Τι συμβαίνει όταν «αδειάζει» το μυαλό μας; Η επιστήμη απαντά

Ερευνητές από το Βέλγιο, τη Γαλλία και την Αυστραλία πραγματοποίησαν μια ανασκόπηση των υφιστάμενων δεδομένων σχετικά με το κενό μυαλό, στην οποία υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να θεωρείται και να μελετάται ως ένα διαφορετικό φαινόμενο από καταστάσεις όπως η αποσπάση της προσοχής, αναφέρει το Gizmodo.

Σύμφωνα με την Αθηνά Δεμερτζή, διευθύντρια του εργαστηρίου Φυσιολογίας της Γνωστικής Λειτουργίας στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης, το φαινόμενο δεν είναι κάτι καινούργιο για ορισμένους επιστήμονες, ιδιαίτερα για εκείνους που μελετούν τη διαλογισμό. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον για το κενό μυαλό αυξάνεται σταθερά μεταξύ των ερευνητών που μελετούν τη γνωστική λειτουργία και τον ύπνο.

Τι έδειξαν οι εγκεφαλικές σαρώσεις

Η Δεμερτζή και οι συνεργάτες της εξέτασαν δεδομένα από περίπου 80 έρευνες σχετικές με το κενό μυαλό, συμπεριλαμβανομένων και δικών τους μελετών όπου μέτρησαν την εγκεφαλική δραστηριότητα των εθελοντών κατά τη διάρκεια στιγμών που ανέφεραν ότι δεν είχαν τίποτα στο μυαλό τους. Και κατέληξαν σε ένα απλό συμπέρασμα.

«Το mind blanking είναι πραγματικό, δεν είναι απλώς θέμα ξεχασιάς ή αδυναμίας αναφοράς. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, η ροή των σκέψεών μας μπορεί απλώς να σταματήσει, αφήνοντάς μας με την εμπειρία του να μην σκεφτόμαστε τίποτα», είπε.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, το κενό μυαλό συνδέεται με δικά του, ιδιαίτερα μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας. Σε μελέτες όπου ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αδειάσουν το μυαλό τους από οποιαδήποτε σκέψη, οι εγκεφαλικές σαρώσεις αποκάλυψαν μειωμένη δραστηριότητα σε ορισμένες περιοχές όπως ο συμπληρωματικός κινητικός φλοιός και ο ιππόκαμπος. Τα δεδομένα από ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα δείχνουν επίσης ότι ορισμένα μέρη του εγκεφάλου μπορεί να εισέρχονται σε μια κατάσταση παρόμοια με τον ύπνο όταν αδειάζουμε το μυαλό μας.

Ερωτήματα που ζητούν απάντηση

Τα ευρήματα της ομάδας, που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Trends in Cognitive Sciences, υποδηλώνουν επίσης ότι οι άνθρωποι βιώνουν κατάσταση κενού μυαλού κατά μέσο όρο μεταξύ 5% και 20% του χρόνου. Και ορισμένοι άνθρωποι φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς σε αυτήν σε σχέση με άλλους, όπως εκείνοι με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητας). Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθούν αυτά τα ευρήματα και να απαντηθούν πολλά ακόμη ανοιχτά ερωτήματα σχετικά με τη φύση του κενού μυαλού.

Διαβάστε ακόμη:
Πόσο μεγάλο μέρος του εγκεφάλου μας χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε

Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Δεμερτζή, οι ειδικοί δεν γνωρίζουν ακόμη πόσο διαρκούν συνήθως τα επεισόδια κενού μυαλού ή αν υπάρχουν διαφορετικοί τύποι. Μήπως ορισμένες περιπτώσεις είναι εκούσιες; Μήπως το κενό μυαλό εμφανίζεται κατά τη διάρκεια καταστάσεων υψηλής απόδοσης, όπως η κατάσταση «ροής»;. Απαιτείται επίσης μια βαθύτερη κατανόηση των νευρικών μηχανισμών του. Το κενό μυαλό είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας δημιουργίας νοητικού περιεχομένου ή της αδυναμίας πρόσβασης σε αυτό;