Πώς η τύχη του στενού κύκλου του Χαμενεΐ μπορεί να αποτελέσει κλειδί για τις εξελίξεις

Το γεγονός αυτό αφήνει μεγάλα κενά στον στενό του κύκλο και αυξάνει τον κίνδυνο στρατηγικών λαθών, σύμφωνα με πέντε άτομα που γνωρίζουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, όπως αναφέρει το Reuters.

Μία από αυτές τις πηγές, η οποία παρευρίσκεται συχνά σε συναντήσεις με τον Ιρανό ηγέτη, περιέγραψε τον κίνδυνο λανθασμένου υπολογισμού για το Ιράν σε θέματα άμυνας και εσωτερικής σταθερότητας ως «εξαιρετικά επικίνδυνο».

Αρκετοί Ιρανοί ανώτεροι στρατιωτικοί διοικητές έχουν σκοτωθεί από την Παρασκευή (13/6), συμπεριλαμβανομένων των κύριων συμβούλων του Χαμενεΐ από τις τάξεις των τους Φρουρών της Επανάστασης, την επίλεκτη στρατιωτική δύναμη του Ιράν: ο γενικός διοικητής των Φρουρών Χοσεΐν Σαλάμι, ο επικεφαλής αεροδιαστημικής τους Αμίρ Αλί Χατζιζαντέχ, ο οποίος ηγήθηκε του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν, και ο αρχηγός κατασκοπείας Μοχάμεντ Καζέμι.

Αυτοί οι άνδρες ήταν μέρος του στενού κύκλου του ανώτατου ηγέτη, ο οποίος αποτελείται από περίπου 15-20 συμβούλους, οι οποίοι αποτελούνται από διοικητές των Φρουρών, κληρικούς και πολιτικούς.

Η ομάδα αυτή συνεδριάζει όταν το γραφείο του Χαμενεΐ επικοινωνεί με τους αρμόδιους συμβούλους για να συγκεντρωθούν στο κτήμα του στην Τεχεράνη για να συζητήσουν μια σημαντική απόφαση.

Ο Χαμενεΐ, ο οποίος φυλακίστηκε πριν από την επανάσταση του 1979 και ακρωτηριάστηκε από βομβιστική επίθεση πριν γίνει ηγέτης το 1989, είναι βαθιά αφοσιωμένος στη διατήρηση του ισλαμικού συστήματος διακυβέρνησης του Ιράν και βαθιά δύσπιστος απέναντι στη Δύση.

Ο Χαμενεΐ λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις

Σύμφωνα με το σύστημα διακυβέρνησης του Ιράν, έχει την ανώτατη διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων, την εξουσία να κηρύσσει πόλεμο και μπορεί να διορίζει ή να απολύει ανώτερα στελέχη, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών διοικητών και των δικαστών.

Είναι εκείνος που λαμβάνει την τελική απόφαση για σημαντικά ζητήματα, αν και εκτιμά τις συμβουλές, ακούει προσεκτικά διαφορετικές απόψεις και συχνά ζητά πρόσθετες πληροφορίες από τους συμβούλους του, σύμφωνα με μια πηγή που παρακολουθεί τις συναντήσεις.

«Δύο πράγματα μπορείτε να πείτε για τον Χαμενεΐ: είναι εξαιρετικά πεισματάρης αλλά και εξαιρετικά προσεκτικός. Είναι πολύ προσεκτικός. Γι' αυτό βρίσκεται στην εξουσία για τόσο καιρό», δήλωσε ο Άλεξ Βατάνκα, διευθυντής του Προγράμματος Ιράν στο think-tank του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής στην Ουάσινγκτον.

«Ο Χαμενεΐ είναι σε πολύ καλή θέση για να κάνει τη βασική ανάλυση κόστους-οφέλους, η οποία ουσιαστικά φτάνει σε ένα ζήτημα πιο σημαντικό από οτιδήποτε άλλο: την επιβίωση του καθεστώτος», πρόσθεσε.

Η επιβίωση του καθεστώτος έχει επανειλημμένα δοκιμαστεί. Ο Χαμενεΐ έχει αναπτύξει τους Φρουρούς της Επανάστασης και την συνδεδεμένη με αυτούς πολιτοφυλακή Μπασίτζ για να καταστείλει τα κύματα διαμαρτυρίας το 1999, το 2009 και το 2022.

Ωστόσο, ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας κατάφερναν πάντα να επιβιώσουν από τους διαδηλωτές και να αποκαταστήσουν την τάξη, τα χρόνια δυτικών κυρώσεων έχουν προκαλέσει εκτεταμένη οικονομική κρίση, η οποία σύμφωνα με τους αναλυτές, θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε εσωτερική αναταραχή.

Τα πέντε άτομα που γνωρίζουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Χαμενεΐ τόνισαν ότι άλλα άτομα που δεν έχουν στοχοποιηθεί από τις επιθέσεις του Ισραήλ εξακολουθούν να ασκούν επιρροή, συμπεριλαμβανομένων κορυφαίων συμβούλων σε πολιτικά, οικονομικά και διπλωματικά ζητήματα.

Ο ρόλος του γιου του

Ανάμεσά τους και ο γιος του, Μοτζτάμπα, ο οποίος έχει αποκτήσει τα τελευταία 20 χρόνια ολοένα και πιο κεντρικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία

Πρόκειται για ένα κληρικό μεσαίας βαθμίδας, που θεωρείται από ορισμένους εμπλεκόμενους ως πιθανός διάδοχος του ηλικιωμένου πατέρα του. Ο Μοτζτάμπα έχει χτίσει στενούς δεσμούς με τους Φρουρούς, γεγονός που του δίνει πρόσθετη επιρροή σε ολόκληρο τον πολιτικό και ασφαλιστικό μηχανισμό του Ιράν.

Ωστόσο, η απώλεια των ηγετικών στελεχών των Φρουρών της Επανάστασης αποδεκατίζει τις κορυφαίες βαθμίδες ενός στρατιωτικού οργανισμού που βρίσκεται στο επίκεντρο της εξουσίας από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ως ανώτατος ηγέτης το 1989, καθώς βασίζεται σε εκείνους για την εσωτερική ασφάλεια όσο και για την εφαρμογή της περιφερειακής στρατηγικής του Ιράν.

Ενώ η τακτική στρατιωτική ιεραρχία διοικείται από το υπουργείο Άμυνας υπό τον εκλεγμένο πρόεδρο, οι Φρουροί λογοδοτούν προσωπικά στον Χαμενεΐ, εξασφαλίζοντας τον καλύτερο στρατιωτικό εξοπλισμό για την υπεράσπιση του Ιράν και του ηγέτη του.

Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι. Ο επικεφαλής της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, ο οποίος ήταν προσωπικά κοντά στον Ιρανό ηγέτη, σκοτώθηκε από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους και ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ ανατράπηκε από τους αντάρτες τον Δεκέμβριο.