«Η θάλασσα δεν συγχωρεί αμέλεια»: Τι λέει πραγματογνώμονας για την προσάραξη στα Νέα Στύρα

«Τα ναυτικά ατυχήματα ή δυστυχήματα δεν είναι ατυχή συμπτώματα, είναι αποτέλεσμα αλυσίδας ανθρώπινων λαθών και παραλείψεων. Κάθε προσάραξη είναι σκληρή υπενθύμιση ότι η θάλασσα δεν συγχωρεί ούτε τη ρουτίνα ούτε την αμέλεια. Το πρόσφατο περιστατικό στα Στύρα είναι χαρακτηριστικό: μια χαρτογραφημένη ξέρα με φάρο, σε καλές καιρικές συνθήκες χωρίς περιορισμένη ορατότητα ή ισχυρά ρεύματα, κι όμως ένα επιβατηγό–οχηματαγωγό προσάραξε πάνω της» λέει ο κ. Τραχαλάκης.

Το Ναυτικό Δίκαιο και ο Κώδικας Δημόσιου Ναυτικού Δικαίου περιγράφει με σαφήνεια τις κινήσεις που πρέπει να κάνει ο πλοίαρχος ενός πλοίου, σε περίπτωση ατυχήματος όπως αυτό που συνέβη στα Νέα Στύρα - πρωτόκολλο που φαίνεται πως δεν ακολουθήθηκε.

Εξετάζοντας την κατάσταση πριν το συμβάν, από την στιγμή που το πλοίο εκτελεί σύντομους τακτικούς πλόες μεταξύ δύο λιμένων, οφείλει να έχει δημιουργηθεί εκ των προτέρων μια εγκεκριμένη ανάλυση κινδύνου (risk assessment) που κατά την διέλευση μεταξύ στενών θα υφίσταται αφενός μια στενή συνεργασία πηδαλιούχησης και μηχανής σε περίπτωση βλάβης πηδαλίου, ή έτερης μηχανικής βλάβης. Αφετέρου, ο πλοίαρχος είναι υποχρεωμένος να έχει επιλέξει ασφαλή ταχύτητα για χειρισμούς και άμεση αντίδραση σε κάθε περίπτωση ανάγκης κατά την ναυσιπλοΐα του. Τέλος, σαφώς θα πρέπει να υφίσταται προκαθορισμένο σχέδιο ανάγκης ( contingency plan,) όπου στην συγκεκριμένη περίπτωση θα έπρεπε να υπάρχει και έτερη εναλλακτική πορεία σε περίπτωση απώλειας πρόωσης ή πηδαλιουχίας.

«Σύμφωνα με τον Κώδικα Δημόσιου Ναυτικού Δικαίου και τις διεθνείς συμβάσεις (SOLAS), ο πλοίαρχος σε περίπτωση προσάραξης υποχρεούται να ενημερώσει ΑΜΕΣΑ το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ) και τις λιμενικές αρχές, να ενεργοποιήσει το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, να διασφαλίσει την ασφάλεια επιβατών και πληρώματος και να καταγράψει το περιστατικό στο ημερολόγιο του πλοίου» εξηγεί ο κ. Τραχαλάκης.

Και συμπληρώνει:

«Ωστόσο, καταγγελίες από επιβάτες αναφέρουν καθυστέρηση στην ενημέρωση και έλλειψη σαφών οδηγιών κατά τα πρώτα λεπτά μετά το συμβάν».

Ο δικαστικός πραγματογνώμονας εντοπίζει, παράλληλα, ορισμένα ζητήματα στη συνολική διαχείριση του περιστατικού:

«Το περιστατικό κατά την γνώμη μου εγείρει ζητήματα που αφορούν την πειθαρχία στην πλοήγηση, την εκπαίδευση πληρωμάτων και την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας πλοήγησης (GPS, ECDIS, radar)».

Καταλήγει δε λέγοντας πως η πλήρης διερεύνηση του ατυχήματος από τις αρμόδιες αρχές «θα κρίνει αν απαιτούνται αλλαγές στις διαδικασίες και αυστηρότεροι έλεγχοι, ώστε να αποτραπούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον».

Το χρονικό της προσάραξης και οι ανακοινώσεις του υπουργείου Ναυτιλίας

To φέρι μποτ, που μετέφερε 105 επιβάτες και εννέα μέλη πληρώματος, απέπλευσε από τα Νέα Στύρα στις 18:30 ενώ 20 λεπτά αργότερα προσάραξε σε ξέρα.

Στις 18:51, το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (Ε.Κ.Σ.Ε.Δ.) του Αρχηγείου Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. ενημερώθηκε για το περιστατικό από πολίτη στις 18:51.

Το ΕΚΣΕΔ κατάφερε να επικοινωνήσει με τον καπετάνιο τηλεφωνικά στις 19:01, μετά από επανειλημμένες προσπάθειες.

Το τοπικό σχέδιο διάσωσης ενεργοποιήθηκε στις 18:58 ενώ στις 19:10 ξεκίνησε η μετεπιβίβαση των επιβατών.

Ενεργοποιήθηκαν συνολικά 5 ιδιωτικά σκάφη και ένα Ε/Γ-Δ/Ρ πλοίο. Το ΠΛΣ 1081 (Λ/Χ Καρύστου) έφτασε στο σημείο στις 19:50, το τέντερ του ΠΑΘ 090 στις 19:55, ενώ στις 20:00 έφτασε το ΠΑΘ 090.

Όλοι οι επιβάτες μεταφέρθηκαν στα Νέα Στύρα και από το περιστατικό δεν προκλήθηκε τραυματισμός και δεν παρατηρήθηκε θαλάσσια ρύπανση.

Η πρώτη ανακοίνωση του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ανέφερε ότι ενημερώθηκε η αρμόδια Εισαγγελία από το Λιμεναρχείο Καρύστου, που διενεργεί την προανάκριση.

Τόνιζε, παράλληλα, ότι ο καπετάνιος δεν ενημέρωσε έγκαιρα τις αρμόδιες Αρχές.

Το πρωί της Τετάρτης, νέα ανακοίνωση του υπουργείου ανέφερε πως ενημέρωσε τον αρμόδιο εισαγγελέα για τη μη ανταπόκριση της πλοιοκτήτριας εταιρείας του επιβατηγού «ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΑΡΑΒΟΥΝΙΩΤΙΣΣΑ» στις προβλεπόμενες ενέργειες αποκόλλησης και ναυαγιαίρεσης, παρότι είχαν ήδη παρέλθει πάνω από 14 ώρες από τη στιγμή του συμβάντος.

«Μέχρι και τις πρωινές ώρες σήμερα, δεν έχει ανατεθεί σε εξειδικευμένη εταιρεία η εκπόνηση και κατάθεση Σχεδίου Αποκόλλησης και Ναυαγιαίρεσης προς έγκριση, γεγονός που εγείρει σοβαρό ζήτημα για τη διασφάλιση των περιουσιών των πολιτών αλλά και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος» τόνιζε η σχετική ανακοίνωση.

Ο πλοίαρχος προσήχθη από την αρμόδια Λιμενική Αρχή, η οποία διενεργεί και την προβλεπόμενη προανάκριση.

H ρυμούλκηση του φέρι μποτ ξεκίνησε λίγο μετά τις 14:00, περίπου 20 ώρες μετά το περιστατικό.