Τι θα γίνει με τους μισθούς;

Το κόστος ζωής έχει ανέβει κατακόρυφα και δεν φαίνεται να μειώνεται στο προσεχές χρονικό διάστημα. Τα επιτόκια ανεβαίνουν, ομοίως και τα ενοίκια. Άρα, για τους μισθωτούς τα έξοδα ανεβαίνουν και τα έσοδα παραμένουν σταθερά. Μια εξίσωση που προφανώς δεν είναι βιώσιμη, όσο και αν βοηθούν οι κρατικές παρεμβάσεις.

Την ίδια στιγμή, στο μέτωπο των εργοδοτών τα πράγματα είναι αρκετά περίπλοκα. Από τη μία υπάρχουν κλάδοι που έχουν καταγράψει σημαντικά κέρδη. Πάρτε για παράδειγμα τις τράπεζες, με τα εντυπωσιακά αποτελέσματα στο εννεάμηνο. Ή τις συμβουλευτικές εταιρείες, τις εταιρείες ενέργειας, τους ξενοδοχειακούς ομίλους αλλά και τις εταιρείες πληροφορικής, που ζουν «χρυσές εποχές».

Εκεί η λύση είναι απλή: ή δίνεις αύξηση, ή ο εργαζόμενος φεύγει, γιατί θα βρει καλύτερη πρόταση αλλού. Τόσο απλά. Σε αυτούς τους κλάδους, το λεγόμενο “war for talent” είναι πραγματικότητα και στην Ελλάδα, καθώς οι ανάγκες είναι μεγάλες και το εξειδικευμένο προσωπικό περιορισμένο. Αν βάλει κανείς στην εξίσωση και τις προσφορές εργασίας από το εξωτερικό, είτε με φυσική παρουσία είτε εξ’ αποστάσεως, γίνεται ξεκάθαρο γιατί όποιος εργοδότης δεν πληρώσει θα μείνει χωρίς (καλό) κόσμο.

Τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα όμως στους κλάδους που πλήττονται από την ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση. Τι κάνεις όταν είσαι εργοδότης και από τη μία βλέπεις τα πάγια να ανεβαίνουν και τους εργαζόμενους να δυσανασχετούν; Όταν ο λογαριασμός στο τέλος του μήνα βγαίνει με δυσκολία, όμως ταυτόχρονα «αιμορραγείς» από προσωπικό;

Εδώ πραγματικά δεν υπάρχει εύκολη λύση. Και σε μια αγορά όπου η ανεργία μειώνεται, άρα υπάρχουν (έστω και περιορισμένες) επιλογές, δεν ισχύουν τα εργασιακά μοντέλα της κρίσης. Την ίδια στιγμή, η «σιωπηλή παραίτηση», όσο και αν διαφωνώ με τον όρο, είναι πραγματικότητα. Κακοπληρωμένοι και δίχως κίνητρα εργαζόμενοι παραμένουν στις θέσεις τους, κάνοντας τα απολύτως απαραίτητα.

«Αφού εσύ κάνεις ότι με πληρώνεις, και εγώ θα κάνω ότι δουλεύω», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της εκάστοτε επιχείρησης.

Είναι λοιπόν φαύλος κύκλος; Ένα σπιράλ θανάτου για την επιχειρηματικότητα; Η απάντηση είναι όχι. Γιατί στο σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον, υπάρχουν λύσεις που μπορούν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στην άμεση αύξηση μισθών. Στην εποχή της ακριβής βενζίνης, το να δουλεύει κανείς από το σπίτι δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα αντιστοιχεί σε σημαντικό οικονομικό όφελος. Και το γεγονός ότι το υβριδικό μοντέλο υιοθετείται από όλες σχεδόν τις τράπεζες έχει τη σημασία του.

Αντίστοιχα, σκεφτείτε το όφελος για εργαζόμενους γονείς που έχουν την ευελιξία να πάνε στο γραφείο νωρίτερα ή αργότερα και αντίστοιχα να προσαρμόσουν το πρόγραμμά τους ώστε να είναι έγκαιρα σπίτι για να παραλάβουν τα παιδιά από το σχολείο. Μια ευελιξία που φέρνει σημαντική οικονομία αλλά και ποιότητα ζωής. Και μάλιστα χωρίς επιπλέον κόστος για τον εργοδότη.

Για να είμαστε ρεαλιστές, στην εποχή της ακρίβειας, νομοτελειακά απαιτείται και αύξηση μισθών. Και από το νέο έτος, οι εργοδότες καλούνται να λάβουν τις σχετικές αποφάσεις ή να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες. Υπάρχουν όμως και λύσεις που μπορούν να καλύψουν ένα κομμάτι από το χαμένο έδαφος, χωρίς επιπλέον κόστος. Αρκεί αυτές να μην γίνουν «καραμέλα» στο βωμό των υπερκερδών αλλά να λειτουργήσουν επικουρικά στην οικονομική αναβάθμιση των εργαζομένων.