικαιοσύνης

Σημαντικές μεταβολές στον τρόπο επιλογής ηγεσίας της Δικαιοσύνης
INTIME NEWS

Σημαντικές μεταβολές στον τρόπο επιλογής ηγεσίας της Δικαιοσύνης επιφέρει διάταξη του υπουργείου Δικαιοσύνης που κατατέθηκε στη Βουλή προς ψήφιση στο πλαίσιο νομοσχεδίου που αφορά διατάξεις σχετικές με το ενέχυρο.

Για πρώτη φορά στη Δικαιοσύνη, στη διαδικασία επιλογής των Προέδρων και των Αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου θα ψηφίζουν και οι ίδιοι οι δικαστές και οι εισαγγελείς.

Ειδικότερα σε σχέδιο νόμου, για τον «Εκσυγχρονισμό θεσμικού πλαισίου για το ενέχυρο και σύσταση Ενιαίου Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων επί κινητών, απαιτήσεων και άλλων δικαιωμάτων και άλλες διατάξεις», περιλαμβάνεται διάταξη, η οποία αναφέρει ότι, για την επιλογή των προσώπων της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, που μέχρι σήμερα γινόταν από το Υπουργικό Συμβούλιο, μετά από γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής και εισήγηση του Υπουργού Δικαιοσύνης, πλέον θα ζητείται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και η γνώμη της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η οποία θα διατυπώνεται κατόπιν μυστικής ψηφοφορίας των μελών της.

Το αίτημα της συμμετοχής των δικαστών και εισαγγελέων στην επιλογή της ηγεσίας τους έχει διατυπωθεί επανειλημμένως τόσο σε εκθέσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, όσο και στις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου των ετών 2021, 2022 και 2023, με τη διατύπωση αντίστοιχων συστάσεων προς την Ελλάδα για τη λήψη μέτρων, ώστε να αντιμετωπιστεί η ανάγκη συμμετοχής του δικαστικού σώματος στην επιλογή των Προέδρων και Αντιπροέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων, καθώς και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα στο ζήτημα αυτό. Η προτεινόμενη ρύθμιση εναρμονίζεται με τις ως άνω συστάσεις, χωρίς να αφίσταται ή να αποκλίνει από το υφιστάμενο συνταγματικό πλαίσιο (παρ. 5 άρθρου 90 του Συντάγματος), το οποίο επιφυλάσσει στο Υπουργικό Συμβούλιο ευρεία διακριτική ευχέρεια ως προς το ζήτημα της επιλογής των Προέδρων και Αντιπροέδρων των ανωτάτων δικαστηρίων καθώς και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.

Συγκεκριμένα, στο τρίτο μέρος του σχεδίου νόμου, με τίτλο "ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ" και στο Άρθρο 27, περιλαμβάνεται τροποποίηση του νόμου 4938/2022, για την επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης.

Αναφέρεται:

«Διατύπωση γνώμης για τις προαγωγές των Προέδρων και των Αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου - Tροποποίηση παρ. 3 άρθρου 59 ν. 4938/2022 13 Στην παρ. 3 του άρθρου 59 του ν. 4938/2022 (Α΄ 109), περί των προαγωγών των δικαστικών λειτουργών, προστίθενται νέα εδάφια πέμπτο, έκτο, έβδομο, όγδοο, ένατο και δέκατο, και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής: «3. Οι προαγωγές στις θέσεις του Προέδρου και των αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Προέδρου, του Εισαγγελέα και των αντιπροέδρων του Αρείου Πάγου, του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο και των αντιπροέδρων του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ενεργούνται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου. Το Υπουργικό Συμβούλιο, ύστερα από γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής και εισήγηση του Υπουργού Δικαιοσύνης, επιλέγει τους προακτέους μεταξύ εκείνων που έχουν τα νόμιμα προσόντα κατά τις παρ. 4 και 5 του άρθρου 74, την παρ. 7 του άρθρου 75, τις παρ. 7 και 8 του άρθρου 83, την παρ. 7 του άρθρου 84 και τις παρ. 10,11 και 12 του άρθρου 89. Για τις προαγωγές στις θέσεις των αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου η επιλογή γίνεται μεταξύ των δέκα (10) αρχαιοτέρων από τους δικαστικούς λειτουργούς, που έχουν τα τυπικά προσόντα, όταν η προς πλήρωση θέση είναι μία.

Για κάθε μία επιπλέον θέση, ο αριθμός των υποψηφίων προς επιλογή αυξάνεται κατά τέσσερις (4). Ειδικά για τις προαγωγές στις θέσεις του Προέδρων και των αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς επίσης και στη θέση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, πριν από τη γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής ζητείται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης η γνώμη της Ολομέλειας του οικείου Ανώτατου Δικαστηρίου, η οποία διατυπώνεται κατόπιν μυστικής ψηφοφορίας των μελών της. Η Ολομέλεια συνεδριάζει σε συμβούλιο και μετέχουν σε αυτή όλα τα μέλη του Δικαστηρίου, στη δε Ολομέλεια του Αρείου Πάγου μετέχουν επίσης ο Εισαγγελέας και οι Αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου. Σε περίπτωση κωλύματος η Ολομέλεια συγκροτείται νόμιμα και με λιγότερο αριθμό μελών, σε κάθε όμως περίπτωση τα παρόντα μέλη πρέπει να είναι περισσότερα από το ήμισυ των μελών που υπηρετούν.

Κάθε μέλος του Δικαστηρίου έχει δικαίωμα να επιλέξει μεταξύ όσων έχουν τα νόμιμα προσόντα κατά το δεύτερο και τρίτο εδάφιο: α) μέχρι πέντε (5) δικαστικούς λειτουργούς για την κάλυψη της θέσης του Προέδρου, β) μέχρι πέντε (5) δικαστικούς ή εισαγγελικούς λειτουργούς για την κάλυψη της θέσης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, γ) αριθμό μέχρι το πενήντα τοις εκατό όσων δικαστικών λειτουργών έχουν τα ανωτέρω προσόντα για τις προς κάλυψη θέσεις αντιπροέδρων. Το Πρακτικό με τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας διαβιβάζεται στον Υπουργό Δικαιοσύνης μέσα σε ένα (1) μήνα από τότε που ζητήθηκε η γνώμη της Ολομέλειας. Ειδικότερα για την προαγωγή του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ζητείται από τον Υπουργό Δικαισύνης και η γνώμη της Ολομέλειας της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, εφαρμοζομένων κατά τα λοιπά αναλογικά, όσων ορίζονται στα προηγούμενα εδάφια. Για την πλήρωση των θέσεων, οι οποίες κενώνονται στις 30 Ιουνίου κάθε έτους, ο Υπουργός κινεί τις διαδικασίες που ορίζονται στην παρούσα το αργότερο ως το τέλος Απριλίου. Αν για οποιονδήποτε λόγο κενωθεί κάποια από τις παραπάνω θέσεις κατά τη διάρκεια του δικαστικού έτους, η διαδικασία κινείται μέσα σε δύο (2) μήνες από την κένωση της θέσης. Οι ανωτέρω προαγωγές ανατρέχουν στον χρόνο κένωσης της θέσης».