Paul Donovan (UBS): Θετικό το Outlook για το 2025 - Οι κίνδυνοι προέρχονται από τον πολιτικό χώρο

Οι καταναλωτές σε όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν αλλάξει τις τάσεις των συμπεριφορών τους τα τελευταία χρόνια.

Οι δαπάνες για αγαθά έχουν επιβραδυνθεί και οι δαπάνες για διασκέδαση έχουν επιταχυνθεί.

«Διασκέδαση» σημαίνει ουσιαστικά οτιδήποτε δημοσιεύουν οι άνθρωποι στο Instagram-τα ταξίδια αναψυχής, τα γεύματα έξω, τις συναυλίες, τις αθλητικές εκδηλώσεις και τα νέα ρούχα.

Έτσι, οικονομίες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, ως προφανείς προορισμοί για διασκέδαση, έχουν δει ρυθμούς ανάπτυξης που συναγωνίζονται εκείνους των Ηνωμένων Πολιτειών. Οικονομίες όπως η Γερμανία, παραδοσιακά εξαγωγέας αγαθών και όχι διασκέδασης, συνέχισαν να μαραζώνουν.

Οι διαχωρισμοί αυτοί δεν είναι πιθανό να εξαφανιστούν, αν και η απόκλιση στις δαπάνες μπορεί να επιβραδυνθεί κατά τη διάρκεια του 2025. Όμως, οι οικονομίες της Βόρειας Ευρώπης αναμένεται να παρουσιάσουν μια ήπια αύξηση της ανάπτυξης το επόμενο έτος λόγω της ισχυρότερης εγχώριας κατανάλωσης. Τα πραγματικά εισοδήματα έχουν αυξηθεί στην Ευρώπη. Με τα επίπεδα αποταμίευσης να είναι σχετικά υψηλά, οι άνθρωποι μπορεί να μπουν στον πειρασμό να ξοδέψουν το επιπλέον εισόδημα. Αυτό θα πρέπει να προσθέσει στην οικονομική ανάπτυξη.

Η αύξηση του πραγματικού εισοδήματος θα συνεχίσει να υποβοηθείται από την επιβράδυνση του πληθωρισμού, αν και η ταχεία μείωση του πληθωρισμού το 2024 δεν θα επαναληφθεί.

Οι υποκείμενες πληθωριστικές πιέσεις παραμένουν συγκρατημένες - οι τιμές που καθορίζονται από τις δυνάμεις της αγοράς (και όχι από κυβερνητικές ρυθμίσεις) αυξάνονται γενικά με ήπιο ρυθμό. Οι τιμές της ενέργειας δημιουργούν κάποιο θόρυβο στους αριθμούς, αλλά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να είναι σχετικά σίγουρη ότι ο πληθωρισμός θα έχει πτωτική τάση. Ως αποτέλεσμα, η ΕΚΤ είναι πιθανό να συνεχίσει να μειώνει τα επιτόκια. Δεν πρόκειται για επιθετική χαλάρωση της πολιτικής -ακολουθώντας τον πληθωρισμό χαμηλότερα, η ΕΚΤ δεν μειώνει το πραγματικό προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό επιτόκιο πολύ δραματικά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο τείνουν να υποτιμούν την υγεία της οικονομίας. Τα οικονομικά στοιχεία έχουν γίνει πολύ λιγότερο αξιόπιστα τα τελευταία χρόνια (αυτό είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, όχι ένα αποκλειστικά ευρωπαϊκό ζήτημα).

Οι αναθεωρήσεις τείνουν να είναι θετικές - η Γερμανία είναι ένας αξιοσημείωτος αναθεωρητής των στοιχείων για να παρουσιάσει μια πιο θετική εικόνα. Τα στοιχεία για το κλίμα, που επηρεάζονται έντονα από την πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης, έχουν γίνει πολύ αναξιόπιστα και τείνουν επίσης να υποτιμούν τη δραστηριότητα. Επομένως, οι σχετικά ευνοϊκές ευρωπαϊκές οικονομικές προοπτικές μπορεί να γίνουν ορατές μόνο με κάποια καθυστέρηση.

Οι κίνδυνοι για τις οικονομικές προοπτικές προέρχονται από την πολιτική, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό.

Η νέα αμερικανική κυβέρνηση έχει απειλήσει να φορολογήσει επιθετικά τους Αμερικανούς καταναλωτές στα αγαθά που παράγονται στο εξωτερικό. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές υποθέτουν ότι η ρητορική της προεκλογικής εκστρατείας δεν θα ταιριάξει με την πραγματικότητα της κυβέρνησης, αλλά κάποιοι δασμοί φαίνονται αναπόφευκτοι. Οι δασμοί στα ευρωπαϊκά προϊόντα είναι πιθανό να είναι στοχευμένοι κατά συγκεκριμένων προϊόντων και όχι ένας καθολικός δασμός που θα εφαρμοστεί σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα, αλλά και αυτό θα ήταν ανατρεπτικό.

Η εσωτερική πολιτική μπορεί επίσης να προσφέρει κάποια αναστάτωση. Οι εκλογές στη Γερμανία και η πολιτική αβεβαιότητα στη Γαλλία ενδέχεται να περιορίσουν τις πρωτοβουλίες ευρωπαϊκής πολιτικής. Γενικότερα, η τάση προς πολιτικές προκαταλήψεων (με στόχο τις μειονοτικές ομάδες και την υιοθέτηση πιο εθνικιστικών πολιτικών) απειλεί τη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη.

Δείτε εδώ το αφιέρωμα του CNN Greece με τις «20 απόψεις για την οικονομία το 2025»