FOCUS

Σαν σήμερα 15 Ιανουαρίου: Αριστοτέλης Ωνάσης – Ο βίος και η πολιτεία του Έλληνα κροίσου

Σαν σήμερα 15 Ιανουαρίου: Αριστοτέλης Ωνάσης – Ο βίος και η πολιτεία του Έλληνα κροίσου
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου του 1906 στη Σμύρνη και σε ηλικία 16 ετών έγινα πρόσφυγας λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής (AP Photo)

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης έμεινε στην ιστορία ως ένας από τους πιο σημαντικούς κροίσους του 20ου αιώνα. Στα 16 του χρόνια έγινε πρόσφυγας και μαζί με χιλιάδες άλλους, άφησε πίσω του τη Σμύρνη, τυλιγμένη στις φλόγες και ταξίδεψε για την Ελλάδα. Αργότερα, με λίγα δολάρια στην τσέπη του ταξίδεψε στο Μπουένος Άιρες όπου μεγαλούργησε.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου του 1906 στη Σμύρνη από μία εύπορη οικογένεια αφού ο πατέρας του Σωκράτης, ήταν ένας από τους πλουσιότερους καπνέμπορους και επιχειρηματίες της περιοχής.

Είχε μία μεγαλύτερη αδερφή, την Άρτεμις. Έμεινε ορφανός από μητέρα σε νεαρή ηλικία αφού η ίδια πέθανε μόλις στα 33 της χρόνια. Ωστόσο, έξι μήνες μετά, ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε την Ελένη, από την οποία ο Αριστοτέλης απέκτησε ακόμη δύο αδελφές, τη Μερόπη και την Καλλιρρόη.

Την περίοδο της Μικρασιατικής καταστροφής, ο πατέρας του βρέθηκε στη φυλακή, η επιχείρησή τους περιήλθε στα χέρια των Τούρκων και η καπναποθήκη τους κάηκε. Το 1923 ταξίδεψε προς την Αργεντινή με ένα διαβατήριο Νάνσεν (δηλαδή, διαβατήριο χωρίς ταυτότητα το οποίο διανέμονταν σε όσους δεν είχαν πατρίδα).

Κατά την άφιξή του στο Μπουένος Άιρες, έκανε διάφορες δουλειές μέχρι να ορθοποδήσει και να δει κυριολεκτικά τη ζωή του να αλλάζει.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης με τον Ουίνστον Τσώρτσιλ στο σκάφος «Χριστίνα» στη Νέα Υόρκη (1961) / Πηγή: (AP Photo)

Εργάστηκε ως λαντζιέρης, έπειτα ως υπάλληλος πλυντηρίου αλλά και ως νυχτοφύλακας. Επίσης εργάστηκε ως τηλεφωνητής σε βρετανική εταιρεία ενώ παράλληλα παρακολουθούσε σπουδές εμπορίου και διοίκησης λιμένων.

Η επένδυση στη ναυτιλία και η Ολυμπιακή

Το 1931 γίνεται υποπρόξενος της Ελλάδας στο Μπουένος Άιρες. Η θέση αυτή θα προκαλέσει το ενδιαφέρον του για τη ναυτιλία.

Έπειτα ίδρυσε την πρώτη του ναυτιλιακή εμπορική εταιρεία στο Μπουένος Άιρες, την Astilleros Onassis. Αποφάσισε να επεκτείνει τις ναυτιλιακές του επιχειρήσεις παγκοσμίως και μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου έχτισε την αυτοκρατορία των ναυτιλιακών επιχειρήσεων.

Ταυτόχρονα διατηρούσε γραφεία στο Μπουένος Άιρες και την Αθήνα.

Στην επιχειρηματική του πορεία δημιούργησε ένα στόλο φορτηγών και δεξαμενόπλοιων που ξεπέρασαν τελικά τα 140 πλοία.

Το 1932, την περίοδο της παγκόσμιας ύφεσης, αγόρασε από την Καναδική Εταιρεία Ατμόπλοιων έξι φορτηγά πλοία των 10.000 τόνων, όλα τους απομεινάρια του Μεγάλου Πολέμου.

Στιγμιότυπο από το Μόντε Κάρλο (1960) / Πηγή: (AP Photo)

Το 1940 επιλέγει να εγκατασταθεί στη Νέα Υόρκη για να ελέγχει το στόλο του.

Το 1956, ο Αριστοτέλης Ωνάσης αγόρασε από το ελληνικό Δημόσιο το προνόμιο εκμετάλλευσης των Ελληνικών Αεροπορικών Συγκοινωνιών και ίδρυσε την Ολυμπιακή Αεροπορία. Η εταιρεία ξεκίνησε τη λειτουργία της στις 6 Απριλίου 1957, με προδιαγραφές εξυπηρέτησης επιβατών που σήμερα θεωρούνται αδιανόητες λόγω κόστους. Σε μικρό χρονικό διάστημα η εταιρεία εξαπλώθηκε στις πέντε ηπείρους και ήταν μία από τις ασφαλέστερες παγκοσμίως. Εκτός από την ναυτιλία και την αεροπορία, ο Ωνάσης συμμετείχε και σε διάφορες άλλες επενδύσεις, όπως την χρηματοδότηση της κατασκευής ενός ουρανοξύστη 52 ορόφων στο Μανχάταν, τον Ολυμπιακό Πύργο. Επίσης, είχε στην κατοχή του αρκετά ακίνητα, μεταξύ άλλων στο Παρίσι, το Λονδίνο, το Μόντε Κάρλο, την Αθήνα και το Ακαπούλκο.

Το 1963 αγόρασε το δικό του νησί, τον περίφημο Σκορπιό, στη Λευκάδα, το οποίο το 2013 περιήλθε στα χέρια της οικογένειας Ριμπολόβλεφ από την κόρη της Χριστίνας Ωνάση, Αθηνά Ωνάση, έναντι του ποσό των 100 εκατ. ευρώ.

Οι γυναίκες της ζωής του

onasis_livanou.jpg
18 Ιουλίου 1957. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης με τη σύζυγό του Τίνα Λιβανού (δεξιά) και την ηθοποιό Κατίνα Παξινού (αριστερά και πίσω) σε αθηναϊκό χορό σε εστιατόριο της Αθήνας / Πηγή: (AP Photo)

Τίνα Λιβανού. Το 1946, ο Αριστοτέλης Ωνάσης σε ηλικία 40 ετών παντρεύτηκε την 17χρονη Τίνα Λιβανού, κόρη του Σταύρου Λιβανού στη Νέα Υόρκη με κουμπάρο τον εφοπλιστή Ανδρέα Εμπειρίκο. Ο γάμος τους ήταν ένα από τα μεγαλύτερα κοσμικά γεγονότα της χρονιάς. Το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά, τον Αλέξανδρο, που γεννήθηκε το 1948 στην Αθήνα και τη Χριστίνα, που γεννήθηκε το 1950 στη Νέα Υόρκη.

Μαρία Κάλλας. Ήταν καλοκαίρι του 1959, όταν σε μία κρουαζιέρα με τη θαλαμηγό Christina ο Αριστοτέλης Ωνάσης «διεκδικεί» τη Μαρία Κάλλας και έτσι η εύθραυστη σχέση του με τη σύζυγό του, λήγει άδοξα. Οι δυο τους είχαν γνωριστεί δύο χρόνια νωρίτερα σε μία δεξίωση που διοργάνωσε η γνωστή κοσμικογράφος της εποχής, Έλσα Μάξγουελ. Κατά τη διάρκεια της κρουαζιέρας, η Τίνα Λιβανού αντιλαμβάνεται την απιστία του συζύγου της με την Κάλλας, εγκαταλείπει τη θαλαμηγό και τον 12ετή γάμο της.

onasis-_kallas.jpg
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης και η Μαρία Κάλλας γνωρίστηκαν σε μία δεξίωση που διοργάνωσε η γνωστή κοσμικογράφος της εποχής, Έλσα Μάξγουελ (1957) / Πηγή: (AP Photo/Valerio di Domenico)

Τζάκι Κένεντι. Η μοιραία σχέση του με την Κάλλας θα λήξει αφού ανάμεσά τους θα μπει ένα «τρίτο πρόσωπο», που τότε ήταν η πιο διάσημη χήρα του κόσμου. Ήταν η Τζάκι Κένεντι.

Τον Οκτώβριο του 1968 ο 62χρονος τότε Αριστοτέλης Ωνάσης είχε ήδη κάνει το επόμενο βήμα στη ζωή του αφού ενώθηκε με τα ιερά δεσμά του γάμου με την τότε 39χρονη Τζάκι Κένεντι. Ο γάμος τους έγινεστον Σκορπιό με ελάχιστους προσκεκλημένους. Η Μαρία Κάλλας που εξακολουθούσε να είναι ερωτευμένη μαζί του έπεσε σε κατάθλιψη ωστόσο, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, προσπαθούσε να δείξει ψύχραιμη και δυνατή.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης με την Τζάκι Κένεντι μετά το γάμο τους στο Σκορπιό, τον Οκτώβριο του 1968 / Πηγή: (AP Photo)

Ήταν ολοφάνερο ότι ο ίδιος την είχε εγκαταλείψει για μία άλλη γυναίκα, όπως είχε κάνει μαζί της όταν άφησε την Τίνα Λιβανού για την ίδια. Ωστόσο, οι δυο τους δεν έπαψαν ποτέ να συναντιούνται κρυφά στο Παρίσι, παρόλο που ο Αριστοτέλης ήταν ήδη παντρεμένος με την Τζάκι Κένεντι.

Ο θάνατος του γιου του Αλέξανδρου και το τέλος του Ωνάση

Στις 24 Ιανουαρίου 1973, ανήμερα των γενεθλίων του Αριστοτέλη Ωνάση, ο γιος του Αλέξανδρος, σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα, σε ηλικία μόλις 25 ετών. Ο θάνατος του ήταν και η αρχή του τέλους του πατέρα του, Αριστοτέλη.

Δύο μέρες νωρίτερα ο 25χρονος Αλέξανδρος βρέθηκε στο πιλοτήριο ενός «Πιάτζιο 136». Στο πλευρό του ήταν και δύο έμπειροι αμερικανοί πιλότοι. Επρόκειτο για μία απλή δοκιμή για το αεροπλάνο, αφού ο Αλέξανδρος βιαζόταν να πετάξει με το Λίαρ Τζετ του για το Ρίο της Βραζιλίας. Μόλις λίγα δευτερόλεπτα μετά την απογείωση του, το μικρό αεροσκάφος κατέπεσε και συνετρίβη από ύψος 15 μέτρων και με ταχύτητα 160χλμ την ώρα, στον διάδρομο του Ελληνικού.

Λίγο αργότερα, τα τρία πορίσματα επιβεβαίωσαν τον αρχικό ισχυρισμό του Αριστοτέλη Ωνάση, ο οποίος έκανε λόγο για εγκληματική ενέργεια και επικήρυξε τους δολοφόνους του γιου του με 1.000.000 δολάρια. Το δυστύχημα προκλήθηκε από ανάποδη τοποθέτηση των πηδαλίων κλίσεως, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να μην υπακούει στις εντολές του πιλότου.

Η πτώση του αεροπλάνου στο οποίο επέβαινε ο μοναχογιός του άλλαξε το υπόλοιπο της ζωής του Ωνάση, ο οποίος ξεκίνησε ως πρόσφυγας από τη Σμύρνη στα 16 του χρόνια και με την οξυδέρκειά του κατέκτησε τον κόσμο. Έως εκείνη την αποφράδα ημέρα που συνέβη το δυστύχημα, ο ίδιος πίστευε ότι μπορούσε να πετύχει τα πάντα.

Ο πρόωρος θάνατος του γιου, «γονάτισε» τον Αριστοτέλη Ωνάση αφού δεν μπόρεσε να συνέλθει. Ο ίδιος πέθανε δύο χρόνια αργότερα, στις 15 Μαρτίου 1975, στο Αμερικανικό Νοσοκομείο του Νεϊγύ, κοντά στο Παρίσι, πάσχοντας από οξεία μυασθένεια.

Σύμφωνα με την επιθυμία του, ετάφη στον Σκορπιό, όπου αναπαύονταν ήδη ο γιος του και η αδελφή του Άρτεμις.