Στη δίνη των δικαστικών αποφάσεων οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ – Τα επόμενα βήματα

Άμεση ήταν η απάντηση της κυβέρνησης, η οποία άσκησε έφεση κατά της απόφασης θέτοντας τις βάσεις για μία νομική μάχη για την οικονομική πολιτική που έχει επιβάλλει ο Αμερικανός πρόεδρος.

Η αναστολή από το εφετείο ήρθε μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες. Η απόφαση του Εφετείου των Ηνωμένων Πολιτειών για τον Ομοσπονδιακό Κύκλο αποκατέστησε τη δυνατότητα του Τραμπ να επιβάλλει δασμούς χρησιμοποιώντας τις έκτακτες εξουσίες που διαθέτει. Το εφετείο διέταξε επίσης και τις δύο πλευρές να υποβάλουν γραπτά επιχειρήματα για την αναστολή των δασμών, τα οποία θα κατατεθούν μέχρι τις αρχές του επόμενου μήνα.

Σημειώνεται ότι το Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου των ΗΠΑ έχει δικαιοδοσία επί αστικών υποθέσεων που αφορούν το εμπόριο. Οι αποφάσεις του μπορούν να προσβληθούν στο Αμερικανικό Εφετείο για το Ομοσπονδιακό Κύκλωμα στην Ουάσινγκτον και τελικά στο Ανώτατο Δικαστήριο, όπου αναμένεται ευρέως να καταλήξουν οι νομικές αμφισβητήσεις των δασμών του Τραμπ.

Εξετάζονται και άλλα μέσα επιβολής δασμών

Σύμφωνα με πληροφορίες του CNNi, ο Πίτερ Ναβάρο, κορυφαίος εμπορικός σύμβουλος του Τραμπ, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι, αν και η αναστολή δεν ήταν έκπληξη, η κυβέρνηση εξετάζει «όλες τις στρατηγικές επιλογές».

«Θα ακούσουμε, το αργότερο μέσα στην επόμενη μέρα ή δύο, από τον εκπρόσωπο των Ηνωμένων Πολιτειών για το εμπόριο, πώς θα ανταποκριθούμε σε όλα αυτά. Θα ανταποκριθούμε με σθένος και πιστεύουμε ότι έχουμε πολύ καλά επιχειρήματα σε αυτό το θέμα», πρόσθεσε ο Ναβάρο.

Ο Ναβάρο υπονόησε ότι η κυβέρνηση εξετάζει άλλα μέσα για την επιβολή δασμών, εκτός από την προσφυγή στα δικαστήρια.

«Μπορώ να διαβεβαιώσω τον αμερικανικό λαό ότι το πρόγραμμα δασμών του Τραμπ είναι ζωντανό, υγιές και θα εφαρμοστεί για να σας προστατεύσει, να σώσει τις δουλειές και τα εργοστάσιά σας και να σταματήσει τη μεταφορά του πλούτου της χώρας μας σε ξένα χέρια», δήλωσε.

Ποιους δασμούς μπλόκαρε το δικαστήριο;

Σύμφωνα με το Associated Press, η απόφαση του δικαστηρίου μπλοκάρει τους δασμούς που επέβαλε ο Τραμπ τον περασμένο μήνα σε όλους σχεδόν τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ και τις εισφορές που επέβαλε πριν από αυτό στην Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά.

Στις 2 Απριλίου, ο Τραμπ επέβαλε τους λεγόμενους αμοιβαίους δασμούς έως και 50% στις χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν εμπορικό έλλειμμα και βασικούς δασμούς 10% σχεδόν σε όλους τους άλλους. Αργότερα ανέστειλε τους αμοιβαίους δασμούς για 90 ημέρες, ώστε να δώσει χρόνο στις χώρες να συμφωνήσουν να μειώσουν τα εμπόδια στις αμερικανικές εξαγωγές.

Διατήρησε όμως τους βασικούς δασμούς σε ισχύ. Διεκδικώντας έκτακτη εξουσία, δηλαδή να ενεργεί χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου, δικαιολόγησε τους φόρους σύμφωνα με το IEEPA κηρύσσοντας τα μακροχρόνια εμπορικά ελλείμματα των Ηνωμένων Πολιτειών «εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης».

Τον Φεβρουάριο, είχε επικαλεστεί τον νόμο για να επιβάλει δασμούς στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα, λέγοντας ότι η παράνομη ροή μεταναστών και ναρκωτικών μέσω των αμερικανικών συνόρων αποτελούσε εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ότι οι τρεις χώρες έπρεπε να κάνουν περισσότερα για να τη σταματήσουν.

Το Σύνταγμα των ΗΠΑ δίνει στο Κογκρέσο την εξουσία να καθορίζει φόρους, συμπεριλαμβανομένων των δασμών. Αλλά οι νομοθέτες έχουν αφήσει σταδιακά τους προέδρους να αναλάβουν μεγαλύτερη εξουσία όσον αφορά τους δασμούς – και ο Τραμπ το έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο.

Η απόφαση αφήνει σε ισχύ άλλους δασμούς του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τον ξένο χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα. Όμως αυτές οι εισφορές επικαλούνται βάσει διαφορετικού νόμου που απαιτεί έρευνα του υπουργείου Εμπορίου και δεν μπορούν να επιβληθούν κατά τη διακριτική ευχέρεια του προέδρου.

Η υπερασπιστική γραμμή της κυβέρνησης και η απάντηση του δικαστηρίου

Οι δασμοί που έχει εφαρμόσει ο Ντόναλντ Τραμπ αμφισβητούνται με τουλάχιστον επτά αγωγές. Στην απόφαση της Τετάρτης, το εμπορικό δικαστήριο συνδύασε δύο από τις υποθέσεις – μία από πέντε μικρές επιχειρήσεις και μία από 12 πολιτείες των ΗΠΑ.

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση αναφέρθηκε στο δεδικασμένο που είχε δημιουργηθεί από την έγκριση που είχαν παράσχει τα δικαστήρια στην έκτακτη χρήση δασμών από τον τότε πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον σε μια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του 1971, η οποία προέκυψε όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες υποτίμησαν ξαφνικά το δολάριο τερματίζοντας μια πολιτική που συνέδεε το αμερικανικό νόμισμα με την τιμή του χρυσού.

Εκείνη την εποχή, η κυβέρνηση Νίξον επικαλέστηκε με επιτυχία την εξουσία της βάσει του νόμου του 1917 περί εμπορίας με τον εχθρό, ο οποίος προηγήθηκε και παρείχε μέρος της νομικής γλώσσας που χρησιμοποιήθηκε αργότερα στο Διεθνή νόμος περί οικονομικών εξουσιών έκτακτης ανάγκης (IEPPA).

Από την πλευρά του, το δικαστήριο διαφώνησε, αποφασίζοντας ότι οι σαρωτικοί δασμοί του Τραμπ υπερέβαιναν την εξουσία του να ρυθμίζει τις εισαγωγές βάσει της IEEPA. Είπε επίσης ότι οι δασμοί δεν έκαναν τίποτα για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που υποτίθεται ότι θα αντιμετώπιζαν.

Στην υπόθεσή τους, οι πολιτείες σημείωσαν ότι τα εμπορικά ελλείμματα της Αμερικής δύσκολα ισοδυναμούν με ξαφνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες τα συσσωρεύουν επί 49 συναπτά έτη σε καλές και κακές εποχές.

Τι αναφέρουν οι αναλυτές

Η Wendy Cutler, πρώην εμπορικός αξιωματούχος των ΗΠΑ που είναι τώρα αντιπρόεδρος στο Asia Society Policy Institute, λέει ότι η απόφαση του δικαστηρίου «δημιουργεί αναταραχές στην εμπορική πολιτική του προέδρου».

«Οι εταίροι που διαπραγματεύονται σκληρά κατά τη διάρκεια της περιόδου διακοπής των δασμών των 90 ημερών μπορεί να μπουν στον πειρασμό να μην κάνουν περαιτέρω παραχωρήσεις προς τις ΗΠΑ μέχρι να υπάρξει μεγαλύτερη νομική σαφήνεια», δήλωσε η ίδια.

Παρομοίως, οι εταιρείες θα πρέπει να επανεκτιμήσουν τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, ίσως επιταχύνοντας τις αποστολές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο να επανέλθουν οι δασμοί κατόπιν έφεσης.

Το εμπορικό δικαστήριο σημείωσε ότι ο Τραμπ διατηρεί πιο περιορισμένη εξουσία να επιβάλλει δασμούς για την αντιμετώπιση των εμπορικών ελλειμμάτων βάσει ενός άλλου νόμου, του νόμου περί εμπορίου του 1974. Αλλά ο νόμος αυτός περιορίζει τους δασμούς στο 15% και μόνο για 150 ημέρες με χώρες με τις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μεγάλα εμπορικά ελλείμματα.

Προς το παρόν, η απόφαση του εμπορικού δικαστηρίου «καταστρέφει το σκεπτικό της διοίκησης Τραμπ για τη χρήση ομοσπονδιακών εξουσιών έκτακτης ανάγκης για την επιβολή δασμών, η οποία υπερβαίνει την εξουσία του Κογκρέσου και αντιβαίνει σε κάθε έννοια δέουσας διαδικασίας», δήλωσε ο Eswar Prasad, καθηγητής εμπορικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Cornell.

«Η απόφαση καθιστά σαφές ότι οι ευρείς δασμοί που επιβλήθηκαν μονομερώς από τον Τραμπ αποτελούν υπέρβαση της εκτελεστικής εξουσίας» επεσήμανε.