ΚΟΣΜΟΣ

Φουκουγιάμα: Από το «τέλος της ιστορίας» στη δικαίωση του Μαρξ και την επιστροφή του Σοσιαλισμού

Φουκουγιάμα: Από το «τέλος της ιστορίας» στη δικαίωση του Μαρξ και την επιστροφή του Σοσιαλισμού
EPA/Paolo Aguilar

Μια νέα οπτική, η οποία ανατρέπει τα προηγούμενα συμπεράσματά του περί τέλους της ιστορίας, έρχεται να προσθέσει ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Φράνσις Φουκουγιάμα.

Πιο συγκεκριμένα, το 1992 ο 65χρονος ακαδημαϊκός είχε προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις, καθώς είχε προβλέψει το τέλος της ιστορίας με την έννοια ότι η δυτικού τύπου φιλελεύθερη δημοκρατία είχε επικρατήσει πλήρως σχεδόν σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.

Σήμερα, 26 χρόνια μετά, ο Φουκουγιάμα προβλέπει την επιστροφή του Σοσιαλισμού. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο newstatesman ο Φουκουγιάμα ρωτήθηκε για την πιθανότητα αναβίωσης της σοσιαλιστικής Αριστεράς.

«Εξαρτάται τι εννοεί κανείς όταν μιλά για Σοσιαλισμό. Η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής - εκτός από τομείς στους οποίους είναι σαφώς απαραίτητο, όπως οι δημόσιες υπηρεσίες - δεν νομίζω ότι θα λειτουργήσει», απάντησε ο Φουκουγιάμα και εξήγησε:

«Αν εννοούμε τα προγράμματα αναδιανομής που προσπαθούν να αποκαταστήσουν αυτή τη μεγάλη ανισορροπία τόσο στα εισοδήματα όσο και στον πλούτο που προέκυψε τότε, ναι, νομίζω ότι όχι μόνο μπορεί να επιστρέψει, αλλά πρέπει να επιστρέψει. Αυτή η παρατεταμένη περίοδος, η οποία ξεκίνησε με τον Ρίγκαν και την Θάτσερ, στην οποία κυριάρχησαν ιδέες για τα οφέλη των μη ρυθμιζόμενων αγορών, είχε από πολλές απόψεις καταστροφικές συνέπειες».

Εκεί όμως που ο Φουκουγιάμα πραγματικά εκπλήσσει είναι στην αποστροφή του για τον Καρλ Μαρξ:

«Στην παρούσα φάση, ο Μαρξ μοιάζει να δικαιώνεται σε κάποια πράγματα. Είχε μιλήσει για κρίση υπεπαραγωγής αλλά και ότι θα υπήρχε ανεπαρκής ζήτηση. Αυτά συμβαίνουν. Όπως και η αποδυνάμωση των εργαζόμενων».

ΔΗΜΟΦΙΛΗ