ΚΟΣΜΟΣ

Οι φίλοι του Πούτιν στην Ευρώπη: «Δίδυμη» επανεκλογή Όρμπαν-Βούτσιτς με τις ευχές του Κρεμλίνου

Οι φίλοι του Πούτιν στην Ευρώπη: «Δίδυμη» επανεκλογή Όρμπαν-Βούτσιτς με τις ευχές του Κρεμλίνου
Στιγμιότυπο από συνάντηση των Βλαντιμίρ Πούτιν και Βίκτορ Όρμπαν το 2019 στη Βουδαπέστη Alexei Nikolsky, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP

Επισκιασμένες από τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι κάλπες που στήθηκαν στην Ουγγαρία και τη Σερβία παρέτειναν την παραμονή στην εξουσία των δύο πλέον θετικά διακείμενων προς το Κρεμλίνο ηγετών στην Ευρώπη. Βίκτορ Όρμπαν και Αλεξάνταρ Βούτσιτς, αμφότεροι λαϊκιστές και ενισχυμένοι από τον συντριπτικό έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και τη φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία, δέχθηκαν τα συγχαρητήρια του Βλαντιμίρ Πούτιν και «πρόσκληση» για περαιτέρω στρατηγική σύμπραξη.

Έπειτα από εβδομάδες αποτυχίας να διχάσει την Ευρώπη για τον πόλεμο στην Ουκρανία, και τη στιγμή ακριβώς που πλέον χτίζεται «κατηγορώ» για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου εκ μέρους της Ρωσίας μετά και τη σφαγή της Μπούτσα, ο Ρώσος πρόεδρος «βλέπει» στην επικράτηση των Βίκτορ Όρμπαν και Αλεξάνταρ Βούτσις δύο μικρές διπλωματικές νίκες, έστω σε επίπεδο συμβολισμού.

Στην Ουγγαρία και τη Σερβία φιλορωσικά κόμματα επικράτησαν στις κάλπες των βουλευτικών και προεδρικών εκλογών της Κυριακής, με τη νίκη τόσο του εθνικιστή Βίκτορ Όρμπαν στην πρωθυπουργία, όσο και του Αλεξάνταρ Βούτσιτς στην προεδρία, να αποδεικνύονται «περίπατος», κόντρα στις προβλέψεις.

Η πιο σημαντική «νίκη» για τον Βλαντιμίρ Πούτιν ήλθε με τη συντριπτική επικράτηση του εθνικιστικού κόμματος Fidesz υπό τον Βίκτορ Όρμπαν, το οποίο και απέσπασε ποσοστό 53,1% με καταμετρημένο το 99% των ψήφων -αν και αντιμέτωπος με ενιαίο αντιπολιτευτικό μέτωπο για πρώτη φορά από την άνοδό του στην εξουσία το 2010.

Η Ουγγαρία είναι μέλος τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και του ΝΑΤΟ, γεγονός που επιτρέπει στον Πούτιν να ισχυριστεί ότι έχει έναν «φίλο» στους κόλπους των δύο πλέον μισητών για τη Μόσχα θεσμών.

Και ο Όρμπαν απέδειξε τη φιλία του κατατάσσοντας τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στους εχθρούς της Ουγγαρίας κατά την πανηγυρική ομιλία που εκφώνησε αφότου επισφράγισε τέταρτη θητεία στην εξουσία. Στη λίστα των αντιπάλων βρέθηκαν επίσης οι «γραφειοκράτες των Βρυξελλών», αλλά και διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Ο Πούτιν έσπευσε να συγχαρεί τον Βίκτορ Όρμπαν για τη νίκη του -παρόλο που δεν ισοδυναμεί με κάτι πολύ περισσότερο από μια συμβολική νίκη και ελάχιστα επηρεάζει την αποφασιστικότητα της ΕΕ για τη στήριξη της Ουκρανίας.

Ο εθνικιστής πρωθυπουργός της Ουγγαρίας έχει «συμβιβαστεί» με τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και έχει ευθυγραμμιστεί σε μεγάλο βαθμό με τη δυτική συμμαχία. Ωστόσο, έχει αρνηθεί να επιτρέψει τη μεταφορά οπλισμού προς τον ουκρανικό στρατό μέσω της Ουγγαρίας, ενώ αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο στις συνομιλίες που διεξάγονται στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Η Γερμανία, αν και αντίθετη μέχρι στιγμής στην επιβολή ενεργειακού εμπάγκο, διαφαίνεται ότι τώρα καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να εξετάσει την απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στη σκιά της θηριωδίας στην Μπούτσα. Ο Όρμπαν έχει απορρίψει κατηγορηματικά κάθε ανάλογη κίνηση.

Υπό τη διακυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν η Ουγγαρία έχει απομακρυνθεί από τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κράτος Δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα, με τον ίδιο να έρχεται κατ' επανάληψη σε ανοιχτή σύγκρουση με τις Βρυξέλλες. Φίμωσε στη διάρκεια των τριών διαδοχικών κυβερνητικών θητειών τη Δικαιοσύνη και τα μέσα ενημέρωσης, προωθώντας παράλληλα ένα υπερσυντηρητικό όραμα για την κοινωνία.

Ερωτηματικό παραμένει πώς θα διαμορφωθεί ο άξονας Ουγγαρίας-Πολωνίας όταν σιγήσουν τα όπλα στην Ουκρανία. Η Βαρσοβία, εξίσου σε τροχιά σύγκρουσης με τις Βρυξέλλες για παραβιάσεις του κράτους Δικαίου, έχει λειτουργήσει πολλάκις τα τελευταία χρόνια με την άσκηση βέτο στην ΕΕ ως «ανάχωμα» για την επιβολή κυρώσεων κατά της Βουδαπέστης.

Οι δύο χώρες έχουν συνάψει ένα είδος συμφωνίας που κατ' ουσίαν προβλέπει εκατέρωθεν άσκηση βέτο στους κόλπους της ΕΕ για να προστατεύουν η μία την άλλη. Όμως, ο φιλορώσος Όρμπαν έχει πλέον εξοργίσει την Πολωνία, χώρα που στηρίζει στο μέγιστο την κυβέρνηση Ζελένσκι και έχει δεχθεί το μεγαλύτερο κύμα Ουκρανών προσφύγων, συνεπώς η «τύχη» της συμφωνίας είναι αβέβαιη όταν ο πόλεμος λήξει, διαβλέπει σε σχετική ανάλυση το CNNi.

Ήδη από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, την 24η Φεβρουαρίου, αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάνουν «ανοίγματα» στην Πολωνία με ζητούμενο να προσεγγίσει περαιτέρω το ευρωπαϊκό μπλοκ, αντί να βρίσκεται στην «κατηγορία» των παραβατών μαζί με την Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν.

Η «ταλάντευση» του Αλεξάνταρ Βούτσιτς μεταξύ Ρωσίας και Δύσης

AP Photo/Darko Vojinovic

Ως προς τη Σερβία, η οποία δεν ανήκει ούτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε το ΝΑΤΟ, η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Για τον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο οποίος εξίσου εξασφάλισε πανηγυρική επανεκλογή, θα είναι μάλλον πολύ πιο δύσκολο να συνεχίσει τις ασκήσεις ισορροπίας ανάμεσα στη Μόσχα και τη Δύση.

Ο Βούτσις είναι κυρίαρχη προσωπικότητα στην πολιτική σκηνή της Σερβίας την τελευταία δεκαετία, κατά τη διάρκεια της οποίας έχει κατηγορηθεί ότι διολισθαίνει όλο και περισσότερο στον αυταρχισμό. Όμως ενώ η κυριαρχία του στην πολιτική σκηνή είναι σχεδόν απόλυτη, βρίσκεται πλέον σε εξαιρετικά δύσκολη θέση στη διεθνή σκηνή εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, σημειώνει σχετικά το Politico τονίζοντας ότι η μεγάλη πρόκληση για τον Βούτσιτς βρίσκεται μπροστά.

Επί χρόνια ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς επιχειρούσε να εξισορροπήσει τη διατήρηση ισχυρών διπλωματικών και οικονομικών δεσμών με τη Ρωσία (τρέφοντας κατά τα φαινόμενα μία ιδιαίτερη συμπάθεια για τον Πούτιν) με την προπτική ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Βελιγράδι βρίσκεται επί μακρόν στον «προθάλαμο» της ΕΕ, η οποία και έχει καταστήσει σαφές ότι αναμένει από τα υποψήφια κράτη-μέλη να ευθυγραμμίζονται με την εξωτερική πολιτική της, και τις κυρώσεις ειδικότερα.

Όμως, η Σερβία έχει αρνηθεί να ακολουθήσει στο δρόμο των κυρώσεων κατά της Μόσχας. Εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ ο στρατός της διατηρεί δεσμούς με τον ρωσικό στρατό. Αν και υποστήριξε δύο ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών που καταδικάζουν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αρνήθηκε να επιβάλει κυρώσεις, ενώ είναι εν γένει επαμφοτερίζουσα η στάση που τηρεί από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.

Στις κάλπες της Κυριακής ο Βούτσιτς κατήγαγε θριαμβευτική νίκη με ποσοστό 59,5% επί του 99% των ψήφων, έναντι του υποψηφίου του συνασπισμού «Ενωμένοι για την νίκη» απόστρατου στρατηγού Ζντράβκο Πόνος, ο οποίος έλαβε το 17,5%. Στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν ταυτόχρονα επικράτησε επίσης το Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα (SNS) του Βούτσιτς, λαμβάνοντας ποσοστο 43,4% και καταλαμβάνοντας 120 από τις 250 έδρες στο Κοινοβούλιο. Δεν διαθέτει μεν πλειοψηφία στη νέα Βουλή, όμως θα συγκροτήσει κυβέρνηση με την υποστήριξη Ούγγρων μειονοτικών βουλευτών, και πιθανώς θα συνεχιστεί η συνεργασία με το Σοσιαλιστικό Κόμμα υπό τον Ίβιτσα Ντάτσιτς.

Ένα έτερο, μείζον ζήτημα όμως αναδείχθηκε από τις κάλπες της Κυριακής στη Σερβία είναι η απρόσμενη ανάδειξη της σερβικής ακροδεξιάς. Στη σερβική βουλή θα εκπροσωπηθούν 35 βουλευτές και τρία εθνικιστικά κόμματα (Nada, Dveri, Zavetnici), τα οποία έλαβαν αθροιστικά το 12,97% των ψήφων. Είναι φιλορωσικά και κατά την προεκλογική περίοδο προέβαλαν ανοιχτά τη στάση τους σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τα συγχαρητήρια του Βλαντιμίρ Πούτιν

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έσπευσε να συγχαρεί αμφότερους τους Βίκτορ Όρμπαν και Αλεξάνταρ Βούτσιτς για τη νίκη του στις βουλευτικές εκλογές, με το Κρεμλίνο να καλεί σε ενίσχυση της στρατηγικής σύμπραξης της Ρωσίας με αμφότερες Ουγγαρία και Σερβία.

«Ο αρχηγός του ρωσικού κράτους εξέφρασε την πεποίθηση πως, παρά τη δύσκολη διεθνή κατάσταση, η μελλοντική ανάπτυξη των διμερών δεσμών και της σύμπραξης [ανάμεσα στη Μόσχα και τη Βουδαπέστη] θα ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των λαών της Ρωσίας και της Ουγγαρίας», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ρωσική προεδρία.

Σε ανάλογο τόνο και το συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον Αλεξάνταρ Βούτσιτς.

«Θεωρώ ότι οι πράξεις μας ως αρχηγών κρατών θα συνεχίσουν να ευνοούν την ενίσχυση της στρατηγικής σύμπραξης ανάμεσα στις χώρες μας. Αναμφισβήτητα για το συμφέρον των αδελφών λαών που είναι η Ρωσία και η Σερβία», αναφέρεται στο συγχαρητήριο τηλεγράφημα που παρέλαβε ο Βούτσιτς από τη Μόσχα.

Κατά την άποψη του Πούτιν, η αποφασιστική αυτή νίκη αντανακλά ευρεία υποστήριξη των Σέρβων στην πολιτική Βούτσιτς με στόχο «την επίλυση των κοινωνικοοικονομικών σημερινών προβλημάτων και την άσκηση ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής».

ΔΗΜΟΦΙΛΗ