FOCUS

Ανακαλύφθηκαν τα αρχαιότερα αρχιτεκτονικά σχέδια του κόσμου

Αεροφωτογραφία ενός «χαρταετού της ερήμου» της Λίθινης Εποχής, από την περιοχή Jebel az-Zilliyat της Σαουδικής Αραβίας (O. BARGE, CNRS)

Αρχαιολόγοι στη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία ανακάλυψαν τα αρχαιότερα αρχιτεκτονικά σχέδια του κόσμου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση PLOS One

Οι «ιδιαίτερα ακριβείς απεικονίσεις», χαραγμένες σε πέτρινες πλάκες, αφορούν τεράστιες κατασκευές της Εποχής του Λίθου που χρησιμοποιούνταν για να παγιδεύουν ολόκληρα κοπάδια ζώων.

Οι συγκεκριμένες κυνηγετικές παγίδες έχουν ηλικία μέχρι 9.000 ετών και είναι γνωστές ως «χαρταετοί της ερήμου» εξαιτίας του σχήματός τους. Ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στις ερήμους της Μέσης Ανατολής στη δεκαετία του 1920, από πιλότους που παρατήρησαν τους παράξενους σχηματισμούς στο τοπίο.

Αεροφωτογραφίες «χαρταετών της ερήμου» στην Ιορδανία (αριστερά) και τη Σαουδική Αραβία (RC, OB, WAA, GLOBALKITES PROJECT)

Συγκλίνοντα τείχη, με μήκος από μερικές εκατοντάδες μέτρα μέχρι 5 χιλιόμετρα, καθοδηγούσαν τα ζώα σε ένα τεράστιο μαντρί, περιστοιχισμένο από λάκκους βάθους έως 4 μέτρων, όπου τα ζώα παγιδεύονταν και σφάζονταν. Κάποιοι από αυτούς τους «χαρταετούς της ερήμου» ήταν οι μεγαλύτερες ανθρώπινες κατασκευές της εποχής τους.

«Είναι τόσο μεγάλες κατασκευές, που όταν είσαι στο έδαφος δεν μπορείς να καταλάβεις το σχήμα τους», επισημαίνει ο αρχαιολόγος Wael Abu Azizeh από το Γαλλικό Ινστιτούτο της Μέσης Ανατολής και συνεπικεφαλής της μελέτης.

Περισσότεροι από 6.000 «χαρταετοί της ερήμου» έχουν ανακαλυφθεί στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, με τους περισσότερους να εντοπίζονται στη βόρεια Σαουδική Αραβία, τη νότια Συρία και την ανατολική Ιορδανία.

Σχεδιασμός υπό κλίμακα

Ο Abu Azizeh ήταν ανάμεσα στους αρχαιολόγους που ανακάλυψαν μία χαραγμένη πέτρινη πλάκα στην περιοχή Jibal al-Khashabiyeh της Ιορδανίας, όπου βρίσκονται 8 «χαρταετοί».

Όπως αναφέρει, κατάλαβε «μέσα σε δευτερόλεπτα» ότι τα χαράγματα στη μήκους 80 εκατοστών πέτρα, ηλικίας περίπου 7.000 ετών, απεικόνιζαν έναν από τους κοντινούς «χαρταετούς».

Από την ανακάλυψη της χαραγμένης πέτρινης πλάκας στην περιοχή Jibal al-Khashabiyeh της Ιορδανίας (J.E. BROCHIER, CNRS)

Συνάδελφοί του στη Σαουδική Αραβία ανακάλυψαν μια μεγαλύτερη πλάκα, μήκους σχεδόν 4 μέτρων και ηλικίας 8.000 ετών, που απεικόνιζε τα σχέδια δύο ακόμη «χαρταετών».

Και στις δύο πλάκες ο σχεδιασμός ήταν υπό κλίμακα και με σωστό προσανατολισμό ως προς τα σημεία του ορίζοντα. Στην πλάκα της Σαουδικής Αραβίας τα σχέδια είναι σε κλίμακα 1:175, που σημαίνει ότι οι κατασκευές είναι 175 φορές μεγαλύτερες απ’ ό,τι φαίνονται στην πλάκα, ενώ σε εκείνη της Ιορδανίας η κλίμακα είναι 1:425.

«Τα σχέδια είναι εντυπωσιακά ακριβή και στη σωστή κλίμακα», επισημαίνεται στη μελέτη.

Μοναδική εξαίρεση αποτελούν οι λάκκοι, που απεικονίζονται ως κύκλοι στις πλάκες, οι οποίοι είναι απεικονίζονται αρκετά μεγαλύτεροι απ’ ό,τι στην πραγματικότητα, καθώς αν παρέμεναν στη σωστή κλίμακα σχεδόν δεν θα ήταν ορατοί.

Η πλάκα που βρέθηκε στην Ιορδανία και το σχέδιο του «χαρταετού» που είναι χαραγμένο σε αυτή (SEBAP & Crassard et al. 2023 PLOS ONE)

Αν και στην Ευρώπη έχουν ανακαλυφθεί ακόμη παλαιότερες απεικονίσεις που θυμίζουν χάρτες και παρόμοιες κυνηγετικές παγίδες, εκείνες στη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία είναι τα αρχαιότερα δείγματα σχεδιασμού υπό κλίμακα.

Με πληροφορίες από: Stone Age humans made to-scale plans to build mysterious mega structures by Katie Hunt, CNN

ΔΗΜΟΦΙΛΗ

× Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies. Με τη χρήση αυτού του ιστότοπου, αποδέχεστε τους Όρους Χρήσης