H πρόταση της Κομισιόν και τα νέα δεδομένα στο Airbnb

Γράφει ο Νεκτάριος-Γεώργιος Κατσίκας*

Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις καταλυμάτων έχουν πλέον ένα σημαντικό ποσοστό στον τουριστικό τομέα, ειδικότερα μετά και την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών πλατφορμών προώθησης. Ήδη οι κρατήσεις μέσω αυτών των πλατφορμών ανέρχονται περίπου στο ¼ του συνόλου των κρατήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αν και οι χώρες-μέλη έχουν κάπως τυποποιήσει την λειτουργία της δραστηριότητας αυτής, ο διαμοιρασμός των στοιχείων από τις πλατφόρμες καθίσταται πολλές φορές δυσχερής. Προβλήματα προκύπτουν κυρίως από την αναποτελεσματικότητα των τοπικών ρυθμίσεων καταγραφής, την απουσία επαρκούς νομικού πλαισίου σε σχέση με τις παραμέτρους και τα εργαλεία διαμοιρασμού των στοιχείων καθώς και από την απουσία ενός πλαισίου για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Έτσι, κατέστη αναγκαίο να προωθηθεί ένα ενιαίο κανονιστικό πλαίσιο για να ενισχυθεί η διαφάνεια αλλά και η αποτελεσματικότητα των πολιτικών που αφορούν το τομέα αυτό, λόγω της σημαντικότητας της δραστηριότητας στην οικονομία αλλά και λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα των παρεχομένων ηλεκτρονικών υπηρεσιών, οι οποίες πολλές φορές παρέχονται από εξω-ενωσιακές υποδομές.

Η Επιτροπή επίσης, αντιλαμβανόμενη ότι η εν λόγω ανάπτυξη δημιουργεί ανησυχίες κατά τόπους σχετικά με την αύξηση των τιμών, την έλλειψη οικιστικών ακινήτων αλλά και την αύξηση των τουριστικών ροών, προτείνει τον εν λόγω κανονισμό ενισχύοντας έτσι τον υγιή ανταγωνισμό, τη διαφάνεια αλλά και την κοινωνική ισορροπία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα πλαίσια του άρθρου 114 της Συνθήκης για τη Λειτουργία για της Ε.Ε. έχει ως κύριο στόχο μεταξύ των άλλων, την εναρμόνιση του συστήματος καταγραφής των εκμισθωτών, την υποχρέωση των πλατφορμών για διαμοιρασμό στοιχείων αλλά και την εισαγωγή ειδικών εργαλείων προστασίας των προσωπικών δεδομένων σύμφωνα με το άρθρο 8 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε.

Έτσι, με την καταγραφή αυτή, οι Αρχές θα μπορούν να ελέγξουν την νομιμότητα και την ορθή ανάπτυξη του αντικειμένου και θα μπορούν να επεξεργαστούν ειδικότερες πολιτικές τοπικά, για την αντιμετώπιση προβλημάτων ή και απαιτήσεων που ανακύπτουν. Μεταξύ των άλλων, με την υιοθέτηση της εν λόγω πρότασης οι μεγάλες πλατφόρμες ενοικίασης θα διαβιβάζουν μηνιαίως (οι μικρότερες κάθε τρίμηνο) στις τοπικές Αρχές, τα στατιστικά στοιχεία των κρατήσεων (τόπος καταλύματος, ημέρες παραμονής ανά μονάδα και αριθμός ατόμων) όπως και τον μοναδικό αριθμό αναγνώρισης της κάθε επιχείρησης καθώς και κατάλογο των ηλεκτρ. διευθύνσεων των καταχωρημένων επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με την πρόταση, οι ιδιοκτήτες καταλυμάτων θα έχουν δικαίωμα σε ένα σαφή και εύκολο τρόπο λήψης ενός ατομικού αριθμού αναγνώρισης προκείμενου να ασκήσουν την εν λόγω δραστηριότητα, διαδικασία που θα είναι υποχρεωμένες να την παράσχει η Διοίκηση. Παράλληλα οι Αρχές θα μπορούν να προβαίνουν σε ελέγχους για την διαπίστωση της ακρίβειας των δηλωθέντων στοιχείων των εκμισθωτών και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, θα υπάρχουν κυρώσεις και θα αναστέλλεται η ισχύς του αριθμού καταγραφής ενώ θα ζητείται και η αφαίρεση του καταλύματος από τα συστήματα των πλατφορμών.

Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, τα κράτη – μέλη εξακολουθούν να διατηρούν την ευελιξία να αποφασίζουν για επί μέρους θέματα της δραστηριότητας αυτής αλλά και για την χάραξη και εφαρμογή πολιτικών, πάντα βέβαια σύμφωνα και συμπληρωματικά, με τη σχετική οδηγία της Ε.Ε. για την παροχή υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά και τις ρυθμίσεις φορολογικού χαρακτήρα.

Σημειώνουμε ότι η Επιτροπή, συμβουλεύτηκε ήδη πολλές εμπλεκόμενες πλευρές και έλαβε πάνω από 5000 γνώμες πολιτών από τη δημόσια διαβούλευση, πρακτικότερα όμως το αρμόδιο Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δύνανται πλέον να προτείνουν τροποποιήσεις.

Το επιχειρείν «καλά κρατεί» στο χώρο του τουρισμού και το οικοσύστημα του αναπτύσσεται συνεχώς, δημιουργώντας σειρά οικονομικών και κοινωνικών επιδράσεων. Τα προβλήματα όμως που παρατηρήθηκαν από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ήταν πολλά σε όλη την Ε.Ε. ενώ συγκεκριμένες πλατφόρμες ήταν αρνητικές στο να συμμορφωθούν με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία.

Κάποιοι επίσης θεώρησαν ότι έτσι εξελισσόταν η οικονομία του «rooms to let» σε κάτι πιο «προχωρημένο» και τεχνολογικά ευέλικτο ενώ και κάποιοι επισκέπτες μπορεί να «εκμεταλλεύτηκαν» την υπάρχουσα λειτουργία.

Η θέσπιση λοιπόν ενός πρώτου ενοποιημένου τρόπου λειτουργίας και ελέγχου της αυτής δραστηριότητας θα οδηγήσει μεταξύ των άλλων και στην συνειδητοποίηση ότι άπαντες οι εμπλεκόμενοι (επιχειρηματίες και ιδιοκτήτες, πελάτες, ενδιάμεσοι) είναι ορατοί και υπεύθυνοι των πράξεων τους, με δικαιώματα και υποχρεώσεις, ο σεβασμός των οποίων αποφεύγει τις αποκλίσεις που μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και κυρώσεις και οδηγεί σε μία ασφαλέστερη ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και πιο ευχάριστη και ασφαλή αναψυχή.

* Ο Νεκτάριος - Γεώργιος Κατσίκας, είναι μάχιμος δικηγόρος Αθηνών με μεταπτυχιακά στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Είναι κάτοχος Πανεπιστημιακών Πιστοποιητικών στο Ναυτικό Δίκαιο και στη Διαχείριση Σύγχρονων Κρίσεων και Ασύμμετρων Απειλών. Είναι νομικός σύμβουλος εταιρειών και ιδρυμάτων, ενώ έχει διατελέσει επιστημονικός συνεργάτης στη Βουλή των Ελλήνων και σύμβουλος στη Παγκόσμια Τράπεζα.