«Αχίλλειος πτέρνα» για τον Ερντογάν η οικονομία;

Τα καλά όμως δεν κρατάνε για πάντα, κυρίως όταν υπάρχουν σκοτεινά σημεία. Κάπως έτσι το τουρκικό «θαύμα» έχει αρχίσει να θαμπώνει το τελευταίο διάστημα.

Η οικονομία έχει τραβήξει χειρόφρενο και παγιδεύτηκε σε ύφεση το β΄ εξάμηνο του 2018, ενώ δυσοίωνες είναι επίσης οι προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας στο διάστημα του τρέχοντος έτους. Αναλυτές της Capital Economics βλέπουν φέτος υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 2,5% ύστερα από συρρίκνωση της τάξεως του 1,6% το γ΄ τρίμηνο του 2018 και 2,4% το δ΄ τρίμηνο. Υπό αυτές τις συνθήκες περιορίζονται οι πιθανότητες για μείωση της ανεργίας, η οποία έφθασε το 13,5% τον Δεκέμβριο από το 9,6% πέρυσι τον Απρίλιο.

Τα επιτόκια δανεισμού σε τουρκική λίρα αυξήθηκαν πάνω από το 35%. Η τουρκική λίρα έχασε περίπου το 70% της αξίας της έναντι άλλων σκληρών νομισμάτων τα τελευταία δέκα χρόνια. Με το χρέος της Τουρκίας σε ξένο νόμισμα να βρίσκεται στα 466,7 δισ. δολ. ή 54% του ΑΕΠ, το αδύναμο νόμισμα δημιουργεί υψηλό ρίσκο όσον αφορά τις πληρωμές σε σκληρό νόμισμα. Ο πληθωρισμός παραμένει επίσης υψηλός κοντά στο 20%.

Την ίδια στιγμή η Τουρκία τρέχει ένα δίδυμο, μεγάλο και αξιοσημείωτο έλλειμμα: έλλειμα στο εμπορικό ισοζύγιο περί τα 80 δισ. και έλλειμα στις τρέχουσες συναλλαγές άνω των 45 εκατ. ευρώ. Αν αυτό συνδυαστεί με τη σημαντική υποτίμηση της λίρας και την μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, λόγω της αλματώδους αύξησης του πληθωρισμού, καθίσταται σαφές ότι η οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα εκρηκτικό κοκτέιλ και η υπερθέρμανσή της ενδέχεται να έχει ολέθριες συνέπειες.

Ο Ταγίπ Ερντογάν ωστόσο φαίνεται να υποτιμά τους κινδύνους που πηγάζουν από την άσχημη κατάσταση της οικονομίας. Τα βάζει με τις αγορές και τους αναλυτές και προσπαθεί να πείσει τους συμπολίτες του πως οι ξένοι επιβουλεύονται τη χώρα του. Ξεχνά κάτι βασικό όμως: πως το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της χώρας το διακρατούν οι ξένοι, κάτι το οποίο σημαίνει πως αν κλονισθεί περαιτέρω η εμπιστοσύνη τους σχετικά με τις προοπτικές της τουρκικής οικονομίας, τότε θα υπάρξει κύμα αποεπένδυσης από τις μετοχές και τα ομόλογα.

Μπορεί όμως να αντέξει κάτι τέτοιο η Τουρκία; Όχι απαντούν οι αναλυτές, οι οποίοι κρούουν των κώδωνα του κινδύνου και θεωρούν πως η μόνη επιλογή που θα έχει τότε ο Σουλτάνος είναι η προσφυγή στο ΔΝΤ. Μέχρι στιγμής ο Ερντογάν σφυρίζει αδιάφορα και εμφανίζεται διατεθειμένος να τραβήξει τον δικό του δρόμο, που όμως δεν θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Η κόντρα με τις ΗΠΑ το Ισραηλ και τα υπόλοιπα μέτωπα που έχει ανοίξει είναι πολύ πιθανό να του γυρίσουν μπούμερανγκ. Για κάποιους αναλυτές η αντίστροφη μέτρηση για την οικονομία έχει ξεκινήσει και μία νέα κρίση δεν αργήσει να ξεσπάσει. Μήπως η οικονομία, λοιπόν, είναι η «Αχίλλειος πτέρνα» για τον Σουλτάνο; Πολύ πιθανό λένε οι οικονομολόγοι και θεωρούν κρίσιμους τους επόμενους μήνες.