Κίνα: Εκτοξεύει το πρώτο της ηλιακό παρατηρητήριο ASO-S

Στόχος είναι αφενός να μελετήσει με ποιούς τρόπους το ηλιακό μαγνητικό πεδίο δημιουργεί τις τεράστιες εκρήξεις στεμματικής μάζας, τις εκλάμψεις και τις άλλες ηλιακές εκρήξεις και αφετέρου να βελτιώσει τις προβλέψεις για τον δυνητικά επικίνδυνο για τη Γη διαστημικό «καιρό» (γεωμαγνητικές καταιγίδες και άλλα φαινόμενα) που μπορεί να επηρεάσει τα συστήματα GPS, τους γήινους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τα δίκτυα ηλεκτρισμού.

Το κόστους 126 εκατομμυρίων δολαρίων παρατηρητήριο με την ονομασία ASOS-S (Advanced Space-based Solar Observatory) ή Kuafu-1 (γίγαντας της κινεζικής μυθολογίας που προσπάθησε να «δαμάσει» τον Ήλιο) θα εκτοξευθεί από το κέντρο εκτόξευσης δορυφόρων Jiuquan στη βόρεια Κίνα. Θα τεθεί σε τροχιά σε απόσταση 720 χιλιομέτρων από τη Γη, κοιτώντας μόνιμα τον Ήλιο.

Οι Κινέζοι επιστήμονες περίμεναν πολύ καιρό για έναν τέτοιο διαστημικό επιστημονικό δορυφόρο. Η αρχική πρόταση τους είχε γίνει στη δεκαετία του 1970, σύμφωνα με τον αστροφυσικό Weiqun Gan της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών στη Ναντζίνγκ, ο οποίος είναι ο επικεφαλής επιστήμονας της νέας αποστολής. «Πάντα θέλαμε να κάνουμε κάτι τέτοιο», δήλωσε στο περιοδικό «Nature».

Οι αστρονόμοι γνωρίζουν ότι το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου προκαλεί τα διάφορα εκρηκτικά επεισόδια στην επιφάνεια του, αλλά οι ακριβείς μηχανισμοί είναι πολύπλοκοι και όχι καλά κατανοητοί. Τα τρία επιστημονικά όργανα του ASO-S, που θα λειτουργούν σε διάφορα μήκη κύματος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, θα φωτίσουν περισσότερο το τι συμβαίνει.

Η αποστολή θα διαρκέσει τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, καλύπτοντας την αναμενόμενη κορύφωση του 11ετούς ηλιακού κύκλου κατά τη διετία 2024-25, οπότε και προβλέπονται πολλές ηλιακές εκρήξεις. Τα δεδομένα του σκάφους θα είναι ελεύθερα προσβάσιμα και οι Κινέζοι ερευνητές δηλώνουν ανοικτοί σε διεθνείς συνεργασίες, σύμφωνα με τον αστροφυσικό Ζαν-Κλοντ Βιάλ του Πανεπιστημίου Paris-Saclay του Παρισιού.

Τα δύο γνωστότερα ηλιακά παρατηρητήρια σε λειτουργία είναι το Solar Parker Probe της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) που είχε εκτοξευθεί το 2018 και το Solar Orbiter του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) που εκτοξεύθηκε το 2020. Τα στοιχεία του κινεζικού παρατηρητηρίου θα συμπληρώσουν τα δεδομένα που συλλέγουν οι άλλες διαστημικές αποστολές για τον Ήλιο και την καυτή και εκρηκτική ατμόσφαιρα του.