Πώς φτάσαμε στη ρήξη του Πούτιν με τον Πριγκόζιν

Οι μισθοφόροι του Πριγκόζιν, επελαύνουν στη ρωσική πόλη Ροστόφ, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να κάνει λόγο για «προδοσία» και να διαμηνύει πως θα τιμωρήσει τους υπεύθυνους της «ένοπλης εξέγερσης».

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν χαρακτήρισε τις ενέργειες του Βάγκνερ «προδοσία» και ορκίστηκε να τιμωρήσει όσους βρίσκονται πίσω από την «ένοπλη εξέγερση».

Τι έκανε ο Πριγκόζιν

Όλα ξεκίνησαν την Παρασκευή (23/06) όταν ο Πριγκόζιν κατηγόρησε ανοιχτά το ρωσικό στρατό ότι επιτέθηκε σε στρατόπεδο της Βάγκνερ και σκότωσε χιλιάδες στρατιώτες του. Έδωσε όρκο για σκληρά αντίποινα, αφήνοντας να εννοηθεί πως οι δυνάμεις του θα τσακίσουν κάθε μέσο αντίστασης, όπως οδοφράγματα ή πολεμικά αεροσκάφη.

«Είμαστε 25.000 και θα μάθουμε γιατί επικρατεί τέτοιο χάος στη χώρα», είπε.

Ο Πριγκόζιν έκανε πράξη την απειλή του λίγο αργότερα, χαρακτηρίζοντας «πορεία δικαιοσύνης» και όχι πραξικόπημα τις ενέργειές του.

Η κρίση οξύνθηκε περαιτέρω καθώς ο Πριγκόζιν ανακοίνωσε πως οι μαχητές του εισήλθαν στη ρωσική περιοχή του Ροστόφ και κατέλαβαν κρίσιμης σημασίας στρατιωτικές υποδομές στην πρωτεύουσα. Στην πόλη Ροστόφ-ον-Ντόν βρίσκεται το αρχηγείο της στρατιωτικής διοίκησης της Ρωσίας στο νότο, ενώ σε αυτή κατοικούν περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι.

Ο Πριγκόζιν δημοσίευσε βίντεο στο οποίο αναφέρει ότι οι δυνάμεις του θα αποκλείσουν το Ροστόφ-ον-Ντον, εκτός εάν δεχτούν να τον συναντήσουν ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου και αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, Βαλέρι Γκεράσιμοφ.

Το προηγούμενο διάστημα ο Πριγκόζιν έχει κατηγορήσει επανειλημμένα τους δύο αξιωματούχους για τις αποτυχίες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Πώς απάντησε η Ρωσία;

Ενδεικτικό του μεγέθους της κρίσης στη Ρωσία είναι το γεγονός ότι λίγες ώρες αργότερα ο Βλαντιμίρ Πούτιν προχώρησε σε διάγγελμα προς το έθνος, διαμηνύοντας πως θα τιμωρηθούν όσοι σκόπιμα ακολουθούν το δρόμο της προδοσίας προετοιμάζοντας ένοπλη εξέγερση.

Χαρακτήρισε οποιαδήποτε εσωτερική αναταραχή, «θανάσιμη απειλή για το κράτος» και «πλήγμα για τη Ρωσία και το λαό» και πρόσθεσε πως τέτοιες ενέργειες θα «λάβουν σοβαρή απάντηση».
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας διαψεύδει πως επιτέθηκε στα στρατεύματα της Βάγκνερ, και χαρακτήρισε «προπαγάνδα» τους ισχυρισμούς Πριγκόζιν.

Παράλληλα, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB), ξεκίνησε ποινική έρευνα κατά του Πριγκόζιν με την κατηγορία πως κάλεσε σε ένοπλη εξέγερση.

«Οι δηλώσεις και οι ενέργειες του Πριγκόζιν είναι στην πραγματικότητα εκκλήσεις για έναρξη ένοπλης εμφύλιας σύγκρουσης στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας και αποτελούν μαχαιριά στην πλάτη των Ρώσων στρατιωτικών που πολεμούν τις φιλοφασιστικές ουκρανικές δυνάμεις», αναφέρεται στην ανακοίνωση της FSB.

Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS αυξήθηκαν τα μέτρα ασφαλείας στη Μόσχα.

Ο δήμαρχος της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν δήλωσε ότι μετά από σχετικές πληροφορίες, ενεργοποιήθηκαν «αντιτρομοκρατικά» μέτρα στην πρωτεύουσα.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφόρησαν εικόνες με στρατιωτικά οχήματα στους στους κεντρικούς δρόμους της ρωσικής πρωτεύουσας τα ξημερώματα του Σαββάτου.

Ποιος είναι ο Πριγκόζιν;

Πούτιν και Πριγκόζιν γνωρίζονται ήδη από τη δεκαετία του ‘90. Ο επικεφαλής της Βάγκνερ πλούτισε μέσω κερδοφόρων συμβολαίων τροφοδοσίας με το Κρεμλίνο, και γι αυτό χαρακτηρίστηκε «Ο σεφ του Πούτιν».

Η μεταμόρφωσή του σε σκληροτράχηλο πολέμαρχο, επήλθε στον απόηχο των αυτονομιστικών κινημάτων του 2014 στο Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία, που υποστηρίχθηκαν από τη Ρωσία.

Ο Πριγκόζιν ίδρυσε τον Βάγκνερ, μια σκιώδη ομάδα μισθοφόρων που πολέμησε στην ανατολική Ουκρανία και σε άλλα σημεία ρωσικού ενδιαφέροντος σε όλο τον κόσμο.

Το CNNi έχει στοιχεία για δράση μισθοφόρων της Βάγκνερ στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στο Σουδάν, στη Λιβύη, στη Μοζαμβίκη, στην Ουκρανία και στη Συρία. Οι μισθοφόροι της Βάγκνερ είναι διαβόητοι και έχουν συνδεθεί με περιστατικά παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το πολιτικό άστρο του Πριγκόζιν «έλαμψε» στη Ρωσία μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Τη στιγμή που τα ρωσικά στρατεύματα αναγκάζονταν σε οπισθοχωρήσεις στα πεδία των μαχών, οι μισθοφόροι της Βάγκνερ ήταν η μόνη δύναμη που σημείωνε προόδους.

Οι βάναυσες και συχνά παράνομες τακτικές της Βάγκνερ και η αδιαφορία για τις ζωές των στρατιωτών της, εκτιμάται πως οδήγησε σε μεγάλο αριθμό απωλειών, καθώς οι νεοσύλλεκτοι στέλνονταν στις μάχες με ελάχιστη εκπαίδευση, μια πρακτική που ο Αμερικανός υποστράτηγος Μαρκ Χέρτλινγκ παρομοίασε με «κρεατομηχανή».

Ο Πριγκόζιν, αξιοποιώντας στο έπακρο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συχνά πίεζε τη Μόσχα και εξέφραζε τη διαφωνία του με τη στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας, παρουσιάζοντας εαυτόν ως τον ικανό άνδρα που έρχεται με αποφασιστικό τρόπο σε αντίθεση με το στρατιωτικό κατεστημένο.

Η ρήξη με τη Μόσχα φάνηκε καθαρά κατά τη διάρκεια της μάχης του Μπαχμούτ, όταν επανειλημμένα ο Πριγκόζιν κατηγόρησε τη στρατιωτική ηγεσία πως δεν προμήθευε με πυρομαχικά τα στρατεύματά του.

Στις αρχές Μαΐου, εμφανίστηκε σε βίντεο δίπλα σε ένα σωρό νεκρών μαχητικών της Βάγκνερ και εξαπέλυσε πυρά κατά του Ρώσου υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων Γκερασίμοφ.

«Το αίμα είναι ακόμα φρέσκο», «ήρθαν εδώ ως εθελοντές και πεθαίνουν για να μπορείτε να κάθεστε σαν χοντρές γάτες στα πολυτελή γραφεία σας» έλεγε δείχνοντας τα πτώματα πίσω του.

Τι συμβαίνει από εδώ και πέρα

Το διάγγελμα Πούτιν σηματοδότησε την ανοιχτή ρήξη που υπάρχει στο κατεστημένο της Ρωσίας, σε μια εποχή που η Ουκρανία επιδιώκει να σημειώσει πρόοδο με την αντεπίθεσή της στο πεδίο.

Ο Πούτιν παρομοίασε αυτό που αντιμετωπίζει τώρα με τη Ρωσική Επανάσταση του 1917, όταν οι Μπολσεβίκοι ανέτρεψαν τον τσάρο Νικόλαο Β' της Ρωσίας εν μέσω του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, βυθίζοντας τη χώρα σε εμφύλιο πόλεμο και τελικά ανοίγοντας το δρόμο για τη δημιουργία της Σοβιετικής Ένωσης.

Ο Στιβ Χολ, πρώην αξιωματούχος της CIA και νυν συνεργάτης του CNNi, εξήγησε ότι ο Πριγκόζιν βρίσκεται σε μια εξαιρετικά επισφαλή θέση και γνωρίζει τους κινδύνους.

«Ξέρει επακριβώς ποιος είναι ο κίνδυνος, κάτι που είναι ενδιαφέρον καθώς πρέπει να έχει κάνει τους υπολογισμούς του και να εκτιμά ότι μπορεί και να πετύχει… Τύποι σαν τον Πριγκόζιν ξέρουν ποιοι είναι οι κίνδυνοι και πως αν το κάνει και δεν πάει καλά, θα πάει πολύ άσχημα», πρόσθεσε.

Την ίδια ώρα, η διχόνοια στο εσωτερικό των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων δεν μπορεί παρά να ικανοποιεί το Κίεβο.

Ο Μάλκολμ Ντέιβις, ανώτερος αναλυτής στο Ινστιτούτο Στρατηγικής Πολιτικής της Αυστραλίας, δήλωσε ότι η Ουκρανία θα επιδιώξει να εκμεταλλευτεί την αναταραχή, ειδικά εάν η Μόσχα αναγκαστεί να μετακινήσει στρατεύματα από την πρώτη γραμμή.

«Εάν οι ρωσικές δυνάμεις αποσυρθούν από αυτές τις τοποθεσίες για να πολεμήσουν τη Βάγκνερ προκειμένου να αντιμετωπίσουν την εξέγερση που υπάρχει αυτή τη στιγμή, αλλά θα μπορούσε να εξελιχθεί στην πορεία σε εμφύλιο, τότε πιθανώς θα δούμε τους Ουκρανούς να αρπάζουν την ευκαιρία, να εντοπίζουν και να εκμεταλλεύονται τα κενά στις ρωσικές γραμμές».

Wagner insurrection plunges Russia into uncertainty. Here’s what you need to knowBy Jerome Taylor, CNN