Χριστοδουλίδης: Δε θα αφήσουμε την Τουρκία να μας παρασύρει

Ξεχωρίζει, μεταξύ άλλων, η τοποθέτηση ότι, δεν υπάρχει περίπτωση να αφεθεί η κυβέρνηση σε μια δημόσια αντιπαράθεση με την Τουρκία σε σχέση με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς, καθώς είναι συνειδητή προσπάθεια της Τουρκίας να δημιουργήσει μια στρατιωτική λογική στην Ανατολική Μεσόγειο και να καθιερώσει γκρίζες ζώνες.

Σε συνέντευξή του στο offsite.com.cy, μίλησε για τα ενδεχόμενα εκλογικών αναμετρήσεων σε Ελλάδα, Βρετανία, αλλά και το ενδεχόμενο αλλαγής σκυτάλης στα κατεχόμενα.

Ανέλυσε επίσης τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό αλλά και τι θα γίνει στην προσπάθεια διαχείρισης του ενδεχόμενου άτακτου Brexit.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:

«Στόχος της Τουρκίας να δημιουργήσει αμφισβήτηση και γκρίζες ζώνες»

Υπουργέ το τελευταίο διάστημα οι κινήσεις της Κυβέρνησης δίνουν την αίσθηση ότι ενδυναμώνουμε τις συνεργασίες στην περιοχή. Αυτό συνεπάγεται με αμυντική θωράκιση των ενεργειακών μας σχεδιασμών και παράλληλα αναχαίτιση των τουρκικών μεθοδεύσεων;

Εμείς σε καμιά περίπτωση δεν θα μπούμε σε μια στρατιωτική λογική σε σχέση με τα ενεργειακά ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό είναι που θέλει να κάνει η Τουρκία και επιχειρεί να μας παρασύρει σε μια τέτοια λογική. Δεν θα παρασυρθούμε.

Την ίδια όμως στιγμή, τίθεται το εξαιρετικά σημαντικό για μας θέμα της ενάσκησης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, σε σχέση με τα Ενεργειακά.

Δεν περιμένουμε να γίνουν αυτά με το Μπαρμπαρός που σε τελική ανάλυση είχαν γίνει και στο παρελθόν για να δράσουμε.

Εμείς μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, σε συνεργασία με γειτονικά κράτη, με τις εταιρείες, με χώρες που επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ζητήματα ενέργειας στην περιοχή, προβαίνουμε σε ενέργειες, έτσι ώστε να διασφαλίζουμε την αποτροπή παραβίασης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.

Διαβάστε επίσης:
ΗΠΑ: Στην κούρσα για τις προεδρικές εκλογές του 2020 ο Μπέρνι Σάντερς
ΗΠΑ: Η Χέδερ Νάουερτ απέσυρε την υποψηφιότητά της για νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ
Η Μέρκελ σε ρόλο «δασκάλας» για την Ιβάνκα

Έχουμε μηχανισμό να αποτρέψουμε την Τουρκία από το να κάνει γεώτρηση στην Κυπριακή ΑΟΖ εξ' ονόματος των κατεχομένων;

Σίγουρα λειτουργούμε για να αποτρέψουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αυτό που θέλω να επισημάνω επειδή έγινε και δημόσια κριτική, είναι ότι αν βγαίνουμε καθημερινά και να μιλούμε για το τι κάνουμε, ποιες ενέργειες κάνουμε, με ποιους συνεργαζόμαστε, σε ποιους κάνουμε διαβήματα, στο τέλος θα κάνουμε ζημιά.

Κάτι τέτοιο θα είχε αρνητικό πρόσημο, γιατί θα μπαίναμε σε μια λογική δημόσιας συζήτησης - αντιπαράθεσης με την Τουρκία, η οποία έχει ως στόχο το να δημιουργήσει αμφισβήτηση και γκρίζες ζώνες στην περιοχή. Εκτός από αυτό όμως, μια τέτοια προσέγγιση από μέρους μας θα επηρέαζε αρνητικά και την αποτελεσματικότητα όλων όσων επιχειρούμε να κτίσουμε στον τομέα αυτό.

Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας λοιπόν και χωρίς τυμπανοκρουσίες, φυσικά και λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη και τις κινήσεις της Τουρκίας και τις δημόσιες τοποθετήσεις, ωστόσο δεν θα συρθούμε σε μια δημόσια αντιπαράθεση για τα ζητήματα αυτά.

Η συμφωνία Αναστασιάδη - Μακρόν δημιουργεί μια δυναμική στην περιοχή; Πόσο εφικτό είναι να εφαρμοστούν κάποια σχέδια, με την Τουρκία να γυροφέρνει στην περιοχή; Θα δούμε Γαλλία και ΗΠΑ να σταματούν τις τουρκικές μεθοδεύσεις;

Θα επαναλάβω για μια ακόμα φορά. Στόχος μας και καθημερινή μας προσπάθεια είναι να διασφαλίζουμε την απρόσκοπτη ενάσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Δεν πρέπει να αφεθούμε να μας παρασύρει η Τουρία σε συζήτηση στρατικοποίησης της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό παλεύουν να επιτύχουν καθημερινά.

Εμείς διασφαλίζουμε την απρόσκοπτη υλοποίηση των δικών μας σχεδιασμών.

Ποιο είναι το επόμενο βήμα στα ενεργειακά σε σχέση με τα δικά σας καθήκοντα;

Τα ενεργειακά βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη των συναντήσεων και των συζητήσεων με όλα τα γειτονικά κράτη, με χώρες του Κόλπου αλλά και με κάποια κράτη μέλη της ΕΕ, την Κομισιόν.

Μιλάμε με τους Γάλλους, με τους Ιταλούς, με την Επιτροπή η οποία επιδεικνύει εξαιρετικό ενδιαφέρον για τις προοπτικές στην Ανατολική Μεσόγειο ως εναλλακτική πηγή ενεργειακής τροφοδότησης της ΕΕ. Είναι πλέον καθημερινότητα εδώ στο Υπουργείο η Ενεργειακή Διπλωματία.

«Δεν υπάρχει η αναγκαία πολιτική βούληση από πλευράς Τουρκίας»

Πώς αποτιμούμε τη συνάντηση Τσίπρα - Ερντογάν; Νιώθετε ότι κάτι έχει αλλάξει στις τοποθετήσεις;

Αποτελεί γεγονός και το ακούσαμε και δημόσια από τούρκους αξιωματούχους, ότι δεν θέλουν εξελίξεις πριν από τον Ιούνιο στο κυπριακό. Οι δικαιολογίες που χρησιμοποιούν για τη μη ύπαρξη εξελίξεων, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Είναι ξεκάθαρο πως δεν υπάρχει η αναγκαία πολιτική βούληση από πλευράς Τουρκίας. Αυτό που αφορά τον Ερντογάν αυτή την περίοδο είναι οι δημοτικές εκλογές, οι οποίες στην Τουρκία έχουν έντονη πολιτική χροιά, μιας και είναι οι πρώτες εκλογές μετά την οικονομική κρίση στη χώρα αλλά και μετά το σκηνικό όπως διαμορφώνεται στη Συρία.

Εμείς επιμένουμε ότι πρέπει να υπάρξει άμεσα επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό και δεν επαναπαυόμαστε. Κάθε μέρα που περνά κάνει τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα. Γι’ αυτό ζήτησε και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συνάντηση με τον Μουσταφά Ακιντζί, για να τα συζητήσουν όλα αυτά.

Οι προκαταρκτικές συναντήσεις μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας αποτελούν θέση της Ελλάδας ή αποτελούν συμφωνία μεταξύ των χωρών;

Ήταν μια πάγια θέση της Ελλάδας στην οποία φαίνεται να υπάρχει καταρχήν θετική ανταπόκριση για να ξεκινήσουν.

Είδαμε στην Έκθεση Γκουτέρες, την προσθήκη του όρου «νέες καινοτόμες ιδέες». Να υποθέσουμε ότι πάμε για κάτι άλλο εκτός από ΔΔΟ στο Κυπριακό;

Καταρχάς να πω ότι υπάρχει αναφορά σε συγκεκριμένα ψηφίσματα που προνοούν ΔΔΟ. Άλλωστε και οι όροι εντολής που έχει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ για το Κυπριακό, μιλούν ξεκάθαρα για ΔΔΟ. Άρα σε αυτό το πλαίσιο έχει εξουσιοδότηση να κινηθεί ο Γ.Γ. ΟΗΕ.

Τώρα, τι εννοούμε με τον όρο νέες ιδέες:

Φτάσαμε σε ένα σημείο στο Κραν Μοντανά όπου οι διαφωνίες είναι ξεκάθαρες σε ποια σημεία βρίσκονται. Υπάρχουν 3 επιλογές να επιλυθούν:

1. Να εμμένει η κάθε πλευρά στις θέσεις της γνωρίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο δεν θα γίνει και δεν θα αλλάξει τίποτα. Άρα αυτή δεν είναι πραγματική επιλογή.
2. Να υιοθετήσουμε ότι λεν οι Τούρκοι και αποδεχόμενοι τα πάντα να έχουμε λύση. Για μας ξεκάθαρα ούτε αυτό αποτελεί επιλογή.
3. Να διερευνήσουμε τα σημεία που έχουμε διαφωνία αν υπάρχουν άλλοι δρόμοι να τα λύσουμε. Σε αυτό το πλαίσιο έγινε η πρόταση για αποκεντρωμένη ομοσπονδία που θα είναι εντός ΔΔΟ.

Ένα από τα σημεία στα οποία θα ήθελα να σταθώ έχει να κάνει με τον Ακιντζί. Αν ο Ακιντζί δέχεται την αρχή της αποκεντρωμένης, τότε ο Πρόεδρος θα του πει να την καθορίσουν μαζί, καθώς στόχος είναι να έχουμε αποτέλεσμα. Αν αποδέχεται την αρχή να κάτσουν μαζί να δουν ποιες είναι αυτές οι αρμοδιότητες που θα πηγαίνουν στις πολιτείες, οι οποίες δεν θα ξεφεύγουν από τις αρχές της μιας διεθνούς προσωπικότητας, της μιας ιθαγένειας και ...αλλά ούτε και από το πλαίσιο της ΔΔΟ.

Οι εκλογές και η αβεβαιότητα σε Ελλάδα και Βρετανία αποτελούν εμπόδιο στο Κυπριακό; Τι θα γίνει αν χάσουν Τσίπρας και Μέι;

Aν θέλουμε αφορμές πάντα θα υπάρχουν για να μην υπάρχει διαδικασία διαπραγμάτευσης, δεν είναι όμως έτσι που πρέπει να βλέπουμε τα πράγματα.

Όσο αφορά στην Ελλάδα, όποιος και να είναι στην κυβέρνηση της χώρας, είναι ξεκάθαρη η θέση της Ελλάδας σε ότι αφορά το Κυπριακό. Η Ελλάδα εμπλέκεται μόνο στο ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Εκτιμώ πως δεν υπάρχει καμιά διαφορετική θέση στα ζητήματα αυτά μεταξύ Τσίπρα ή Μητσοτάκη. Καμιά κυβέρνηση δεν υποστήριξε μόνιμη παραμονή στρατευμάτων ή παραμονή του συστήματος των εγγυήσεων μέχρι τώρα και είμαι σίγουρος ότι δεν θα αλλάξει αυτό, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα σε ενδεχόμενες εκλογές.

Όσο αφορά τη Βρετανία και το αβέβαιο κλίμα που υπάρχει λόγω Brexit, πρέπει να σας πω πως οι Βρετανοί σε συνάντηση που είχαν με τη Λουτ, οι ίδιοι υποστήριξαν ότι το Brexit δεν επηρεάζει με κανένα τρόπο τη διαδικασία και τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.

Επειδή όμως έχουμε δεχθεί κριτική για το ότι καθυστέρησαν οι διαδικασίες στις διαπραγματεύσεις, θα πρέπει να θυμίσουμε ότι η Τουρκία ήταν αυτή που είχε επικαλεστεί δημοψηφίσματα, εκλογές και άλλα παρόμοια όταν ο Γ.Γ. ΟΗΕ ήθελε να στείλει τη Λουτ στο νησί. Γεγονός που προκάλεσε καθυστέρηση.

Επίσης όταν προηγουμένως ήθελε να ορίσει Γάλλο απεσταλμένο για το Κυπριακό, πάλι η Τουρκία ήταν αυτοί που δεν αποδεχόταν, με τη δικαιολογία ότι ήταν από χώρα μέλος της ΕΕ. Αυτά όλα επέφεραν καθυστερήσεις και ήταν απλά αφορμές από πλευράς Τουρκίας.

Στα κατεχόμενα η περιθωριοποίηση Ακιντζί και η άνοδος Οζερσάι μας ανησυχεί;

Χωρίς καμιά διάθεση εμπλοκής στα εσωτερικά των τ/κ, αυτοί αποφασίζουν και οι επιλογές είναι απόλυτα σεβαστές, δεν τίθεται θέμα και είμαι απόλυτος στο σημείο αυτό.

Υπάρχει όμως ένα δεδομένο το οποίο το βλέπουμε και μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις, που δείχνει πως όντως ο Οζερσάι έχει διαφορετική προσέγγιση στο Κυπριακό από αυτή που έχει ο Ακιντζί. Αυτό μας προβληματίζει έντονα και το λαμβάνουμε υπόψη, γι’ αυτό θέλουμε να υπάρξουν εξελίξεις στο Κυπριακό το συντομότερο.

«Η Τελωνειακή σχέση ΕΕ - Τουρκίας περνά από την Κύπρο»

Υπάρχει κάτι στο προσκήνιο σε σχέση με την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας; Θα δούμε τα τουρκικά λιμάνια να δέχονται κυπριακά πλοία;

Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι το θέμα της ένταξης της στην ΕΕ, αν και εφόσον υπάρχει, είναι στο μακρινό μέλλον. Δεν είναι εφικτός στόχος σήμερα που μιλάμε. Είναι σημαντικό όμως για την Τουρκία, να υπάρχει αυτή η προοπτική της ενταξιακής της πορείας. Για να είναι εφικτό αυτό είναι σημαντικό να υπάρχει και η προοπτική της αναβάθμισης της τελωνειακής ένωσης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.

Η Τουρκία θέλει την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης καθώς μια τέτοια προοπτική έχει πολλά να προσφέρει στην Τουρκία.

Ειδικά με την οικονομική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, μια ενίσχυση της τελωνειακής ένωσης, αν λειτουργήσει σωστά η Τουρκία, μπορεί να βοηθήσει στο να επιλυθούν κακώς έχοντα στη χώρα που επηρεάζουν και την Οικονομία.

Εμείς ως γείτονας που έχουμε και τα γνωστά προβλήματα με την Τουρκία, θέλουμε να προχωρήσει αυτό, ωστόσο αυτό εξαρτάται ξεκάθαρα και μόνο από τη στάση και τις ενέργειες της Τουρκίας.

Όπως ξέρετε, μέχρι το 1987 δεν είχαν πρόβλημα τα κυπριακά πλοία να προσεγγίζουν λιμάνια στην Τουρκία. Η Τουρκία πήρε την απόφαση αυτή να μην δέχεται κυπριακά πλοία, μια απόφαση η οποία αυτομάτως σήμαινε και την παγοποίηση 8 κεφαλαίων για την Τουρκία. Αν θέλει να προχωρήσει η αναβάθμιση, τότε μπορεί απλά να προχωρήσει σε άρση της απαγόρευσης, κάτι που είναι και υποχρέωσή της βάσει της υφιστάμενης συμφωνίας. Δεν μπορεί να ζητά αναβάθμιση όταν δεν τηρεί καν την υφιστάμενη συμφωνία.

Εμείς μεταφέραμε πρόσφατα κάποια μηνύματα στην Τουρκία για το ζήτημα αυτό;

Βεβαίως μεταφέραμε και μέσω ΕΕ αλλά και σε συναντήσεις με τούρκους αξιωματούχους. Είναι ξεκάθαρο ότι αν η Τουρκία είναι πρόθυμη να εφαρμόσει όσα έχουν συμφωνηθεί, είμαστε και εμείς έτοιμοι να στηρίξουμε από εκεί και πέρα. Χωρίς το ένα δεν γίνεται το άλλο.

Η ανταπόκριση που είχαμε;

Δεν θα μεταφέρω δημόσια τι έχει λεχθεί, είναι όμως ένα θέμα που τους ενδιαφέρει άμεσα.

Είμαστε κοντά σε άτακτο Brexit;

Μας ανησυχεί πάρα πολύ ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Υπάρχει το ενδεχόμενο αν έχουμε άτακτο Brexit, να δημιουργηθεί μια χαοτική κατάσταση πραγμάτων.

Έχω ήδη προσκληθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων και συγκεκριμένα στην Επιτροπή Εξωτερικών, όπου θα παραστώ στις 5 Μαρτίου για να αναλύσουμε τι γίνεται σε ενδεχόμενη άτακτη έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. Εκείνη τη μέρα θα είναι παρών υψηλός αξιωματούχος από την Κομισιόν, ο οποίος συντονίζει όλα τα σχέδια έκτακτης ανάγκης σε σχέση με το Brexit.

Επίσης, έχει ήδη ενημερωθεί το Υπουργικό Συμβούλιο και το κάθε Υπουργείο κάνει ήδη τις ενέργειές του, για να είναι ελεγχόμενες οι επιπτώσεις και ότι θα μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Πρόκειται για μια πρωτόγνωρη κατάσταση και θα είναι ένα δύσκολο σενάριο που επηρεάζει τόσο τη Βρετανία όσο και όλες τις χώρες της ΕΕ σε διάφορους τομείς.

Υπάρχουν σκέψεις αν δεν υπάρχει συμφωνημένη έξοδος μέχρι 29 Μαρτίου, να υπάρχει προσωρινή διευθέτηση σε κάποια ζητήματα για να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις.