Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι: Ποιος ήταν ο διάδοχος του Οσάμα Μπιν Λάντεν στην Αλ Κάιντα

Ο νυν Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, 12 χρόνια μετά, σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση το απόγευμα της Δευτέρας ανακοίνωσε ότι ο διάδοχος του Μπιν Λάντεν στην ηγεσία της τρομοκρατικής οργάνωσης, Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι, σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια μιας πολύ καλά οργανωμένης επίθεσης με drone.

Ο Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι, αιγυπτιακής καταγωγής και χειρουργός στο επάγγελμα που είχε επικηρυχθεί από το FBI με 25 εκατομμύρια δολάρια, διαδέχθηκε τον Μπιν Λάντεν το 2011 αφού υπηρέτησε χρόνια ως υπαρχηγός, κύριος διοργανωτής επιχειρήσεων και υπεύθυνος στρατηγικής της Αλ Κάιντα.

Στο επικήδειο του για τον Μπιν Λάντεν, είχε υποσχεθεί να συνεχίσει τις επιθέσεις στη Δύση, διατηρώντας ζωντανές τις απειλές του:

«Δεν θα ονειρευτείτε ασφάλεια μέχρι να την ζήσουμε ως πραγματικότητα και μέχρι να εγκαταλείψετε τα εδάφη των μουσουλμάνων».

Ο Ζαουάχρι απασχόλησε για πρώτη φορά την κοινή γνώμη όταν βρέθηκε σε ένα κλουβί μέσα στην δικαστική αίθουσα όπου εκδικαζόταν η υπόθεση της δολοφονίας του προέδρου της Αιγύπτου, Ανουάρ αλ Σαντάντ, το 1981.

«Έχουμε θυσιαστεί και είμαστε ακόμα έτοιμοι για περισσότερες θυσίες μέχρι τη νίκη του Ισλάμ», φώναξε ο Ζαουάρχι, ενώ οι άλλοι κατηγορούμενοι εξαγριωμένοι από τη συνθήκη ειρήνης του Σαντάτ με το Ισραήλ φώναζαν συνθήματα.

«Συνέλαβαν τις συζύγους, τις μητέρες, τους πατέρες, τις αδερφές και τους γιους στη διάρκεια της δίκης για να ασκήσουν ψυχολογική πίεση σε αυτούς τους αθώους κρατούμενους», είχε πει. Εξέτισε ποινή φυλάκισης τριών ετών για παράνομη κατοχή όπλων, αλλά απαλλάχθηκε από τις κύριες κατηγορίες.

Στα χρόνια που ακολούθησαν τον θάνατο του Μπιν Λάντεν το 2011, κατά την διάρκεια αμερικανικών αεροπορικών επιδρομών σκοτώθηκαν αρκετοί συνεργάτες του Ζαουάχρι, αποδυναμώνοντας την ικανότητα του βετεράνου Αιγύπτιου τρομοκράτη που δυσκολευόταν πλέον να οργανώνει και να συντονίζει διεθνείς επιχειρήσεις.

Ο Ζαουάχρι είδε την Αλ Κάιντα να παραγκωνίζεται από την περίοδο των εξεγέρσεων της Αραβικής Άνοιξης. Η βία αποσταθεροποίησε αρκετές χώρες σε όλη την Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Αλλά οι μέρες που η Αλ Κάιντα ήταν το κεντρικό δίκτυο τρομοκρατών, που είχε επιτεθεί στις ΗΠΑ την 11η Σεπτεμβρίου 2001, είχαν παρέλθει.

Αντίθετα, η δράση της τρομοκρατικής οργάνωσης επέστρεψε κυρίως στις ρίζες, της σε συγκρούσεις σε τοπικό επίπεδο, καθοδηγούμενη από από ένα μείγμα τοπικών παραπόνων και υποκίνησης από διάφορα πλέον τζιχαντιστικά δίκτυα που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Επιφανής οικογένεια

Ο Ζαουάχρι δεν αναδύθηκε από τις φτωχογειτονιές του Καΐρου, όπως άλλοι που έλκονταν από ένοπλες ομάδες οι οποίες πρέσβευαν έναν ιερό σκοπό.

Γεννημένος το 1951 σε μια επιφανή οικογένεια του Καΐρου, ήταν εγγονός του μεγάλου ιμάμη του Αλ Άζχαρ, του ανώτατου πνευματικού κέντρου του σουνιτικού ισλάμ.

Μεγάλωσε στο καταπράσινο προάστιο Μααντί του Καΐρου και ήταν γιος καθηγητή Φαρμακολογίας.

Ασπάστηκε τον ισλαμικό φονταμενταλισμό σε ηλικία 15 ετών και εμπνεύστηκε από τις επαναστατικές ιδέες του αιγύπτιου συγγραφέα Σαΐντ Κουτμπ, ενός ισλαμιστή που εκτελέστηκε το 1966 με την κατηγορία ότι προσπάθησε να ανατρέψει το καθεστώς.

Συμφοιτητές του Ζαουάχρι στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου του Καΐρου τα χρόνια του 1970 τον περιγράφουν ως έναν νεαρό γεμάτο ζωή που πήγαινε στον κινηματογράφο, άκουγε μουσική και αστειευόταν με φίλους.

Μετά την αποφυλάκισή του πήγε στο Πακιστάν όπου εργάστηκε με την Ερυθρά Ημισέληνο για να περιθάλψει ισλαμιστές αντάρτες μουτζαχεντίν που είχαν τραυματιστεί κατά τις μάχες με τις σοβιετικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν.

Εκείνη την περίοδο γνώρισε και τον Οσάμα μπιν Λάντεν, τον πλούσιο Σαουδάραβα που είχε ενταχθεί στην αντίσταση στο Αφγανιστάν.

Αναλαμβάνοντας την ηγεσία της Ισλαμικής Τζιχάντ στην Αίγυπτο το 1993, ο Ζαουάχρι ήταν ηγετική φυσιογνωμία σε μια εκστρατεία στα μέσα της δεκαετίας του 1990 για την ανατροπή της αιγυπτιακής κυβέρνησης και τη δημιουργία ενός καθαρού ισλαμικού κράτους. Πάνω από 1.200 Αιγύπτιοι σκοτώθηκαν ενώ οι αρχές εξαπέλυσαν άγριες επιθέσεις κατά της Ισλαμικής Τζιχάντ μετά από την απόπειρα δολοφονίας του προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ τον Ιούνιο του 1995 στην Αντίς Αμπέμπα.

Ο γκριζαρισμένος πια και πάντα με λευκά τουρμπάνια Ζαουάχρι απάντησε δίνοντας εντολή για επίθεση το 1995 στην αιγυπτιακή πρεσβεία στο Ισλαμαμπάντ. Δύο αυτοκίνητα γεμάτα εκρηκτικά πέρασαν από τις πύλες του κτιριακού συγκροτήματος, σκοτώνοντας 16 άτομα.

Το 1999, αιγυπτιακό στρατοδικείο καταδίκασε ερήμην τον Ζαουάχρι σε θάνατο.

Μέχρι τότε ζούσε τη σπαρτιατική ζωή ενός μαχητή ενώ βοήθησε τον Μπιν Λάντεν να σχηματίσει την Αλ Κάιντα.