ΚΟΣΜΟΣ

Η απόβαση στη Νορμανδία και το φάντασμα του ναζισμού που εξακολουθεί να διχάζει

Η απόβαση στη Νορμανδία και το φάντασμα του ναζισμού που εξακολουθεί να διχάζει

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμρ Ζελένσκι και η σύζυγός του Ολένα Ζελένσκα μαζί με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τη σύζυγό του Μπριζίτ Μακρόν στις 6 Ιουνίου, 2024

Ludovic Marin, Pool via AP

Μπορεί να έχουν περάσει 80 χρόνια από την στιγμή που οι σύμμαχοι ενώθηκαν για να ηττηθεί ο ναζισμός, αλλά σήμερα το μαύρο αφήγημα εκείνης της περιόδου εξακολουθεί να στοιχειώνει με πόλεμο τον κόσμο.

Όταν στο διάγγελμά του τα ξημερώματα της 22ας Φεβρουαρίου του 2022 ο Βλαντιμίρ Πούτιν έκανε λόγο για «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας ως μία από τις βασικές αιτίες για την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στα εδάφη της Ουκρανίας, κανένας δεν μπορούσε να αντιληφθεί το γεγονός πως είναι δυνατό να παραμένει το δόγμα που αιματοκύλισε τον πλανήτη ως δικαιολογία για την έναρξη ενός νέου πολέμου και πάλι σε ευρωπαϊκά εδάφη.

80 χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα που σε πέντε διαφορετικές παραλίες στις Νορμανδικές ακτές οι συμμαχικές δυνάμεις προχώρησαν σε μία από τις ιστορικότερες πολεμικές επιχειρήσεις του Β Παγκοσμίου Πολέμου, την επιχείρηση Overlord.

Χιλιάδες στρατιώτες από τις βρετανικές ακτές έφτασαν σε Γαλλικά εδάφη και μετά από σκληρές μάχες και χιλιάδες νεκρούς κατάφεραν μετά από 90 ημέρες να απελευθερώσουν τα πρώτα σημαντικά Γαλλικά αστικά και περιαστικά κέντρα στα δυτικά, σημαίνοντας επί της ουσίας την σάλπιγγα της νίκης κατά του ναζισμού στον ευρωπαϊκό χώρο.

Σε αυτές τις επιχειρήσεις δεν συμμετείχαν ρωσικά στρατεύματα, αλλά κανένας δεν τόλμησε να σηκώσει ψηλότερα το βλέμμα στο πεδίο της θυσίας από την Ρωσία, που στη δική της μάχη στα ανατολικά με το ναζιστικό μόρφωμα έχασε περισσότερα από 27 εκατομμύρια του πληθυσμού της, σχεδόν 9 εκατομμύρια στρατιώτες και 18 εκατομμύρια αμάχους.

Η Ρωσία μπορεί να υπερηφανεύεται και καθόλου άδικα, πως μόνη της έβαλε τέλος με τον πλέον απόλυτο τρόπο στα επεκτατικά σχέδια του Χίτλερ και της ναζιστικής Γερμανίας για απόλυτη κυριαρχία στον ευρωπαϊκό χώρο και μπορεί επίσης να διατυμπανίζει ελεύθερα και χωρίς εισαγωγικά πως την δική της θυσία σε ανθρώπους και υποδομές, ολόκληρη η Ευρώπη δεν μπορεί καν να την πλησιάσει.

Η ειρωνεία σήμερα είναι πως είναι η ίδια η χώρα που θυσιάστηκε για την Ελευθερία που επιχειρεί να στερήσει το αγαθό για το οποίο οι άνθρωποί της υπέφεραν από κάποιον άλλο, κάνοντας χρήση του ίδιου αφηγήματος.

Η αλλαγή στο αφήγημα Πούτιν

Η πρόσφατη συνέντευξη του Ρώσου Προέδρου σε εκπροσώπους των δυτικών μέσων, περιείχε μία ξεκάθαρη αλλαγή στο συγκεκριμένο μάλιστα αφήγημα.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν απαντώντας εκ νέου μετά από πάρα πολύ καιρό σε ερώτηση γιατί αποφάσισε να εισβάλει στην Ουκρανία, τόνισε πως η αιτία ήταν πως η χώρα του απειλούνταν.

Αυτό είναι δεδομένα διαφορετικό αφήγημα από το πρόταγμα της αποναζιστικοποίησης, που κατά κόρον το Κρεμλίνο χρησιμοποιούσε για τους τους πρώτους τουλάχιστον 14 μήνες του πολέμου.

Ο Ζελένσκι και η ευχή του για μια νέα «ιστορική απόβαση»

Ακόμη μια ειρωνική τροπή στα πράγματα είναι, πως εχθές σε μια συλλογικά ιστορική ημέρα μνήμης, όπως είναι και η 9η Μαΐου την οποία γιορτάζει ως νίκη ενάντια στον ναζισμό η Ρωσία, είναι η ρωσική αντιπροσωπία που δεν ήταν προσκεκλημένη σε ένα κεφάλαιο της σύγχρονης ιστορίας στο οποίο έχει διαδραματίσει έστω και σε άλλα πεδία καθοριστικότατο ρόλο για την τελική νικηφόρα έκβαση.

Αντίθετα το παρόν έδωσαν ακόμη και οι ηττημένοι των μαχών, πράγμα το οποίο συνηθίζεται εδώ και δεκαετίες, ειδικά μετά την εκχώρηση από την πλευρά της Γαλλίας χώρου στη Νορμανδία και για τους νεκρούς Γερμανούς στρατιώτες.

Στη χθεσινή ιστορική ημέρα μνήμης, εκτός από τους ηγέτες των χωρών που συμμάχησαν για να ηττηθεί ο φασισμός και ο άξονας, βρέθηκε και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Μπορεί πριν από σχεδόν 8 δεκαετίες η Ουκρανία να μην ήταν ανεξάρτητη χώρα και να αποτελούσε τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά είναι δεδομένο πως οι ναζί έκαναν κάποιες από τις μεγαλύτερες θηριωδίες τους στα εδάφη της.

Ο Ζελένσκι όταν ρωτήθηκε εάν προσμένει σε μία ιστορική «απόβαση» και στην Ουκρανία απάντησε πως το εύχεται, δίνοντας ουσιαστικά μία νέα νότα και τροπή στον συνεχιζόμενο για τρία σχεδόν χρόνια πόλεμο.

Το πλέον δραματικό πάντως στοιχείο, τόσο για ιστορικούς όσο και για ρεαλιστικούς λόγους, είναι το γεγονός πως ο ναζισμός ηττήθηκε στα πεδία των μαχών και εξαφανίστηκε με συνταγματικές – δημοκρατικές διαδικασίες ακόμη και στις χώρες που τον εμπνεύστηκαν και τον ασπάστηκαν, το φάντασμά του όμως εξακολουθεί πιο «ζωντανό» από ποτέ, να αιματοκυλά τις ίδιες πλευρές του κόσμου και αναβιώνει μέσα από ένα αφήγημα που είναι δεδομένα νεκρό.