Αθώος ο «υπερασπιστής της Σρεμπρένιτσα» Νάσερ 'Οριτς από τις κατηγορίες εγκλημάτων πολέμου

Ο δικαστής Σάμπαν Μακσούμιτς κήρυξε αθώο τον ηλικίας 50 ετών Όριτς ο οποίος και κατηγορούνταν για τη δολοφονία τριών σέρβων κρατουμένων στα περίχωρα της Σρεμπρένιτσα. Από τις κατηγορίες απαλλάχθηκε επίσης ο Σαμπαχουντίν Μούχιτς, 49 ετών, ο σύντροφός του εν όπλοις στη διάρκεια των διακοινοτικών συγκρούσεων.Την ετυμηγορία ανέμεναν με ανυπομονησία, για διαφορετικούς λόγους, οι Μουσουλμάνοι της Βοσνίας και οι Σέρβοι.

Οι Βόσνιοι θεωρούν τον Όριτς «ήρωα» της υπεράσπισης του θυλάκου της ανατολικής Βοσνίας, που άντεξε την πολιορκία που επέβαλαν οι σερβικές δυνάμεις έως την πτώση τον Ιούλιο του 1995.Σε διάστημα μερικών ημερών, οι δυνάμεις του «χασάπη των Βαλκανίων» Ράτκο Μλάντιτς σφαγίασαν 8.000 βόσνιους άνδρες και εφήβους, ένα έγκλημα που χαρακτηρίστηκε «γενοκτονία» από τη διεθνή δικαιοσύνη.

Αντίθετα, για τους Σέρβους της Βοσνίας, αλλά και της γειτονικής Σερβίας, ο Όριτς είναι ένας «δολοφόνος» ο οποίος πραγματοποίησε από το 1992 έως το 1995 επιθέσεις εναντίον σερβικών χωρών στα περίχωρα της Σρεμπρένιτσα, διαπράττοντας εγκλήματα κατά αμάχων και κρατουμένων.

Σύμφωνα με ενώσεις οικογενειών των θυμάτων, 2.428 είναι περίπου οι σέρβοι άμαχοι και στρατιώτες που σκοτώθηκαν στην περιοχή αυτή στη διάρκεια της σύγκρουσης.

Σημειώνεται πως ο Όριτς, είχε συλληφθεί για πρώτη φορά το 2003 και είχε δικαστεί για τα εγκλήματα αυτά από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (TPIY) στη Χάγη, ενώ είχε καταδικαστεί αρχικά σε φυλάκιση δύο χρόνων επειδή δεν εμπόδισε δολοφονίες και κακομεταχείριση.

Ο Όριτς απαλλάχθηκε ωστόσο σε δεύτερο βαθμό, το 2008, με το TPIY να αποδίδει σημαντικά ελαφρυντικά σε αυτόν τον άπειρο διοικητή που διορίστηκε στη θέση αυτή σε ηλικία 25 ετών.Το δικαστήριο είχε επιμείνει στις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης χιλιάδων Βοσνίων που κατέφυγαν στη Σρεμπρένιτσα μετά την έναρξη της σερβικής επίθεσης το 1992.

Σημειώνεται πως η απαλλαγή του από τις κατηγορίες είχε προκαλέσει την οργή του Βελιγραδίου. Σέρβοι πολιτικοί αξιωματούχοι και ενώσεις είχαν κατηγορήσει τότε το TPIY για «μονομέρεια».

Το 2014 η σερβική δικαιοσύνη εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης του Όριτς, με την κατηγορία ότι πραγματοποίησε «πολλές επιθέσεις εναντίον σερβικών χωριών της περιοχής της Σρεμπρένιτσα, με σκοπό την εκκένωση του σερβικού πληθυσμού μέσω εκφοβισμών, βασανιστηρίων και φόνων».

Η Ελβετία τον συνέλαβε ένα χρόνο αργότερο, αλλά αρνήθηκε να τον εκδώσει στη Σερβία έπειτα από έντονη διπλωματική διαμάχη ανάμεσα στο Σαράγεβο και το Βελιγράδι. Οι βοσνιακές αρχές είχαν δεσμευθεί τότε να τον δικάσουν στο Σαράγεβο.Η δίκη ξεκίνησε τον Ιανουάριο 2016. Ο Όριτς και ο Μούχιτς κατηγορούνταν για τη δολοφονία τριών Σέρβων, εκτός μάχης, στο διάστημα Ιουλίου-Δεκεμβρίου 1992.

Μάρτυρες, μεταξύ των οποίων ένας βόσνιος πρώην στρατιώτης ο οποίος κατέθεσε υπό τον όρο της ανωνυμίας, είχαν πει πως ο Όριτς στραγγάλισε ένα από αυτά τα τρία θύματα τον Ιούλιο του 1992, κατηγορία την οποία αρνείτο.

Ο Βίνκο Λάλε, πρόεδρος μιας ένωσης σέρβων αιχμαλώτων πολέμου, δεν είχε καμία εμπιστοσύνη στη δίκη αυτή, την οποία αποκάλεσε «φάρσα όπως εκείνη της Χάγης». «Το να παίρνεις μόνο τρεις περιπτώσεις από περισσότερους από 2.000 θανάτους σε αυτή την περιοχή είναι πραγματικά ιλαροτραγωδία», είπε.

Από την πλευρά της η Κάντα Χότιτς, αντιπρόεδρος μιας ένωσης μητέρων της Σρεμπένιτσα, συγγενείς της οποίας σκοτώθηκαν στη σφαγή το 1995, εξέφρασε τη λύπη της γιατί, με την απόφασή της να απαλλάξει τον Όριτς, η βοσνιακή δικαιοσύνη «υπαναχώρησε στην πίεση». Κατήγγειλε το Βελιγράδι ότι θέλει να «εξισώσει τις ευθύνες των δύο κοινοτήτων για εγκλήματα πολέμου».

Σύμφωνα με σερβικές οργανώσεις, κανένας Βόσνιος δεν έχει καταδικαστεί μέχρι σήμερα για εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά Σέρβων στην περιοχή της Σρεμπρένιτσα. Άλλοι τρεις βόσνιοι πρώην στρατιώτες δικάζονται από τον Απρίλιο του 2016 στη Σρεμπρένιτσα για τη δολοφονία και την εξαφάνιση περίπου δέκα σέρβων αιχμαλώτων πολέμου της Σρεμπρένιτσα τον Ιούλιο του 2012.