Το Ιστορικό των συμφωνιών για το νερό του Νείλου

Η διαφορά Αιθιοπίας, Αιγύπτου και Σουδάν για το φράγμα GERD συνδέεται άμεσα με τις συνθήκες διαχείρισης των νερών του Νείλου της αποικιοκρατικής εποχής. Κατά τη διάρκεια των πολέμων για τον έλεγχο της Αφρικής, ο έλεγχος των πηγών του Νείλου ήταν ένας μεγάλος αποικιακός στόχος για τους Βρετανούς. Το 1902, οι Βρετανοί και η Αιθιοπία υπέγραψαν την Αγγλο-Αιθιοπική συνθήκη, στην οποία η Αιθιοπία συμφώνησε να μην σταματήσει ή να εμποδίσει εντελώς τη ροή του Νείλου.

Το 1929 υπεγράφη η Αγγλο-Αιγυπτιακή Συνθήκη. Αυτό έγινε μεταξύ των Βρετανών (για λογαριασμό των αποικιών της, του Σουδάν, της Κένυας, της Τανζανίας και της Ουγκάντα) και της Αιγύπτου. Η συνθήκη εμπόδιζε τις βρετανικές αποικίες της Ανατολικής Αφρικής να χρησιμοποιούν το νερό του Νείλου χωρίς τη συγκατάθεση της Αιγύπτου.

Η τρίτη συνθήκη ήταν η Συνθήκη για τα Νερά του Νείλου του 1959 μεταξύ Αιγύπτου και Σουδάν. Αυτή κατένεμε ολόκληρη τη ροή του Νείλου μεταξύ των δύο κρατών, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα των υπολοίπων κρατών, τα οποία την απέρριψαν. Τα κράτη αυτά ζήτησαν δίκαιη κατανομή των υδάτων του Νείλου, βάσει μιας συνθήκης για όλη τη λεκάνη.

Όλες οι χώρες της λεκάνης διαπραγματεύθηκαν και κατέληξαν στη Συμφωνία Πλαισίου Συνεργασίας για τη Λεκάνη του Νείλου (CFA) το 2010. Ωστόσο, η Αίγυπτος και το Σουδάν απέρριψαν τη συμφωνία αυτή.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η Αιθιοπία άρχισε να κατασκευάζει το φράγμα μόνη της, ουσιαστικά αλλάζοντας το status quo που καθιερώθηκε με τις παραπάνω συνθήκες. Η Αιθιοπία θεωρεί ότι το GERD είναι ένα υδροηλεκτρικό έργο που δεν καταναλώνει νερό, οπότε οποιαδήποτε συμφωνία μπορεί να διατηρήσει το status quo.

Δείτε εδώ το αφιέρωμα του Data Project στο Μεγάλο Φράγμα για την Αναγέννηση της Αιθιοπίας και τις διαμάχες που προκαλεί.