Τι ισχύει για την αύξηση του αφορολογήτου ποσού δωρεών και γονικών παροχών

Της Δώρας Κανταρτζή*

Δημοσιεύθηκε ο νόμος 4839/2021 «Κύρωση της από 26.7.2021 τροποποίησης και αντικατάστασης της από 3.6.2019 επιμέρους Σύμβασης Δωρεάς για το Έργο VI της από 6.9.2018 Σύμβασης Δωρεάς μεταξύ του Ιδρύματος Κοινωφελές Ίδρυμα Σταύρος Σ. Νιάρχος και του Ελληνικού Δημοσίου για την ενίσχυση και αναβάθμιση των υποδομών στον τομέα της υγείας και των Παραρτημάτων της και άλλες επείγουσες διατάξεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19».

Μεταξύ άλλων, ο νόμος περιέχει ρυθμίσεις για την τροποποίηση και συμπλήρωση των διατάξεων του «Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών Προικών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια» και ειδικότερα για την αύξηση του αφορολόγητου ποσού στην περίπτωση δωρεάς ή γονικής παροχής περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών ποσών.

Η νέα ρύθμιση προβλέπει πως η γονική παροχή ή η δωρεά οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου (π.χ. ακινήτων, μετοχών κ.λπ.) και χρηματικών ποσών υπολογίζεται με συντελεστή 10% μετά την αφαίρεση εφάπαξ αφορολογήτου ποσού 800.000 ευρώ, εφόσον:

• η γονική παροχή ή δωρεά γίνεται προς τα πρόσωπα της κατηγορίας Α΄ (σύζυγο, παιδιά, εγγόνια, γονείς) και, επιπλέον,
• ως προς τη γονική παροχή ή δωρεά χρηματικών ποσών, διενεργείται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Αν και η νέα ρύθμιση δεν περιλαμβάνει και την αιτία θανάτου κτήση περιουσίας μεταξύ των παραπάνω προσώπων, ωστόσο προβλέπεται πως οι εν λόγω δωρεές και γονικές παροχές δεν θα συνυπολογίζονται στην αιτία θανάτου κτήση περιουσίας. Αυτό σημαίνει ότι το φορολογητέο ποσό της κληρονομιαίας περιουσίας δεν θα προσαυξάνεται με την αξία των προγενέστερων κτήσεων αιτία δωρεών ή γονικών παροχών και κατά συνέπεια ο οφειλόμενος φόρος κληρονομίας θα είναι μικρότερος από αυτόν που θα προέκυπτε βάσει των διατάξεων που ίσχυαν μέχρι σήμερα.

Σε κάθε περίπτωση, ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται όταν αντικείμενο της δωρεάς ή γονικής παροχής είναι περιουσιακό στοιχείο (π.χ. ακίνητο, αυτοκίνητο, σκάφος αναψυχής), η ετήσια αντικειμενική δαπάνη του οποίου λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος του φορολογουμένου. Γιατί, εάν τα πραγματικά εισοδήματα του τέκνου/δωρεοδόχου δεν επαρκούν για την κάλυψη της παραπάνω αντικειμενικής δαπάνης ή είναι μηδενικά, τότε στο φορολογητέο εισόδημά του θα προστίθεται η διαφορά μεταξύ του τεκμαρτού και του πραγματικού εισοδήματός του ή θα φορολογείται επί του συνολικού τεκμαρτού εισοδήματός του αντίστοιχα.

Υπογραμμίζεται ότι οι δωρεές περιουσιακών στοιχείων ή χρηματικών ποσών προς άλλα συγγενικά πρόσωπα, όπως αδέλφια, δισέγγονα, πατριούς/μητριές, γαμπρούς/νύφες, εξακολουθούν να υπάγονται στις διατάξεις που ίσχυαν και προηγουμένως.

Σημειώνεται, τέλος, ότι ο νέος νόμος προβλέπει τη μείωση του συντελεστή του Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίου στο 0,5% (από 1% που ήταν μέχρι τώρα). Ο νέος συντελεστής ισχύει για πράξεις για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννάται από 1 Οκτωβρίου 2021 και εξής.

* H Δώρα Κανταρτζή είναι Ανώτερη Συνεργάτις της KLC LAW FIRM