ΚΟΣΜΟΣ

Αμμοθύελλα στον Άρη απειλεί το ρόβερ Opportunity της NASA

Αμμοθύελλα στον Άρη απειλεί το ρόβερ Opportunity της NASA
REUTERS/NASA

Μια σφοδρή αμμοθύελλα που σαρώνει τον πλανήτη Άρη, έχει θέσει εκτός λειτουργίας προσωρινά το ρόβερ «Opportunity» της NASA, το οποίο στέλνει δεδομένα από τον "κόκκινο" πλανήτη εδώ και 15 χρόνια, ενώ υπάρχουν φόβοι για την ίδια την "επιβίωσή" του.

Οι τεράστιες ποσότητες σκόνης στην ατμόσφαιρα έχουν βυθίσει μεγάλο μέρος του πλανήτη σε σκοτάδι, πράγμα που αποτελεί ζωτικό πλήγμα για το ρόβερ, το οποίο κινείται με ηλιακή ενέργεια και έτσι αδυνατεί να επαναφορτίσει τις μπαταρίες του. Η αμμοθύελλα έγινε για πρώτη φορά αντιληπτή από το δορυφόρο MRO πέριξ του Άρη στις 30 Μαΐου και έκτοτε γίνεται όλο και πιο δυνατή. Η θύελλα έχει ήδη σκεπάσει σχεδόν το ένα τέταρτο του Άρη και σε δύο-τρεις μέρες αναμένεται να έχει καλύψει όλο τον πλανήτη. Πάντως η σκόνη δεν αναμένεται να θάψει τελείως το ρόβερ.

Οι χειριστές του στη Γη αισιοδοξούν πάντως ότι θα τα καταφέρει και αυτή τη φορά παρά τις αντίξοες συνθήκες. Όπως δήλωσε ο Τζον Κάλας του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια, «ανησυχούμε, αλλά ελπίζουμε ότι η θύελλα θα κοπάσει και το ρόβερ θα επικοινωνήσει ξανά μαζί μας».

Το Opportunity έφθασε στον Άρη τον Ιανουάριο 2004, λίγες εβδομάδες μετά το δίδυμο ρόβερ Spirit και σε διαφορετικό σημείο του «κόκκινου» πλανήτη. Κι ενώ το Spirit «παρέδωσε το πνεύμα» το 2011, το Opportunity συνέχιζε έως τώρα ακάθεκτο, εξερευνώντας τον διαμέτρου 22 χιλιομέτρων κρατήρα Endeavour. Σήμερα βρίσκεται στη λεγόμενη «Κοιλάδα της Επιμονής», όπου η σκόνη από τη θύελλα είναι τόσο πυκνή, ώστε υπάρχει σκοτάδι καθ' όλη τη διάρκεια της αρειανής μέρας.

Η κύρια ανησυχία των επιστημόνων σχετικά με το «Opportunity» είναι ότι η σκόνη, η οποία σε τέτοιες καταιγίδες σηκώνεται μέχρι και δεκάδες χιλιόμετρα μέσα στην ατμόσφαιρα και μπλοκάρει τις ηλιακές ακτίνες, πιθανώς να καλύψει προσωρινά τους οπτικούς μηχανισμούς του οχήματος. Δεν υπάρχει ανησυχία να θαφτεί όμως, διότι οι καταιγίδες αυτές δεν δημιουργούν παρά ένα λεπτό στρώμα σκόνης στην επιφάνεια του πλανήτη.

Επιπλέον, καθώς το όχημα ήταν ήδη αρκετά αποφορτισμένο πριν την καταιγίδα, υπάρχει και ο κίνδυνος να απενεργοποιηθεί το ρολόι του, κάτι που θα έχει συνέπειες στην μετάδοση πληροφοριών στη Γη.

To 2007 μια άλλη ισχυρή αρειανή θύελλα είχε «ζορίσει» το Opportunity και το είχε αναγκάσει να σωπάσει για τέσσερις μέρες.

Το άλλο αμερικανικό ρόβερ, το Curiosity, που βρίσκεται σε άλλη περιοχή, κινείται με πυρηνική ενέργεια και όχι με ηλιακή, συνεπώς δεν αντιμετωπίζει τόσο σοβαρά προβλήματα. Είναι προς το παρόν άγνωστο πόσο θα διαρκέσει η τωρινή θύελλα, καθώς οι επιστήμονες δεν έχουν κατανοήσει καλά το φαινόμενο που λαμβάνει χώρα κατά περιόδους στον 'Αρη. Τη θύελλα μελετούν ήδη από ψηλά, εκτός από το MRO, οι άλλες δύο δορυφορικές διαστημοσυσκευές Mars Odyssey και MAVEN.

Οι χειριστές του Opportunity στη Γη έχουν δεθεί συναισθηματικά μαζί του. Όπως είπε ο Κάλας, «είναι σαν να έχεις ένα αγαπημένο σου πρόσωπο σε κώμα στο νοσοκομείο. Οι γιατροί σού λένε να κάνεις υπομονή και θα ξυπνήσει. Όλες οι ζωτικές ενδείξεις είναι καλές, συνεπώς είναι θέμα αναμονής. Όμως πρόκειται για τη 97χρονη γιαγιά σου, έτσι είσαι πολύ ανήσυχος. Αυτό νιώθουμε κι εμείς».

ΔΗΜΟΦΙΛΗ