Νίκος Μαγγίνας (ETE): Ανθεκτική ανάκαμψη με αξιόπιστους καταλύτες, αλλά και πιεστικές προκλήσεις

Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ, αλλά και σημαντικοί δείκτες παραγωγής και επιχειρηματικής δραστηριότητας υπερέβησαν σημαντικά το μέσο όρο των επιδόσεων της ΕΕ, αποτυπώνοντας διάχυση της ανάκαμψης σε ένα μεγαλύτερο εύρος κλάδων της οικονομίας.

Παρά τη μεταβλητότητα που επέφερε η ταχεία αύξηση των επιτοκίων διεθνώς, η ανάκαμψη των παραγωγικών επενδύσεων είναι αξιοσημείωτη. Οι επενδύσεις σε μηχανολογικό και τεχνολογικό εξοπλισμό, άυλα κεφαλαιουχικά αγαθά και υπηρεσίες – οι οποίες έχουν και μεγαλύτερο αντίκτυπο στην παραγωγικότητα – έχουν ανέλθει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Η επιτάχυνση των εκταμιεύσεων από το ΤΑΑ και η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής θα οδηγήσουν τις επενδυτικές δαπάνες σε νέα υψηλά το 2025-26.

Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας συνεχίζουν να βελτιώνονται, με τον αριθμό των απασχολουμένων στο 11 μηνο του 2024 να αυξάνεται κατά μέσο όρο κατά 80 χιλιάδες εργαζομένους, το ποσοστό ανεργίας να υποχωρεί σε χαμηλό 16 ετών και το μέσο πραγματικό μισθό να αυξάνει κατά σχεδόν 2,5% για 2^ο συνεχόμενο χρόνο. Οι ανωτέρω τάσεις αναμένεται να συνεχιστούν το 2025.

Η δημοσιονομική αξιοπιστία παραμένει ισχυρότατη, με την υπεραπόδοση έναντι των αρχικών στόχων να αποδίδεται στην αυξημένη τελική ζήτηση, στα υψηλότερα μισθολογικά και μη μισθολογικά εισοδήματα, στα αυξημένα εταιρικά κέρδη, αλλά και στην περαιτέρω βελτίωση της δημοσιονομικής αποτελεσματικότητας. Η ταχεία μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού στο ΑΕΠ συνεχίζεται, θέτοντας τις βάσεις και για νέες αναβαθμίσεις, συντείνοντας σε περαιτέρω βελτίωση των χρηματοδοτικών συνθηκών για τον ιδιωτικό τομέα. Ήδη, ο ρυθμός αύξησης του τραπεζικού δανεισμού προς τον ιδιωτικό τομέα ανήλθε σε υψηλό 15 ετών το Νοέμβριο 2024 (+10,0% ετησίως).

Ωστόσο, οι επίμονες πληγές από την πολυετή κρίση (σημαντική ακόμη απόκλιση από την ΕΕ σε δείκτες αγοραστικής δύναμης και κοινωνικής συνοχής), οι αναταράξεις των προηγουμένων ετών (πανδημία, ενεργειακή/πληθωριστική κρίση) αλλά και οι εξελισσόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, καταδεικνύουν τα πιεστικά χρονικά περιθώρια για υλοποίηση ενός βαθύτερου παραγωγικού μετασχηματισμού.

Το επίμονο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών -- με υψηλή εξάρτηση τόσο της κατανάλωσης όσο και της παραγωγής από εισαγωγές -- η ενίσχυση της υπεραπόδοσης των μεγαλύτερων επιχειρήσεων έναντι των μικρότερων, αλλά και η επιβράδυνση στην παραγωγικότητα από την ακόμη υψηλή στάθμιση των βασικών υπηρεσιών και άλλων δραστηριοτήτων χαμηλής προστιθέμενης αξίας στην εγχώρια παραγωγή, δείχνουν ότι έχουμε σημαντική ακόμη απόσταση να διανύσουμε.

Σε μια περίοδο που ο διεθνής ανταγωνισμός εντείνεται και το χάσμα επιδόσεων αναμένεται να διευρυνθεί προς όφελος αυτών που ξεκινούν από υψηλότερη αφετηρία σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η εφαρμοσμένη έρευνα και καινοτομία, η χρηματοπιστωτική εμβάθυνση και η ισχύς των κεφαλαιαγορών, η Ελλάδα πρέπει να κινητοποιήσει τους σημαντικούς διαθέσιμους πόρους που διαθέτει βραχυπρόθεσμα για να σχεδιάσει πολιτικές με προοπτική δεκαετιών.

Η παιδεία, η έρευνα, η ψηφιοποίηση, η ενεργειακή αυτάρκεια, η επανακατάρτιση του εργατικού δυναμικού και η ευρεία πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής μέριμνας, αποτελούν κρίσιμα πεδία και διαθρωτικούς καταλύτες για την ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού αλλά και της κοινωνικής κινητικότητας και συνοχής.

Ήρθε η ώρα να αναδειχθούν στο δημόσιο διάλογο αλλά και το σχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής και των επιχειρηματικών αποφάσεων, σχετικά θέματα και διλήμματα που υπερβαίνουν το συνήθη χρονικό ορίζοντα, καθώς από την επιτυχή ανταπόκρισή μας θα εξαρτηθεί η μακροχρόνια ευημερία.

Τα επόμενα χρόνια θα χρειαστεί να βασιστούμε ολοένα και περισσότερο στις δικές μας μόνο δυνάμεις έναντι κάθε αντιξοότητας και θα πρέπει να προετοιμαστούμε έγκαιρα για αυτό.

Δείτε εδώ το αφιέρωμα του CNN Greece με τις «20+5 απόψεις για την οικονομία το 2025»