Η κρίση του βιβλίου

Τα κάπιταλ κοντρόλς επιδείνωσαν τα πράγματα, καθώς υπάρχει πρόβλημα και με το χαρτί ακόμη, που δεν φτάνει για τον έτσι κι αλλιώς πολύ περιορισμένο, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, προγραμματισμό πολλών εκδοτών.

Δεν είμαστε μόνοι σ’ αυτή την κρίση. Με άλλα χαρακτηριστικά, κρίση περνάει και η Αμερική, με σημαντικές συγχωνεύσεις εκδοτικών οίκων, πολύ λιγότερες σελίδες βιβλιοκριτικής και βιβλιοπαρουσίασης –αυτή η διαφορά υπάρχει και θα υπάρχει όσο θα διατηρεί την αυτονομία του το λογοτεχνικό πεδίο – ή και εντελώς ανύπαρκτες στις έντυπες εκδόσεις των εφημερίδων. Το ηλεκτρονικό βιβλίο και, πολλώ μάλλον, οι διαδικτυακές πωλήσεις που σαρώνουν στην Αμερική, έρχονται και στην Ευρώπη. Ριζικοί μετασχηματισμοί βρίσκονται ήδη στον ορίζοντα. Στην Ευρώπη, λόγου χάρη τα ποσοστά του ηλεκτρονικού βιβλίου αναμένεται να αυξηθούν ραγδαία ως το 2017.

Πώς όμως κρατάει ο εκδοτικός χώρος στην Ευρώπη; Στη Γαλλία; Στη Γερμανία; Με την ενιαία τιμή βιβλίου, που ει δυνατόν πρέπει να επανέλθει αύριο κιόλας. Με μια πολιτική φιλαναγνωσίας, συστηματική και οργανωμένη, που στη συνέχεια υποστηρίζεται από μια πολιτική βιβλιοθηκών και άλλα μέτρα υποστήριξης του χώρου. Δεν είναι εύκολο, στις παρούσες συνθήκες της βαθύτατης οικονομικής κρίσης, να παραμείνει το βιβλίο αγαθό πρώτης ανάγκης για το ευρύ κοινό στην Ελλάδα. Η κύρια διαφορά, ας λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, είναι η κρίση καθαυτή. Μια σειρά από προσαρμογές θα γίνουν έτσι κι αλλιώς και στον χώρο έκδοσης και διακίνησης, όπου, ας το τονίσουμε, ο πιο αδύναμος κρίκος είναι συχνά οι συντελεστές δημιουργίας του βιβλίου, οι μεταφραστές, οι επιμελητές, οι ίδιοι οι συγγραφείς. Το επείγον είναι λοιπόν να ανοίξει αυτή τη στιγμή η συζήτηση ανάμεσα στην πολιτεία και τους φορείς του χώρου του βιβλίου αλλά και ανάμεσα στους φορείς τους ίδιους, ώστε να συζητηθούν πραγματικές και εφικτές λύσεις μέσα στην κρίση, με κατεύθυνση την υπέρβασή της.