Κομήτης ή αστεροειδής; Η νέα θεωρία για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων

Σύμφωνα με αυτήν, η οποία δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα το Scientific Reports, ερευνητές του Χάρβαρντ εκτιμούν ότι την ευθύνη φέρει ένα κομμάτι κομήτη που έπεσε στη Γη, περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια πριν: το αντικείμενο που δημιούργησε τον κρατήρα Τσιξουλούμπ, στα ανοιχτά του Μεξικού, έφερε τέλος στην κυριαρχία των δεινοσαύρων, ενώ εξαφάνισε και πολλά ακόμη είδη φυτών και ζώων.

«Πρέπει να ήταν ένα υπέροχο θέαμα, αλλά η διασκέδαση τελείωσε όταν ο βράχος έπεσε στο έδαφος», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Αβραάμ Λεμπ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

Η προέλευσή του, ωστόσο, εξακολουθεί να αποτελεί αίνιγμα: Από πού ήρθε ο αστεροειδής ή κομήτης, και πώς έφτασε να πέσει στη Γη;

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports, ο προπτυχιακός αστροφυσικής Αμίρ Σιράζ του Χάρβαρντ και ο αστρονόμος Λεμπ παρουσιάζουν μια νέα θεωρία που θα μπορούσε να εξηγεί την προέλευση και το ταξίδι του αντικειμένου.

Χρησιμοποιώντας στατιστικές αναλύσεις και βαρυτικές προσομοιώσεις, ο Σιράζ και Λεμπ υπολογίζει ότι ένα σημαντικό τμήμα των μακροπερίοδων κομητών προέρχονται από το Νέφος του Όορτ, μια παγωμένη σφαιρική περιοχή διαφόρων υλικών στα όρια του Ηλιακού Συστήματος, μπορούν να εκτραπούν από την πορεία τους λόγω της βαρυτικής επιρροής του Δία.

«Το Ηλιακό Σύστημα λειτουργεί ως ένα είδος φλίπερ» εξηγεί ο Σιράζ. «Ο Δίας, ο μεγαλύτερος πλανήτης, στέλνει εισερχόμενους μακροπερίοδους κομήτες σε τροχιές που τους φέρνουν πολύ κοντά στον Ήλιο».

Κατά το κοντινό τους πέρασμα από τον Ήλιο, οι κομήτες αυτοί (οι αποκαλούμενοι «sungrazers») μπορούν να δεχτούν ισχυρές δυνάμεις που σπάνε κομμάτια τους, με αποτέλεσμα τη δημιουργία θραυσμάτων. Ως εκ τούτου, σε περίπτωση που ένας μεγάλος κομήτης διασπαστεί σε πολλά μικρά κομμάτια, κατά την επιστροφή προς το Νέφος του Όορτ, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα ένα από αυτά τα θραύσματα να χτυπήσει τη Γη, σημειώνει ο Σιράζ.

Οι νέοι υπολογισμοί στο πλαίσιο της θεωρίας των Σιράζ και Λεμπ αυξάνουν τις πιθανότητες οι μακροπερίοδοι κομήτες να πέσουν στη Γη κατά 10 περίπου φορές, και δείχνουν ότι περίπου των 20% των μακροπερίοδων κομητών γίνονται «sungrazers».

Οι δύο ερευνητές λένε ότι ο ρυθμός πρόσκρουσης στον οποίο καταλήγουν συνάδει με την ηλικία του Τσιξουλούμπ, παρέχοντας μια ικανοποιητική εξήγηση για την προέλευσή του- όπως και άλλων αντικειμένων σαν αυτό.

«Το επιστημονικό μας άρθρο παρέχει μια βάση που εξηγεί την εμφάνιση/ συχνότητα αυτού του φαινομένου» λέει ο Λεμπ. «Δείχνουμε πως, πρακτικά, αν διασπάσεις έναν κομήτη καθώς πλησιάζει στον Ήλιο, θα μπορούσε να επιφέρει τον κατάλληλο ρυθμό γεγονότων και επίσης το είδος πρόσκρουσης που σκότωσε τους δεινόσαυρους».

Ευρήματα από τον κρατήρα υποδεικνύουν πως το αντικείμενο ήταν από ανθρακούχο χονδρίτη, και η θεωρία των δύο ερευνητών ίσως εξηγεί αυτή την ασυνήθιστη σύσταση. Σημειώνεται πως μια δημοφιλής θεωρία για την προέλευση του αντικειμένου λέει ότι προήλθε από την κύρια ζώνη αστεροειδών, η οποία βρίσκεται μεταξύ Δία και Άρη. Ωστόσο οι ανθρακούχοι χονδρίτες είναι σπάνιοι μεταξύ των αστεροειδών της κύριας ζώνης, αλλά πιθανώς ιδιαίτερα συχνοί μεταξύ των μακροπερίοδων κομητών.

Άλλοι παρόμοιοι κρατήρες υποδεικνύουν ίδια σύσταση- μεταξύ αυτών ένα αντικείμενο που έπεσε περίπου 2 δισ. χρόνια πριν και άφησε πίσω του τον κρατήρα Βρεντεφόρτ στη Νότια Αφρική, που είναι ο μεγαλύτερος επιβεβαιωμένος κρατήρας στην ιστορία της Γης, και αυτό που άφησε τον κρατήρα Ζαμανσίν στο Καζακστάν, που είναι ο μεγαλύτερος επιβεβαιωμένος κρατήρας του τελευταίου ενός εκατομμυρίου ετών. Οι ερευνητές λένε ότι το χρονοδιάγραμμα αυτών των προσκρούσεων συνάδει με τους υπολογισμούς τους ως προς τους κομήτες μεγέθους αντίστοιχου αυτού του Τσιξουλούμπ που υποβάλλονται σε αυτές τις διαδικασίες.

Παρόλα αυτά, άλλοι ερευνητές δεν συμφώνησαν με τα ευρήματα της νέας μελέτης.

Dinosaurs may have been killed off by a comet instead of an asteroid, by Megan Marples / CNNi