Οι προκλήσεις που μεγαλώνουν…

Πόσο επιτυχημένοι διαχειριστές του καπιταλιστικού συστήματος αποδείχτηκαν οι σοσιαλδημοκράτες απ’ τη δεκαετία του ’90 και μετά; Οι σοσιαλιστές νωρίτερα και σοσιαλδημοκράτες μετά που κυβέρνησαν τις χώρες τους επί σειρά ετών, πώς συμπεριφέρθηκαν στο κράτος; Υποτίθεται ότι θα συμφιλίωναν τον σοσιαλισμό με τη δημοκρατία και τον καπιταλισμό έτσι ώστε να εξομαλύνουν τις οικονομικές ανισότητες στο τρίπτυχο πλήρης απασχόληση – κοινωνική ενσωμάτωση – κράτος πρόνοιας. Καπιταλισμός ναι, αλλά με ανθρώπινο πρόσωπο, έλεγαν. Θα μεταρρύθμιζαν τον καπιταλισμό και θα διασφάλιζαν τη δικαιοσύνη και τις ίσες ευκαιρίες προς όλους ώστε να επιτευχθεί η γενική ευημερία μέσω της παραγωγικής ανάπτυξης. Κατάργηση των οικονομικών ανισοτήτων, έλεγαν. Αλλά, όπως έλεγε ο συχωρεμένος ο παππούς μου που ήταν απλώς ένας δημοκράτης άνθρωπος, έλληνας της Μ. Ασίας, πρόσφυγας από μικρό παιδί, έζησε εμπορευόμενος υφάσματα, σοσιαλιστές είναι εκείνοι που πολεμούν τον καπιταλισμό, αλλά δεν θέλουν τον κομμουνισμό, και σοσιαλδημοκράτες είναι εκείνοι που στην πορεία έγιναν δεξιοί, αποδέχτηκαν τον καπιταλισμό και δεν τους ενοχλεί η κομμουνιστική ιδεολογία εφόσον στο ορατό μέλλον δεν θα γίνει ποτέ κυβερνητική. Οι φιλελεύθεροι σοσιαλδημοκράτες πίστεψαν, ή απλώς δήλωναν, πως θα συμβιβάσουν τα σοσιαλιστικά ιδεώδη με την καπιταλιστική οργάνωση της παραγωγής. Η πάλη των τάξεων φάνταζε στα μάτια τους ως άσκοπος αναχρονισμός, σε αντίθεση με τη διαπραγμάτευση των τάξεων που ήταν επιθυμητή και συμφέρουσα κυβερνητική επιλογή: ειρηνική συνύπαρξη ελίτ/πλουτοκρατών και εργατών/εργαζομένων. Οι συνεχείς διαπραγματεύσεις ώστε η παραγόμενη υπεραξία να κατανέμεται ορθολογικά και δίκαια στους παραγωγικούς συντελεστές: επιχειρηματικότητα – εργασία – κεφάλαιο, έγινε επίκεντρο του σχεδίου οικονομικής ανάπτυξης. Κατανεμήθηκε, πράγματι, αλλά όχι δίκαια ούτε ορθολογικά, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων.

Πραγματοποιήθηκε η “συμφιλίωση” του ελληνικού σοσιαλδημοκρατικού κράτους με τον καπιταλισμό, αλλά με τρόπο που δεν έμελε να αντέξει στον χρόνο, πόσο μάλλον στις προκλήσεις και τις κρίσεις που, φυσικά, βρίσκονται στο DNA του καπιταλιστικού τρόπου κερδοφορίας. Πραγματοποιήθηκε η συμφιλίωση των ιδίων συμφερόντων του άλλοτε πανίσχυρου κυβερνητικού σοσιαλδημοκρατικού πολιτικού προσωπικού της χώρας στο πλαίσιο του κοινωνικού γίγνεσθαι που αναπαρήγαγε το μοντέλο του επιτήδειου επιτηδευματία/ επιχειρηματία, του προσκολλημένου σε αυλές υπουργών και βουλευτών, προωθώντας επιτυχώς τα ίδια (σοσιαλδημοκρατικά βεβαίως –βεβαίως...) συμφέροντά του εις βάρος της υγιούς οικονομικής ανάπτυξης και των ίσων ευκαιριών.

Η σημερινή σύμπραξη δημοκρατών, σοσιαλιστών, σοσιαλδημοκρατών με ποιον προσπαθεί να συμφιλιωθεί; Ο καπιταλισμός δεν έγινε ποτέ αληθινός φίλος της. Την εκμεταλλεύτηκε, την έστυψε, την καταβαράθρωσε. Για ποια «νέα απάτη» δικαιούνται να επιχειρηματολογούν οι “φιλελεύθεροι σοσιαλδημοκράτες” της ελληνικής ζοφερής πραγματικότητας; Για ποιο εθνικό σχέδιο ασφαλούς εξόδου από την κρίση, και με ποιο... προοδευτικό πρόσημο; Οι προκλήσεις μεγαλώνουν μα δεν γερνούν. Αλλάζουν ονόματα, διευθύνσεις, πρόσωπα. Ηθική του σοσιαλισμού και της αριστερής ιδεολογίας, κυβερνητικά εφαρμόσιμη στην κοινωνία, δίχως βαθειά αλλαγή στον τρόπο που σκέφτονται και δρουν οι κυβερνώμενοι, δεν υπάρχει. Αν επέλθει, οι αριστεροί, σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες κυβερνώντες που δήθεν μεταρρυθμίζουν τον καπιταλισμό, θα αναγκαστούν να αλλάξουν λαό.

*Η Μιρέλλα Καλοστύπη είναι δημοσιογράφος