Η ηρωοποίηση εγκληματιών αναπαράγει εγκληματίες

Από τις 12 Ιανουαρίου 1990 και επί ένα επταήμερο, άμαχοι Αρμένιοι πολίτες ξυλοκοπήθηκαν, βασανίστηκαν, περισσότεροι από 100 άνθρωποι δολοφονήθηκαν, ενώ πάνω από 2000 σπίτια Αρμενίων λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν, σύμφωνα με στοιχεία της οργάνωσης Human Rights Watch. Μάλιστα σχετική έκθεση της οργάνωσης που υπογράφει ο Robert Kushen, αναφέρει ότι «οι ενέργειες δεν ήταν εντελώς ή ίσως και καθόλου αυθόρμητες, καθώς οι επιτιθέμενοι είχαν λίστες Αρμενίων όπως και τις διευθύνσεις τους». Οι σφαγές διήρκησαν επί μία εβδομάδα, προτού τελικά οι σοβιετικές δυνάμεις εισέλθουν στην πόλη για να επιβάλουν την τάξη, όταν πλέον δεν είχαν απομείνει σχεδόν καθόλου Αρμένιοι στο Μπακού και το σοβιετικό καθεστώς στο Αζερμπαϊτζάν βρισκόταν υπό άμεση απειλή.

Τις βιαιοπραγίες εναντίων των Αρμενίων αμάχων καταδίκασε η διεθνή κοινότητα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε ψήφισμά του ανέφερε: «λαμβάνοντας υπόψη την επανέναρξη αντιαρμενικών ενεργειών από τους Αζέρους, εκτιμά ότι τα θύματα είναι πολυάριθμα, μερικά μάλιστα βρήκαν τον θάνατο υπό ιδιαίτερα φρικτές συνθήκες», και καλούσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο «να κάνουν παραστάσεις προς τις σοβιετικές αρχές με σκοπό να διασφαλίσουν έμπρακτα την ασφάλεια των Αρμενίων που ζουν στο Αζερμπαϊτζάν, στέλνοντας εκεί τις κατάλληλες δυνάμεις για να επέμβουν».

Σε ανοιχτή επιστολή «σχετικά με τις βιαιοπραγίες και σφαγές κατά των Αρμενίων στην Σοβιετική Ένωση», που υπέγραφαν 133 παγκοσμίου φήμης διανοούμενοι, η οποία δημοσιεύτηκε στους New York Review of Books, στις 27 Σεπτεμβρίου 1990, αναφέρεται: «Τις σφαγές στο Σουμγκάιτ του 1988 ακολούθησαν οι σφαγές στο Κιροβαμπάντ και το Μπακού τον Νοέμβριο του 1988, ενώ από τις αρχές του 1990, συνεχίστηκαν οι σφαγές των Αρμενίων στο Μπακού και σε άλλες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν. Το γεγονός ότι οι σφαγές επαναλήφθηκαν με τις ίδιες μεθόδους, μας κάνει να σκεφτούμε ότι αυτά τα τραγικά γεγονότα δεν είναι ατυχή συμβάντα ή αυθόρμητα ξεσπάσματα. Αντιθέτως, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι τα εγκλήματα κατά της αρμενικής μειονότητας είναι μία συστηματική πρακτική, αν όχι επίσημη πολιτική του Σοβιετικού Αζερμπαϊτζάν».

Ο νομπελίστας Αντρέι Ζαχάρωφ, δήλωνε στους New York Times, «αυτές οι σφαγές αποτελούν πραγματική απειλή εξόντωσης της αρμενικής κοινότητας στο Αζερμπαϊτζάν και των Αρμενίων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, που αποτελούν το 80% του τοπικού πληθυσμού.»

Το οδυνηρό αποτέλεσμα των σφαγών ήταν η πλήρης εθνοκάθαρση της αρμενικής κοινότητας στο Μπακού, όπου μέχρι το 1988 ζούσαν περίπου 300.000 Αρμένιοι. Τα γεγονότα αυτά δεν καταδικάστηκαν ποτέ από τις αζερικές αρχές, ούτε καν διερευνήθηκαν εκ των υστέρων για να οδηγηθούν οι δράστες στη δικαιοσύνη.

Η αζερική προπαγάνδαεπί σειράν ετών περιγράφει τα γεγονότα του Ιανουαρίου 1990 ξεκινώντας από την είσοδο των σοβιετικών στρατευμάτων στο Μπακού, για να δοθεί η εντύπωση ότι επρόκειτο για ενέργεια καταστολής του λαού που αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία του. Δεν γίνεται κουβέντα για τις σφαγές και την πλήρη εθνοκάθαρση των Αρμενίων. Κατά τις επίσημες εκδηλώσεις προπαγάνδας που οργανώνουν οι αρχές του Μπακού, δεν γίνεται καμμία αναφορά στους Αρμένιους – θύματα των διώξεων. Το χειρότερο μάλιστα είναι ότι εμφανίζονται ως θύματα των σοβιετικών δυνάμεων και μνημονεύονται ως «ήρωες που έπεσαν υπέρ της ανεξαρτησίας», εγκληματίες που λίγες μέρες πριν από τις συγκρούσεις με τις σοβιετικές δυνάμεις διέπρατταν τις φρικαλεότητες κατά των Αρμενίων.

Η αζερική προπαγάνδα παρουσιάζει τον «ματωμένο Ιανουάριο» ως μέρος του αγώνα για την ανεξαρτησία του Αζερμπαϊτζάν. Αποσιωπά, ωστόσο, μια πολύ άβολη αλήθεια, το δημοψήφισμα της 17ης Μαρτίου 1991, που διεξήχθη σε ολόκληρη την σοβιετική επικράτεια, με θέμα τη διατήρηση της ΕΣΣΔ.Οι σοβιετικές δημοκρατίες που επεδίωκαν την ανεξαρτησία τους -Αρμενία, Γεωργία, Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία,Μολδαβία, όπως και η πρώην Αυτόνομη Περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο δημοψήφισμα. Αντιθέτως, ο λαός του Αζερμπαϊτζάν, που δήθεν «αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία του», συμμετείχε στο δημοψήφισμα και πάνω από το 93% αυτού τάχθηκε υπέρ της διατήρησης της ΕΣΣΔ! Πρόκειται, λοιπόν, για μία ακόμη παραποίηση της ιστορίας στην πλέον χυδαία έκφρασή της.

Η πρακτική του Αζερμπαϊτζάν να ηρωοποιεί κάποιους εγκληματίες υποδαυλίζει το αντιαρμενικό μίσος στη χώρα αυτή, προκαλεί νέα θύματα και νέες τραγωδίες. Η στάση αυτή σε καμία περίπτωση δεν συμβάλλει στη μακροπρόθεσμη διευθέτηση της σύγκρουσης του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Άρθρο στους New York Times (Ο εθνικισμός στην πιο ακραία του μορφή, 19 Ιανουαρίου 1990):